Queer Michiel kreeg klappen (en dat is nu zijn drijfveer)

Samen met zijn werkgever Hivos lanceert hij de Pride-actie Free to be Me. Het vestigt in de Pride-week de aandacht op hun grote internationale strijd voor gelijke rechten. Onze vrienden van Hivos startten dit jaar met een wereldwijd project, voor de duur van minimaal vijf jaar. Het moet discriminatie, geweld en uitsluiting van LHBTIQ+-mensen tegengaan in landen waar zij onderdrukt worden.

De wereldwijde acceptatie van deze gemeenschap leek lang vooruit te gaan. Maar bijvoorbeeld de homorechten nemen in diverse landen weer af. In zeventig landen, van de in totaal 196 staten, is homoseksualiteit nu strafbaar. In landen als Afghanistan en Brunei kun je zelfs de doodstraf krijgen.

Is het niet verboden, dan zijn er genoeg landen waar je als homo of queer-persoon gevaar loopt. Een recent dieptepunt: in Guatemala werden vorige maand twee transgender-activisten in koelen bloede vermoord. Michiel strijdt hiertegen, samen met Hivos. De Nederlandse regering steunt Hivos' internationale plan. Zij kwam met een opsteker en beloofde de organisatie onlangs een grote subsidie.

Michiel studeerde Social Work and Law aan de Amsterdam University. Hij draagt als jongste beleidsadviseur het project. "Dat bedrag van de overheid is heel mooi. Daar kunnen wij activisten en community's wereldwijd mee ondersteunen."

We mogen trots zijn op Nederland, vindt Michiel. “Voor LHBTIQ+'ers kan hier ook nog van alles beter. Maar wereldwijd zijn niet veel overheden die expliciet hun steun uitspreken voor queer mensen in andere landen. Weinig landen zouden zo'n project in woord en geld steunen."

Landen hebben soms met een homo- of transfoob land handel en houden zich vanwege financiële belangen stil. "Dat Nederland deze stap neemt is redelijk uniek. Wij komen op voor mensenrechten die andere landen soms negeren of niet erkennen."

Om te beginnen ondersteunt Hivos in veertien landen activisten. Hivos heeft kantoren in onder meer Kenya, Zimbabwe en Libanon. "We gaan werken in het Midden-Oosten, Afrika en Azië," zegt Michiel. "Daarnaast werken we in andere landen met partnerorganisaties samen. We gaan eerst in gesprek met LHBTIQ+ activisten in deze landen. Gewoon: om de tafel."

Hoe je met hen in contact komt? “Hivos en onze partnerorganisaties werken al veel samen met lokale activisten en die contacten bieden weer een netwerk naar andere mensen uit de gemeenschap," zegt Michiel. "Die vormen soms in het geheim al een actieve beweging. Zij beleven hun geaardheid vaak ook in het geheim.”

Queer-mensen weten zelf het beste welke behoeftes de gemeenschap in hun land heeft en wat ze van een overheid nodig hebben, stelt Michiel. "Hivos kan activisten dan ondersteunen om die behoeften kenbaar te maken aan overheden, we fungeren als spreekbuis. Wij hebben een netwerk in de internationale politiek om die wensen aan te kaarten."

In de meeste landen maakt Hivos haar komst openbaar. “Maar in sommige landen verbiedt de overheid homoseksualiteit en openlijk queer zijn. In die landen moeten we heel voorzichtig en anoniem te werk gaan. Als wij openlijk zouden zeggen dat we er werken, staan wij snel buiten of brengen wij mensen in die landen in gevaar.”

In sommige landen in het Midden-Oosten spoort de regering activisten die strijden voor homo- en queer-rechten op en hen wacht in het ergste geval de galg. “Ja, een harde en kille waarheid. Daarom is in die landen privacy alles. Ondanks het risico willen we juist mensen daar ook de steun van ons project geven, al moet het heimelijk."

Het signaal dat Hivos wil geven is: je geaardheid is niet gek en zondig op deze wereld. "In deze landen zit alles in een opstartfase. We moeten de gemeenschap bijeen brengen om de taboesfeer eromheen af te breken én om richting regeringen te zeggen: 'Zij leven in uw land, het zijn mensen en zij verdienen een leven als ieder ander'.”

Wanneer activisten aangeven dat het in hun land echt niet goed gaat, kan een stap naar de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties een optie zijn. "De raad wijst landen erop als zij mensenrechten schenden. Geen enkel land vindt dat prettig. Wij bieden hierin, mochten activisten dit willen, begeleiding en financiële steun aan de lokale community's.”

Hivos wil vooral inspelen op behoeftes van LHBTIQ+ personen, benadrukt Michiel. “Als onze lokale partners meer zichtbaarheid willen, in een straatdemonstratie of mediacampagne, dan kunnen we daar ook fondsen voor beschikbaar stellen. Maar pas als zij dat willen. Wij leggen niets op, is ons motto."

In andere landen zijn homo's en queer-personen weliswaar niet verboden, maar is het maatschappelijk nog niet geaccepteerd. “Daar bestaan wellicht wensen om het huwelijk opengesteld te krijgen voor iedereen. Of ligt er een taak om geweld te bestrijden.”