De favoriete scènes van Peter de Baan

Pierre en Gijs hebben hun jongensdroom verwezenlijkt: een restaurant openen. Maar nu ze drie weken open zijn, hebben ze al dagen achtereen een lege tent. 

"Altijd als ik een leeg restaurant inloop, moet ik aan deze scène denken," vertelt De Baan. "Het is ook een beetje Fawlty Towers. Wat mij betreft echt een klassieke comedyscène. En die twee mannen, die zijn weergaloos."

Acteurs Pierre en Gijs zijn tegen de 80 en acteren niet meer. Behalve nog wel eens Shakespeare-teksten oplepelen. Catherine Keyl heeft ze uitgenodigd bij Omroep Max voor een kort optreden. Maar hun geheugen is niet meer wat het was.

Eigenlijk kon De Baan niet kiezen tussen deze, of Alleen Nog Everzwijn. Dus laten we ze allebei maar zien. 

"De grootste angst van een acteur is dat je je tekst niet meer weet," vertelt De Baan. "Pierre en Gijs speelden destijds zelf een Shakespeare-programma, dat wist ik natuurlijk. En het knappe in deze scène is dat je dat onvermogen om te reproduceren ziet, en tóch nog heel veel Shakespeare meekrijgt." 

De Laatste Voorstelling is misschien wel de langste scène van De Vloer Op die ooit is uitgezonden. "Het tempo lag aanzienlijk lager. Maar ook in die tijd was deze lengte wel een uitzondering."

Pierre wordt wakker in een voor hem totaal vreemde hotelkamer. Naast hem zit de dood. Jacob's gedroomde rol.

Direct na De Laatste Voorstelling gaf De Baan deze opdracht aan acteurs Pierre Bokma en Jacob Derwig. Pierre verrast, en zegt feilloos een sonnet van Shakespeare op, dat hij juist in de scène daarvoor nog compleet vergeten was.

"Dat hij hier dat sonnet nog opzegt. Als je daarvoor zegt dat je alles niet weet, en dan perfect dat sonnet opzegt. Ik wist dat hij dat kon, maar godverdomme, doe het maar," zegt De Baan.

Jaren geleden was Stefan de leider van een groep die Eva verkrachtte. Nu komen ze elkaar weer tegen.

"Ik herinner me dat het de mensen in de zaal heel erg aangreep. En die intimiteit die je daar in het Bimhuis voelt, is op tv misschien nog wel sterker. Je komt veel dichterbij," vertelt De Baan. "Bij De Vloer Op verwachten mensen vaak lol, en lachen. Maar ook nu als ik nog wel eens over het programma vertel, gebruik ik vaak deze scène, heel gemeen van mij. Mensen zitten dan met tranen in hun ogen."

"Je zit tijdens de scène te wachten op een sorry, maar zelfs een kopje thee blijven drinken zit er niet in. Ze zitten niet meer in het stadium van verwijt. Het is een diepe wond, en dat gaat niet meer weg. Zo knap gespeeld. Ga er maar aan staan, leider van een groepsverkrachting..."

Jacob en Pierre zitten al jarenlang op hetzelfde bankje in de dierentuin. Maar vanmiddag gebeurt er iets bijzonders.

"Deze scène is atypisch. Ik dacht: dit zijn twee toptalenten, dan zal ik ze nauwelijks eens iets geven," zegt De Baan. "Het lukte hen heel erg om daar iets heel moois van te maken. Zij hebben dit helemaal gemaakt. Ik hoefde niet eens 'tot hier' te roepen. Het is echt minimal art. Minimaler kan een opdracht niet zijn."

Peter wordt wakker in een hotelkamer. Op de rand van het bed zit een voor hem totaal onbekende vrouw zijn favoriete kinderboek voor te lezen.

"Hoe ik op deze scène kwam weet ik echt niet meer," vertelt De Baan. "Veel inspiratie haal ik uit de maatschappij, uit wat ik om me heen zie gebeuren. Daar heeft deze scène niets mee te maken. Het is een vrij absurde opdracht, en Margôt en Peter pakken dat heel goed op. Dat absurdisme lukt ontzettend goed."

Peter en Eva kijken samen naar Alles Is Liefde. Eva wil graag eens ruige seks met Peter hebben. Daar voelt Peter initieel niets voor. Wel voor een andere vorm.

"Ik herinner me dat ik verschrikkelijk moest lachen destijds, maar weer toen ik zocht naar leuke scènes voor deze lijst," vertelt De Baan. "Indirect heeft dat wel iets te maken met de situatie nu. Handen wassen komt nu wel van pas. En ook deze weten de acteurs behoorlijk in het absurde te trekken."

Sophie en Yannick zijn een stel en allebei acteur. Sophie heeft gisteren haar eerste Gouden Kalf gewonnen. Maar in haar speech heeft ze iedereen bedankt, behalve Yannick.

"Niets is tijdens acteren makkelijker dan ruzie maken, dat kan iedereen," zegt De Baan. "Daar hoef je geen goede acteur voor te zijn. En als het ruzie wordt, is het vervolgens meer van hetzelfde. Maar in deze scène is dat niet. Ze maken wel ruzie, maar ze blijven volstrekt in controle. En op precies het goede moment geven ze nieuwe munitie. Heel sterk."

Gijs is met zijn ruimteschip op de maan geland. Hij is de eerste man op de maan in veertig jaar. Hij heeft z'n schip geparkeerd, midden tussen de aardbeienplantjes van Sanne - die daar al zijn hele leven woont.

"Ik vond die twee mannen zo goed, omdat ze zo bloedserieus waren," vertelt De Baan. "Vooral Sanne met z'n aardbeien. 'Sodemieter op, blijf er vanaf!' Ik weet nog dat Gijs met z'n Amerikaans begon, en dat ik toen dacht: als dit maar goed gaat. Maar ze maken de scène heel elementair en universeel. Een indringer komt in een bestaande wereld. Heel metaforisch. Letterlijk: niet in mijn achtertuin."

Pierre is de nieuwe ambassadeur in Nederland van de Palenstijnse Hamasregering, en heeft een roemrucht verleden als Hamasstrijder. Hij heeft Saskia ingehuurd om hem wegwijs te maken in de Nederlandse gewoontes.

"Ik was deze scène vergeten," vertelt De Baan. Zijn vrouw Floor Maas - tevens regisseur van de televisie-opnames in het Bimhuis - kwam deze scène tegen in een stoffige doos. "Deze scène is echt geniaal. Ik moest er zo hard om lachen toen Floor deze me weer liet zien. Saskia is echt weergaloos in deze scène. Steengoed."

Fabian en Eva hebben al tien jaar een relatie, maar daar zit de laatste tijd behoorlijk de klad in. Op advies van de therapeut zijn ze nu begonnen aan tango-les. Thuis oefenen ze vast.

"Ik vind deze scène ontzettend mooi en ontroerend," zegt De Baan. "Je ziet hierin dat je ook kunt acteren zonder tekst, dat is echt mooi. Bovendien zie je hoe goed beiden eigenlijk kunnen dansen. Ik heb de tango wel eens geprobeerd.. Dat is ontzettend moeilijk."

Margôt heeft sinds kort een vrij grote hond. Ze wil op hondentraining, bij Stefan. Hij heeft haar gevraagd om voor de eerste keer zonder hond te komen. 

"Ik hou heel erg van Stefan in dit soort rollen," vertelt De Baan. "Een beetje de sadistische Stefan. Ik herinner me dat deze scène ook totaal idioot werd. Ik vind de hondentrainer sowieso al iets absurds, dat je een hond leert om huisdier te zijn."

"Wat betreft de rekwisieten, die leggen we vaak wat suggestief neer, maar daar kijken ze toch vaak overheen. Soms wordt een taart die voor scène drie is bedoeld, al in de eerste scène opgegeten."

Human liep vorig jaar twee dagen mee met stylist Jacqueline Steijlen, die al vanaf het begin de rekwisieten bij De Vloer Op verzorgt. 

De herinneringen aan het seksueel misbruik in zijn jeugd bij de Jehova's spelen Yannick nog steeds parten. Een onverwachte confrontatie met zijn belager van toen lijkt hét moment om zijn frustraties eruit te gooien.

"Als je kritiek levert op de Jehova's, moet dat natuurlijk wel hout snijden," zegt De Baan. "Je moet niet op een luie manier er spot mee drijven, niets is makkelijker dan dat. In deze scène vind ik dat het goed lukt. Ondanks dat Yannick dus misbruikt is, keert hij terug bij zijn beul. Dat zie je nu ook bij de Jehova's gebeuren. Toen Yannick in het Bimhuis die draai maakte, was dat voor mij echt een geluksmoment. Wat goed. Dat hij troost zoekt in de armen van Peter, dat vond ik echt fantastisch."

Het is 1985. Voor de functie van leraar maatschappijleer dient zich voor het eerst in de geschiedenis van de school een Marokkaanse sollicitant aan.

"Nasrdin is hierin een verlengstuk van zichzelf, dat is heel knap," zegt De Baan. "Het wordt geen propaganda, hij blijft ontzettend goed in zijn rol. Daarin is Nasrdin heel goed, hij kan heel autonoom acteren en zijn achtergrond heel sterk in zijn rol leggen, als het nodig is."