Emie (25): 'Ik was door de pil net een robot'

"Ik werd echt een heks van die pil," vertelt Noor, die van haar veertiende tot haar zestiende de anticonceptiepil gebruikte. "De pil kan voor sommige vrouwen* prima werken, maar ik had last van stemmingswisselingen, hoofdpijn en pijnlijke borsten." Emie is ook niet te spreken over deze vorm van anticonceptie. Tien jaar lang slikte ze de pil. Vorig jaar besloot ze te stoppen. "Ik las er veel over en besloot dat ik die troep niet meer in mijn lichaam wilde." 

Het lijkt wel alsof steeds meer vrouwen stoppen met hormonale anticonceptie, een middel dat hormonen (oestrogenen en/of progestagenen) bevat met als doel zwangerschap te voorkomen. Cijfers onderbouwen dit. 

Sinds 2010 wordt de pil 20 procent minder uitgegeven door apotheken. In datzelfde jaar werd de pil geschrapt uit het basispakket. Dan denk je misschien: aha, dat zal dan daaraan liggen. Maar wacht: tussen 2019 en 2020 was een daling van 10 procent te zien, en dat is veel. 

Lees ook: Deze mannen betalen mee aan anticonceptie: 'Het is net goed een mannenzaak als een vrouwenzaak!'

Steeds meer vrouwen delen negatieve ervaringen met hormonale anticonceptie. Ze hebben last van bijwerkingen of willen gewoon een keer 'voelen' hoe het is om zonder hormonen te leven. Noor (24) en Emie (25) weten daar alles van en vertellen waarom ze de pil voorgoed vaarwel zeiden.

Noor stapte acht jaar geleden over van de pil naar de spiraal. En goed nieuws: sindsdien heeft ze geen last meer van bijwerkingen. Dit kán komen omdat de spiraal minder hormonen bevat. Noor: "Vrouwen zijn vaak bang voor de spiraal omdat het geen pretje is om 'm te laten zetten, dus blijven ze de pil maar doorslikken." 

De hormoonspiraal is elke vijf jaar aan vervanging toe en dan gaat Noor naar de huisarts voor een check-up. Dat zou bij elke vorm van anticonceptie moeten gebeuren, vindt ze. "Als je de pil voorgeschreven krijgt als vijftienjarig meisje heb je maar één keer een gesprek. Daarna haal je dat ding op bij de apotheek, en dat is het dan. Bizar toch? Daarbij is praten over seks en anticonceptie bij veel mensen thuis een taboe, dus slikken ze het maar."

Nu Emie is gestopt met de pil, gebruikt ze alleen nog maar 'rubbertjes': voor haar is dat de enige betrouwbare hormoon-loze optie. Het 'ontpillen' verliep trouwens niet rooskleurig. ''Ik heb weer acné en de buikkrampen die ik rond mijn menstruatie kreeg, zijn terug. Sommige dagen zijn zo heftig dat ik niet kan werken.''

Emie gaat nooit meer aan de pil. ''Voorheen had ik een dikke muur om me heen. Ik was net een robot, voelde weinig emoties. Nu sta ik weer dichter bij mezelf.''

''Ik zie in mijn omgeving dat vrouwen zich meer inlezen over alternatieven,'' zegt Noor. Emie bevestigt dit. ''Mensen spreken zich meer uit over de negatieve bijwerkingen,'' zegt Emie. ''Ze zijn kritisch: ik slik dit nu wel, maar wat doet deze pil eigenlijk met mij?''

Ook YouTube staat vol met video's van influencers die hun 'ontpil journey' delen:

Neurowetenschapper Anne Marieke Doornweerd doet onderzoek naar hoe de pil en spiraal het gedrag, de stemming en hersenen van vrouwen beïnvloeden. ''Wat we zien, is dat hormonen invloed uitoefenen op deze drie dingen. Er is een link tussen wat de pil doet, en wat de bijwerkingen kunnen zijn. Maar hoe dat precies komt, en hoe groot deze effecten zijn, kunnen we nog niet aantonen.''

''Het is natuurlijk vervelend als je last krijgt van stemmingswisselingen, maar we weten niet zeker hoe groot het aandeel van hormonen in de pil hierbij is. Andere factoren kunnen ook een rol spelen: je persoonlijkheid, hoe lang je hormonale anticonceptie gebruikt en of je (meer) mensen in je familie hebt met bijvoorbeeld psychische problemen.''

Doornweerd leest in de media veel spookverhalen. ''Onderzoeken en bijsluiters suggereren dat vrouwen die de pil slikken, mogelijk een groter risico hebben op depressies. Ondertussen koppen artikelen: 'De pil veroorzaakt depressie!' Maar dat is misleidend. Vanuit de wetenschap weten we nog te weinig om met zulke harde conclusies te komen. Maar dat er zo weinig bekend is over een pil die vrouwen al sinds de jaren zestig slikken, is natuurlijk absurd.''

Dat negatieve ervaringen serieus genomen moeten worden, vindt Doornweerd belangrijk. ''Maar, voor veel vrouwen geldt dat zij geen, of nauwelijks, last hebben van bijwerkingen,'' zegt Doornweerd. ''Als jij last hebt van heftige bloedingen of buikkrampen, kan je enorm baat hebben bij de pil. De vraag is alleen of de huisarts er goed aandoet om altijd maar naar de pil te grijpen wanneer een meisje met buikpijn-klachten voor hem zit.''

''Ik vind het te makkelijk om te beweren dat niet elke vrouw last krijgt van bijwerkingen,'' zegt Emie als reactie op Doornweerd. ''Als je van jongs af aan de pil slikt, weet je misschien ook niet beter. Je ovuleert niet meer, dus er komt geen eisprong en ook geen menstruatie. De bloedingen die je in je stopweek krijgt, zijn kunstmatig opgewekte bloedingen. Dat is niet natuurlijk!''

Als je nog twijfelt om te stoppen met de pil of spiraal, raadt Emie aan om voor een half jaar tot een jaar vakantie te nemen van de pil. ''Dan kan je vergelijken hoe je bent zonder hormonale anticonceptie.'' Doornweerd vindt dit een goed idee. ''Daarna kan je bepalen of je definitief stopt of weer hormonale anticonceptie gaat gebruiken. Het belangrijkste is dat jij doet waar jij je goed bij voelt!''

*Ook mensen die zich niet identificeren als vrouwen, zoals transgender mannen of non-binaire mensen, kunnen een baarmoeder hebben en dus zwanger worden. 

Welke rol heeft de man in het voorkomen van een ongewenste zwangerschap? Wat zijn, naast het condoom, opties voor mannen? En wat zijn eigenlijk de opties voor vrouwen? 3FM HUMAN zoekt het samen met 3FM-dj's Frank en Eva uit. Check het hele dossier op 3fm.nl/mannenpil.