Het begon allemaal met de vraag van de netmanager aan HUMAN: of de omroep niet een wekelijks mediaprogramma voor de zaterdagavond wilde ontwikkelen waarin het nieuws van de afgelopen week wordt uitgediept en geduid. An offer you can’t refuse, vond hoofdredacteur Marc Josten. "Als er íéts bij ons profiel past is het wel het controleren van de publieke opinie. Hoe komt die tot stand? Hoe wordt die gevoed door de mainstream media en de sociale media, door het politieke circuit en het lobbycircuit? Wat zien we, wat lezen we, wat horen we? Maar misschien nog wel belangrijker: wat zien we niet, wat horen we niet? Hoe worden we onbewust gemanipuleerd in onze mening? En hoe kunnen hierdoor mogelijk de democratie en de rechtsstaat in gevaar komen?"
Mediastorm: het wekelijkse programma dat de kijker bijpraat en het nieuws uitlegt en duidt. Voor het HUMAN Magazine sprak José Rozenbroek in december met hoofdredacteur Marc Josten.
‘Geen talkshow, daarvan zijn er genoeg’
De eerste uitzending is op zaterdag 23 april. "Nee, het wordt geen talkshow, daarvan hebben we er al genoeg. In het programma dat wij voor ogen hebben willen we de kijker in 25 minuten bijpraten over het belangrijkste nieuws van die week en dat uitleggen en duiden. Met behulp van korte filmpjes en deskundigen die heel goed uitleggen wat je nu eigenlijk ziet en, misschien nog wel belangrijker, níét ziet. Er is zo’n overload aan informatie, er ontgaat ons ook veel.
Vergeet ook niet dat we beland zijn in het tijdperk van fake news en deep fake: gemanipuleerde filmpjes waarin je mensen dingen hoort beweren die ze helemaal niet beweerd hebben. Levensgevaarlijk, want doordoor kun je op geraffineerde wijze mensen op het verkeerde spoor zetten. In ons programma leggen we de kijker uit hoe, bewust of onbewust, zijn mening wordt beïnvloed."
Verborgen impact
Josten noemt als voorbeeld het fragment uit Buitenhof in 2021, waarin Sywert van Lienden voor het eerst zijn zegje deed over de mondkapjesdeal. "Zowel hij als interviewer Twan Huys hadden zich enorm goed voorbereid. Toch, had je na afloop een winnaar of verliezer mogen aanwijzen, dan was Sywert duidelijk de verliezer. Dat zat gek genoeg niet in dat geforceerde tweegesprek tussen die twee mannen, nee, het zat in het decor shot. Achter Sywert zat namelijk Adriaan van Dis, die in diezelfde uitzending iets had mogen zeggen over laaggeletterdheid – een heel ander onderwerp.
Elke keer als Sywert in beeld kwam, zag de kijker op de achtergrond Van Dis zeer gekweld kijken - een blik die boekdelen sprak. Die heeft onze opinie mede gevormd; die heeft Sywert uiteindelijk de das omgedaan. Zo’n fragment was fantastisch geweest voor ons programma. Dat je de kijker had kunnen wijzen op wat hier ogenschijnlijk niet van belang is en wat toch een enorme impact heeft."
Hoe het programma gaat heten? "Mediastorm. Met dank aan diezelfde Sywert die zichzelf sluw als slachtoffer positioneerde door te zeggen dat hij ‘in een mediastorm was beland’."
Mediastorm, vanaf 23 april elke zaterdag op NPO 2.
Dit artikel verscheen in het HUMAN Magazine. Vrienden van HUMAN ontvangen dit op de deurmat. Nog geen vriend? Meld je aan!