Dagelijks een gel op je schouder smeren waardoor je tijdelijk onvruchtbaar bent; dit kan zomaar de toekomst zijn. Wereldwijd zijn er op dit moment proeven met de Nestorone and Testosterone Combination Gel (NES/T gel), een alcoholische gel op basis van twee hormonen: nestorone en testosteron. De een onderdrukt de aanmaak van sperma, de ander zorgt voor het op peil houden van je sekslust en energieniveau. Hoe het werkt? Je smeert gewoon een kloddertje op de huid, waarna het wordt opgenomen en in je zenuwstelsel belandt. Appeltje, eitje.
Vrouwen hebben talloze opties om niet zwanger te raken: pillen, spiralen, staafjes, ringen, noem maar op. Maar welke opties hebben mannen? Niet zo veel. Verder dan een condoom of sterilisatie kom je niet echt. Gelukkig worden er wel experimenten gedaan. 3FM HUMAN sprak een stel uit Zweden en de Verenigde Staten die meedoen aan een onderzoek.
Alcoholische hormonengel
Jonas Bane en Rebecca Redmansdotter (beide 33) uit Zweden zijn een van de gelukkige koppeltjes die de gel uitproberen. Elke dag smeert Jonas zijn schouders ermee in. Eén pompje per schouder is genoeg. Net als bij de pil duurt het ongeveer twee maanden voordat het werkt en het is alleen effectief als je het dagelijks gebruikt.
Niet meer klaarkomen?
Maar, kan je dan nog wel klaarkomen? Dat is misschien wel de grootste angst van iedere man. Door de gel gaat de spermaproductie omlaag, maar dat betekent niet dat je geen orgasme kan krijgen. Jonas: "Alles in mijn lichaam werkt precies zoals het hiervoor deed. De gel kan mijn orgasmes absoluut niet, op wat voor manier dan ook, beïnvloeden."
Toch komen er wel andere bijwerkingen bij kijken. Sinds Jonas de gel gebruikt is hij een paar kilo zwaarder geworden, is zijn huid slechter en heeft hij last van stemmingswisselingen. Daarnaast kan het onhandig zijn dat het vier uur duurt voordat de gel droog is en dat hij in die uren geen huid- op huidcontact mag hebben met iemand anders, zoals Rebecca, omdat de gel dan nog hormonen kan afgeven, en dat kan dan weer problemen veroorzaken in haar hormoonhuishouding. Als je na het smeren van de gel toch intiem wil zijn, kun je de restjes gel er na vijf minuten nadat het is ingetrokken eraf wassen. Het heeft dan dezelfde werking.
Ideale uitkomst
Desondanks is de gel voor Jonas en Rebecca een ideale uitkomst. Rebecca: "Het is geweldig om even geen hormonen te hoeven slikken. Ik heb normaal veel last van stemmingswisselingen, nu ben ik veel stabieler." Ze wendt zich tot Jonas. "Weet je nog dat ik je voor het eerst vertelde over mijn problemen met stemmingswisselingen en andere premenstruele klachten? Jij zei toen dat je een pil zou nemen als die er was." Met de gel is dat probleem nu even opgelost.
De lasten gelijk verdelen
Het stel doet mee aan de proef omdat ze de lasten gelijk willen verdelen. Jonas heeft bij Rebecca en eerdere relaties gezien hoe slecht zij gingen op de bijwerkingen van hormonale anticonceptie. "Ik vind het echt een shame dat we in 2021 leven en dat we nog steeds geen steek verder zijn. Geen anticonceptie voor mannen, maar wel bijna kanker kunnen genezen. Alleen al uit principe doe ik mee," zegt Jonas.
Ook de Amerikaanse Stephen Yu en Eilen Yu (allebei 31) vinden dat belachelijk. "Er zijn zoveel opties voor vrouwen, maar mannen hebben niets! Deze gel is een manier om anticonceptie gelijkwaardiger te maken," aldus Stephen. Het paar doet, net als Jonas en Rebecca, mee aan de tests voor de NES/T gel. Via Facebook stuitten ze op het onderzoek. "We waren net getrouwd en in de juiste levensfase om mee te doen. We vonden het oké om niet zwanger te worden, maar we vonden het ook oké als dat wel zou gebeuren," vertelt Eilen.
Spermamonsters inleveren
Stephen en Eilen lopen op het Zweedse stel vooruit en zitten nu in de herstelfase. Dat betekent dat Stephen de gel niet meer gebruikt en de onderzoekers de komende zes maanden kijken of zijn zaad weer gaat zwemmen. Tijdens de testfase moest Stephen maandelijks een spermamonster inleveren en een bloedtest laten doen. "Zo kunnen ze zien of het goed werkt en of mijn testosteronlevel goed is. Door de gel was mijn testosteron steeds te laag, waardoor ik weinig zin had in seks. Dan gaven ze me weer extra testosteron. Elke anticonceptie heeft nadelen, maar ik denk dat dit voor mannen wel echt een drempel kan zijn."
Vertrouwen
Eilen is blij met de ontwikkelingen. Voordat ze hieraan begonnen, gebruikte ze een hormoonstaafje. "Het was wel spannend toen ik die eruit liet halen. Je moet niet alleen vertrouwen hebben in je partner, maar ook in het onderzoek." De kans op een baby is aanwezig, maar het feit dat niemand van hun voorgangers zwanger raakte, stelden Stephen en Eilen gerust.
Of en wanneer de gel op de markt komt is nog niet zeker. De resultaten zijn goed, maar de vraag is of hier voldoende financiering voor is. "Dit onderzoek is al decennia aan de gang, maar door geldgebrek gaat het op en af," zegt Jonas. "De onderzoeker in Zweden denkt dat het daarom nog weleens tien jaar kan duren voor het echt op de markt komt. En misschien willen ze de bijwerkingen ook nog verder beperken."
Injectie in je zaadleiders
In India zijn ze bezig met een andere methode voor mannen, namelijk: De Reversible Inhibition of Sperm Under Guidance (RISUG). De RISUG heeft alle testfases positief doorstaan en is klaar voor productie. Hoe het werkt? Ze injecteren een syntethische gel in de zaadleider. De gel zorgt ervoor dat het sperma zijn vruchtbare vermogen verliest. Eén spuitje en je kunt tot dertien jaar vooruit.. Het lijkt op sterilisatie, alleen is RISUG gemakkelijker te herstellen. Door het inspuiten van een andere injectie kun je namelijk alles corrigeren. Deze correctie moet nog getest worden op mensen, maar was al wel succesvol bij dieren.
Mannen praten niet over anticonceptie
Het was lastig om deelnemers voor het onderzoek te vinden, vertelt dokter Sharma, hoofdonderzoeker van RISUG. In India is praten over anticonceptie een taboe, en al helemaal voor mannen. "We moesten ze echt overtuigen om mee te doen, door te benadrukken hoe belangrijk dit is." Gelukkig deelden de mannen díe meededen, hun ervaringen met dokter Sharma.
"Deelnemers waren tevreden omdat het veilig en effectief is. Als ze seks hadden, veroorzaakte het geen pijn. Dat kan wel namelijk, want ja, mannen krijgen dus een injectie in hun zaadleider. Daarom adviseren we koppels om tot ongeveer een maand na de spuit geen seks te hebben."
Alternatief voor sterilisatie
De mannen die RISUG uitprobeerden zijn dus tevreden, terwijl het eigenlijk helemaal niet hun ding was om met anticonceptie bezig te zijn. De mannen dié meededen hebben vaak al kinderen en wilden zich laten steriliseren. "We moesten ze alleen nog overtuigen dat RISUG beter is dan sterilisatie en dat het geen bijwerkingen heeft. Het werkt goed en het is maar één injectie. Dus, waarom niet?"
Er zijn dus opties voor mannen in ontwikkeling waarvan de testresultaten lovend zijn. Wanneer deze opties ook echt op de markt zijn, is nog even afwachten. Wie weet is het over tien jaar de normaalste zaak van de wereld dat een man zijn schouders staat in te smeren met een anticonceptie-gel.
Dossier Mannenpil
Welke rol heeft de partner van iemand met een baarmoeder in het voorkomen van een ongewenste zwangerschap? Wat zijn, naast het condoom, opties voor hen? En wat zij eigenlijk de opties voor vrouwen? 3FM HUMAN zoekt het samen met 3FM-dj's Frank en Eva uit. Check het hele dossier op 3fm.nl/mannenpil.