Verbinding

Woorden stellen ons in staat de wereld te begrijpen, woorden kunnen ons ook in verwarring brengen. In zijn negende seizoen bespreekt Het Filosofisch Kwintet woorden waarmee we worstelen. Woorden waarmee marketeers, politici en bestuurders aan de haal zijn gegaan. Begrippen die werden beroofd van hun oorspronkelijk betekenis en zo vaak en lang zijn gebruikt dat ze hun waarde of inhoud verloren.

In de tweede aflevering van Het Filosofisch Kwintet gaat het over verbinding, live vanaf het Mag het licht aan-festival. Te gast zijn filosoof en Denker des Vaderlands Daan Roovers, imam Khalid Benhaddou en hoogleraar rechtsfilosofie Andreas Kinneging. Stamgast is historicus Philipp Blom.

Daan Roovers is filosoof en Denker des Vaderlands. Aan de Universiteit van Amsterdam is ze docent Publieksfilosofie. Tegelijkertijd is ze bezig met haar promotieonderzoek over de ontwikkeling van publieke opinie. Eerder was ze ook hoofdredacteur van Filosofie Magazine.

Lees hier het gesprek dat wij voorafgaand aan de uitzending met Roovers hadden.

Stamgast deze serie is wederom Philipp Blom. De Duits-Nederlandse historicus en romanschrijver studeerde in Wenen en Oxford. Van zijn hand verscheen onder meer het boek Wat op het spel staat. Verder publiceert hij onder meer in The Times Literary Supplement, The Independent, Frankfurter Allgemeine Zeitung en Die Zeit.

Lees hier het gesprek dat wij voorafgaand aan de uitzending met Blom hadden.

Andreas Kinneging is hoogleraar rechtsfilosofie aan de Universiteit Leiden. Hij is mede-oprichter van de Edmund Burke Stichting, een conservatieve denktank. Van zijn hand verschenen onder meer ‘Geografie van goed en kwaad’, dat bekroond werd met de Socratesbeker voor het beste Nederlandstalige filosofieboek.

Khalid Benhaddou is imam in Gent en pleitbezorger van de ‘rationele islam.’ Hij is coördinator van het Netwerk Islamexperten, dat de radicalisering van moslimjongeren in Vlaanderen tegengaat. Onlangs schreef hij samen met Emile Le Roi het boek ‘Halal of niet?’ (2018), over onderwijs en Islam in Vlaanderen.

Lees hier het gesprek dat wij voorafgaand aan de uitzending met Benhaddou hadden.

Schrijver en theatermaker Johan Fretz kon het woord "verbinding" niet meer horen. Het roepen van verbinding klinkt mooi, maar werkt vaak averechts. Het is een politieke dooddoener geworden. Gelukkig heeft Fretz een alternatief. Lees verder bij Brainwash.

Natuurlijk wil Mark Zuckerberg winst maken met Facebook, maar Olaf Tempelman ziet in hem vooral een utopist, die meent dat een wereld waarin iedereen verbonden is een betere wereld is. Alleen: dat visioen ontspoort bij gebrek aan tegenkrachten, stelt Tempelman in de Volkskrant.

Het creëren van meer verbinding in de samenleving is een grote uitdaging op zich, volgens Gerben Welling. Of de politiek in het aanbrengen van meer verbinding deze leidende rol kan en moet spelen is de grote vraag. Lees verder. 

Dagelijks worden tegenstellingen (Links! Rechts!) tot in het absurde uitvergroot. Deze polarisatie maakt een zinnig publiek debat haast onmogelijk. Een nieuw soort nieuws kan helpen deze tegenstellingen te overbruggen, schrijft Rob Wijnberg op De Correspondent.

In de 2Doc kort: Dansend Teheran zien we het verhaal van de dansende Maedeh Hojabri (17). Dansen is in Iran verboden, dus danst Maedeh thuis. Ze laat haar dansjes zien op Instagram en heeft een grote schare fans. Maar dan wordt ze gearresteerd. Als protest plaatsen allerlei mensen filmpjes van hoe zij dansen. Hoe dansen verbindend werkt.

Hoe verschillend we ook zijn, toch kunnen we samenleven. Antropoloog Margaret Mead heeft met haar onderzoek overal ter wereld het zelfbeeld van de westerse mens radicaal veranderd. Ook dat van antropoloog Jitske Kramer. Zij houdt een vlammend pleidooi voor verbinding.

Het oosten en het westen zullen nooit te verenigen zijn, kreeg imam Khalid Benhaddou als kind te horen. Sindsdien, hoe moeilijk het ook is, zoekt hij naar verbinding, naar nuance. Want de frictie in onze samenleving is geen botsing van beschavingen of culturen, zoals vaak beweerd wordt, maar een botsing van onwetendheid.