Wat de toekomst ons gaat brengen volgens Philipp Blom

Blom gaat hierover in het gesprek op Raising the Future, een congres op 19 maart in de Rijtuigenloods in Amersfoort, dat in het teken staat van kinderen, de mens en de toekomst. Hoofdvraag die wordt gesteld: Hoe kunnen we onze kinderen voorbereiden op de wereld van morgen en welke rol speelt onze manier van opvoeden daarbij?

Onder leiding van curatoren Daan Roovers, Philipp Blom, Peter Paul Verbeek en Saskia Sassen, gaan professionals en belangenbehartigers met elkaar in gesprek, op zoek naar nieuwe inzichten over de mens van de toekomst. 

"Wij moeten de intelligentie hebben om te kunnen schetsen in wat voor wereld wij mensen willen opvoeden," zegt Blom als we hem hierover bellen. "In wat voor wereld vinden kinderen zichzelf terug en welke kwaliteiten zijn dan nodig? Kortom, wat heb je nodig om in die wereld nog een mooi leven te leiden."

Volgens Blom leven we in een systeem dat niet lang meer stand kan houden. Oneindige economische groei en een oneindig gebruik van fossiele brandstoffen is simpelweg niet meer mogelijk. De consumptie die daaraan is verbonden en de identiteit die mensen zichzelf aanmeten, zal gaan veranderen. Allemaal ingrijpende gebeurtenissen, zowel op economisch als op psychologisch vlak. 

"We moeten de moed hebben om op een hele nieuwe manier tegen de wereld aan te kijken en nieuwe dingen te verzinnen," zegt Blom. "Veel dingen zullen falen, maar wanneer we moed hebben, zullen we toch ook dingen vinden die wel werken. We moeten kijken naar hoe het eigenlijk ook kan. Dat is, denk ik, voor ons, en iedereen, belangrijk."

In zijn boek 'Wat er op het spel staat' luidde Blom al de noodklok. De gevolgen van klimaatverandering, globalisering en digitalisering veranderen onze wereld. De mens komt in een wereld terecht waarin hij met een klimaatramp moet omgaan en te maken krijgt met de verstorende erfenis van het hyperkapitalisme en de globalisering. Denk bijvoorbeeld aan de politiek sociale gevolgen van de internalisering. 

"Wat als wij niet meer dezelfde informatie met elkaar delen? Wat als wij niet meer weten wat wel en niet de waarheid is? Hoe kunnen wij dan gemeenschappelijke beslissingen nemen?"

Volgens Blom zijn dit ongelofelijk belangrijke vragen die het fundament van onze maatschappij aantasten. "Het is een realiteit waarop wij jonge mensen moeten voorbereiden."

De digitalisering van arbeid is al jaren in volle gang. We besteden ons werk uit aan machines en die trend zal alleen maar toenemen. Daarnaast leiden we nu mensen op met skills, die machines over een paar jaar waarschijnlijk beter beheersen.

Wat gaan wij mensen doen wanneer er steeds minder werk over blijft? Wat doen we met onze tijd? Hoe leven we? Over tien of twintig jaar leven de mensen die wij nu opleiden in een grotendeels gedigitaliseerd werkveld, dus is het zeker een vraag om bij stil te staan, vindt Blom. 

"Het vraagt om een andere houding ten opzichte van jezelf. Wat vraag jij van de wereld en wat vraagt de wereld van jou? Wat doe je als de wereld niet meer van jou vraagt om zes uur ’s ochtends op te staan en naar je werk te gaan, maar je de helft van de werkweek vrij geeft? Als je alleen maar op de bank zit en televisie kijkt, dan word je ziek. Wat doe je met jezelf als er geen druk meer op zit? Dit zijn vragen die bepalen of een maatschappij kan overleven en hoe succesvol een maatschappij is."

Wanneer wij problemen willen oplossen, moeten we volgens Blom verder kijken dan onze neus lang is. "Alle grote uitdagingen van onze tijd zijn globale uitdagingen. Op lokale schaal kun je niet direct iets doen aan klimaatverandering of economische globalisering. Die ontwikkelingen houden niet op bij een grens."

Daarnaast moeten we ons beseffen wat we allemaal in onze omgeving hebben, economisch gezien. "Wanneer jij een t-shirt koopt dat bijvoorbeeld in Myanmar is gemaakt, dan beroer je het leven van iemand in Myanmar. Je kunt niet abstraheren dat jullie levens nu een verbinding hebben en dat de lokale condities in Myanmar zo moeten zijn, dat diegene daar ook een goed leven kan leiden."

Maar zolang je daar niet vanuit kunt gaan, moet je bewuster omgaan en kijken naar de dingen die in je eigen omgeving zijn.

Het is de eerste keer dat het congres Raising the Future plaatsvindt. Blom kijkt er naar uit om samen met de professionals verder te praten over deze interessante vragen.

"De bezoekers zijn allemaal professionals en zij hebben ongetwijfeld al lang over deze vragen nagedacht. Soms worden deze gedachtes meer plausibel wanneer je samen met andere mensen hierover nadenkt, want dan zit je er niet alleen mee. Het bediscussiëren van ideeën, ik denk dat dat misschien wel de functie is van dit congres."