Lisanne is groepsleidster op een woongroep van licht verstandelijk beperkte jongeren. Zij begeleidt samen met haar collega’s jongeren die vrijwillig in de woongroep verblijven.
In de documentaire Zag je het maar volgen Rick Kluskens en Diederick Helder haar, haar collega’s en de jongeren. “De eerste keer is het even wennen om jezelf te zien, omdat je je zelf met een vergrootglas ziet. Ik vind de documentaire mooi, puur en gaaf, omdat het echt is. Je ziet hoe ik in het werk sta en hoe ik echt ben. Het is niet gespeeld. Er gebeuren dingen die je niet van tevoren ziet aankomen en daar wordt op gereageerd.”
In gesprek met hoofdpersonage 'Zag je het maar' Lisanne
“Ga maar naar Lisanne, die vindt dat wel leuk”
Rick en Diederick hadden de ’s Heeren Loo Zorggroep aangeschreven. De Zorggroep is een landelijke instelling voor mensen met een (lichte) verstandelijke beperking. Na intern overleg kwamen ze uit bij Lisanne, ‘want die vindt dat wel leuk’. “Het is inderdaad leuk en een eer dat je gezien wordt.” Toen bleek dat de, in eerste instantie als onlinedocumentaire bedoelde film een televisie-uitzending werd, had Lisanne een kort moment van twijfel. “Maar dat duurde niet lang, omdat ik het doel van de documentaire goed vind. Het is goed en belangrijk dat de makers en de instelling een eerlijk beeld van de jongeren laten zien.”
Wennen
In het begin was het voor Lisanne en de jongeren wennen om de hele tijd een camera om hen heen te hebben. “Maar op een gegeven moment werd het normaal en ging ik zelfs tegen de ‘camera’ praten. Rick en Diederick waren ook leuk met de jongeren en hadden goed voor ogen wat ze wilden met de documentaire, waardoor ik hen vertrouwde.” In de documentaire zie je dat de jongeren tegen Lisanne zeggen dat ze anders doet dan normaal. “In het begin van de draaiperiode was dat ook een beetje zo, omdat ik toen nog moest wennen. Je hebt toch de hele tijd het gevoel dat je op je vingers wordt gekeken. Ik heb gezegd dat ik het fijn vond dat de jongeren dat aangaven. Maar op een gegeven moment, toen we al een tijd aan het filmen waren, gingen ze de camera zelf ook gebruiken om te kijken of ik dan minder streng zou doen. Dan deden ze er later ook lacherig over, als ik zei ‘moet dat nou’.”
Terugblik
Sinds haar 18de werkt Lisanne al met jongeren met gedragsproblemen. Na een stage is ze blijven hangen en ze gaat nog steeds met veel plezier naar haar werk. Ze wil de jongeren graag helpen om zo goed mogelijk in de samenleving te functioneren. “Mijn werk is een combinatie van de theorie - hoe werkt het precies in hun hoofd - en welk plan er het beste bij past. Maar het draait voornamelijk om de uitvoering in de praktijk. Bij de een werkt het individuele plan wel en bij de ander niet. Het samen met de jongeren werken aan hun toekomst vind ik erg leuk om te doen.”
De draaiperiode is alweer een tijd geleden. Lisanne ziet de documentaire daarom als een soort terugblik. “Ik ben gegroeid in mijn werk. Ik zie soms dingen van mezelf, die ik nu niet meer doe of die ik anders doe. Ik ben dan ook nieuwsgierig naar wat de kijker, en in het bijzonder mijn collega’s, vrienden en familie, ervan vinden. Ik heb een gezonde spanning in afwachting van de uitzending.” Op de vraag of Lisanne bang is voor de reacties die gaan komen, antwoordt ze: “Er zullen altijd reacties zijn die negatief zijn. Ik kan mij daar wel druk om maken, maar dan had ik niet mee moeten doen.”
Passend plekje
Volgens Lisanne kan de documentaire binnen haar vakgebied gebruikt worden om te laten zien hoe het eraan toegaat in een woongroep met licht verstandelijk beperkte jongeren. “Wat doe je als iemand een droom heeft, waarvan je eigenlijk weet dat die niet haalbaar is? Met dat soort vragen kan je veel bereiken binnen opleidingen en binnen dit vakgebied. Wij gaan altijd uit van de mogelijkheden van de jongeren. We zijn ons bewust van de beperkingen en die houden we in de gaten. Soms moet je zeggen dat iets niet haalbaar is, maar daar gaan we niet vanuit. De bewoners hebben beperkingen, maar met die beperkingen kan je wel werken. We zoeken naar een passend plekje voor ze in de samenleving. Die zijn er best, ze hoeven echt niet gecreëerd te worden.” Lisanne doelt hier op het garagebedrijf waar Johnny stage loopt. Het is geen speciale werkplaats voor beperkten, maar “omdat ze weten wat Johnny heeft, kunnen ze hem, met zijn beperkingen en talenten, optimaal inzetten.”
Lisanne heeft, samen met de ’s Heeren Loo Zorggroep, voor de documentairemakers en de rest van Nederland de deur opengedaan om een onzichtbare groep zichtbaar te maken. “Het zijn geen jongeren waar je bang voor hoeft te zijn. Je ziet hun licht verstandelijke beperking niet aan de buitenkant, maar als je weet wie ze zijn en wat ze kunnen, dan zie je ook hun kwaliteiten. Ik vind het gaaf om dat beeld naar buiten te brengen. Dit is wat ik doe en wat ik leuk vind, dat mag iedereen zien. De jongeren kunnen heel veel en dat mag iedereen zien!”