'Ik zoek altijd naar mensen die buitengewone dingen doen'

Allebei zitten we met een kop koffie voor onze laptop, wanneer we het videogesprek starten. Voor haar omdat het pas half acht in de ochtend is, en voor mij omdat mijn werkdag er alweer bijna op zit: er is immers een tijdsverschil van acht uur. Ik vraag haar of ze net uit haar bed komt rollen, maar ze bekent dat ze al even wakker is.

Al snel komen we op hoe Zitla bij Metropolis terecht is gekomen. Ze hoeft niet lang na te denken: het was 2008 toen ze tijdens het Guanajuato International Film Festival in Mexico werd benaderd door Nina Rodriguez. Die werkte voor het filmfestival en wist dat Metropolis, dat destijds nog in de startblokken stond, een correspondent in Mexico zocht. Nadat Nina de documentaire Sergio y el Danzón van Zitla zag op het filmfestival, benaderde ze Zitla. Zo is het balletje gaan rollen.

Ik ben benieuwd naar de achtergrond van Zitla. Het is immers niet niks, dat je als vijfentwintigjarige met je documentaire op een filmfestival mag staan. Ik vraag haar daarom sinds wanneer ze wist dat ze filmmaker wilde worden: ‘’Op mijn achtste kregen mijn broer en ik voor Reyes Magos (een feest dat vergelijkbaar is met Sinterklaas) een camera van onze ouders. Alles om ons heen filmden we, en vooral elkaar. De ene keer moest hij acteren voor de camera, de andere keer was ik aan de beurt.’’ Niet gek dat Zitla na de middelbare school toelating deed voor de filmopleiding aan de UNAM, de meest gerenommeerde universiteit van Latijns-Amerika. Met nog veertien anderen slaagde ze erin een plek op de opleiding te bemachtigen, waar ze in totaal zes jaar studeerde. 

Gedurende haar studie ging ze aan de slag als correspondent bij Metropolis. Als ik haar vraag naar de reportage die het meest indruk op haar maakte, vertelt ze over een aflevering uit 2014, die je hieronder ziet. Toen bezocht ze een organisatie in de staat Hidalgo, die als toeristische attractie een nachtwandeling aanbiedt waarbij mensen zogenaamd op illegale wijze de Mexicaans-Amerikaanse grens kunnen passeren. Het doel van de organisatie is jonge Mexicanen bewust te maken van hoe gevaarlijk het is om dit te doen, in de hoop dat ze het zullen laten. Zitla vertelt uitgebreid over haar beleving van de tocht:

"Op het internet las ik een kort bericht over deze activiteit. Ik pakte mijn rugzak en stapte op de bus richting Hidalgo. Van tevoren dacht ik dat de tocht overdag zou plaatsvinden, maar bij aankomst ontdekte ik dat we midden in de nacht op pad zouden gaan. Ik was veel te koud gekleed, en bovendien had ik geen idee dat we zo’n drie à vier uur intensief zouden bewegen midden in het bos. Het was een heel intense nacht, die zeer veel indruk op mij heeft gemaakt.’’

Ik vraag Zitla wat voor soort mensen er in haar groep zaten. Ze legt mij uit dat er twee soorten groepen waren: de onwetende toeristen die door de organisatoren gehosseld waren, en de organisatoren en nabestaanden zelf die de tocht bewust aflegden om hun geliefden te herdenken die waren omgekomen bij de grensoversteek. Na de intensieve tocht eindigde de groep bij een berg die geheel verlicht was met honderden fakkels, ter nagedachtenis aan alle slachtoffers die de tocht niet overleefden. 

Logisch dat, wanneer ik Zitla vraag wat haar minst favoriete item was om te draaien, ze refereert naar de enige keer dat het niet lukte om het hoofdpersonage op zijn gemak te stellen. Het gebeurde haar voor het eerst bij de meest recente opnames die ze had voor Metropolis. De aflevering gaat over de manier waarop mensen de liefde zoeken. Zitla volgt een man die zichzelf el maestro de seducción (verleidingscoach) noemt. Hij leert andere mannen, die bij hem op cursus komen, hoe je op een vrouw af moet stappen en haar nummer kunt vragen.

"Het was een uitdagend item om te draaien, omdat het niet mocht opvallen dat de cursisten daadwerkelijk op missie waren om de vrouwen te verleiden. Dat het überhaupt gefilmd werd, maakte dat de mannen zich erg kwetsbaar voelde. De camera legde namelijk alles vast, ook wanneer de verleidingsstrategie van de maestro niet werkte. Dat ze extra onder druk stonden door de camera klinkt misschien overdreven, maar in de context van mijn land is dat beter te begrijpen: Mexico heeft een behoorlijke machocultuur waarin veel mannen het gevoel hebben dat ze niet te kwetsbaar mogen zijn. Omdat het de maestro en zijn studenten niet lukte om zoveel telefoonnummers te bemachtigen als ze hadden verwacht, maakte ik een afspraak met een van de leerlingen om hem nog een dag te filmen. Helaas kwam hij nooit opdagen. Dat is mij in mijn hele carrière als Metropolis-correspondent nog nooit overkomen."

Op de redactie van Metropolis sturen we eens per zes weken diverse onderwerpen uit naar al onze correspondenten van over de hele wereld. Aan hen is vervolgens de taak om pitches in te sturen met verschillende ideeën. Er zit nauwelijks een ronde bij waarbij Zitla geen idee instuurt. Toch zijn de items voor Metropolis en andere filmprojecten niet de enige werkzaamheden waarmee zij zich bezighoudt.

Zitla vertelt over het ongeluk dat ze twee jaar geleden meemaakte. Maanden van revalidatie en verschillende therapieën stonden haar te wachten. Wat ook bij haar herstel hielp, was Reiki. Iets waar ze niet onbekend mee was, want in 2017 leerde ze zelf Reiki. Ze leerde er zoveel over tijdens haar herstelperiode, dat ze nu zelf Reiki-behandelingen geeft.

Bovendien gaf de periode na het ongeluk Zitla inspiratie voor haar nieuwe project: "Tijdens mijn herstel kwam ik erachter hoe moeilijk het proces is om een specialist te vinden die je daadwerkelijk verder kan helpen. Ik heb veel verkeerde diagnoses gekregen. Daarom kreeg ik het idee om een documentaire te maken over iemand die ook door dit proces heen gaat. Ik ben nu net begonnen aan het schrijven van een filmplan, dus meer informatie dan dit kan ik je nog niet geven," knipoogt ze.

Zitla glimlacht wanneer ik haar vraag wat haar werk als correspondent voor Metropolis leuk maakt: "Ik hou ervan om op zoek te gaan naar mensen die buitengewone dingen doen. Ik wil alles over hen weten: hun kijk op het leven, hun motivaties om dingen op bepaalde manieren te doen, hun passies. Ik ben blij dat ik met mijn baan dit soort mensen een platform kan bieden waar ze hun verhaal kunnen delen."

Als Zitla praat over de diverse mensen die ze ontmoet in haar werk, moet ik meteen denken aan een van mijn favoriete reportages van Zitla, de aflevering over menstruatie. Niet alleen interviewt ze een groep jonge activisten over het onderwerp, maar ook een oudere man die het onpasselijk vindt om over dit onderwerp te praten. Het is het perfecte voorbeeld van Zitla die bereid is om naar verschillende perspectieven te luisteren.

Om het interview af te sluiten, vraag ik Zitla of Metropolis haar iets gebracht heeft. Daar heeft ze een duidelijk antwoord op: "In de periode dat Metropolis tijdelijk van de buis was, stopte ik ook tijdelijk met het aannemen van filmproducties. Ik kreeg namelijk steeds meer productionele taken aangeboden, terwijl daar niet mijn passie ligt. Ik verlegde mijn focus in die periode meer naar Reiki, zoals ik al eerder vertelde. Toen Metropolis een aantal jaar later weer hervat werd en ik werd teruggevraagd als correspondent, besefte ik hoe erg ik dit gemist had. Ik dacht niet ooit nog bezig te zullen zijn met televisie maken. Inmiddels heb ik het weer opgepakt, en ben ik bezig met het ontwikkelen van een filmplan voor een nieuwe documentaire. Door mijn terugkeer bij Metropolis realiseerde ik mij dus dat filmmaken het allerliefste is wat ik doe."

Het buitenlandprogramma Metropolis laat de wereld zien door de ogen van lokale journalisten, die in hun eigen stad of land op zoek gaan naar antwoorden op universele vragen. Presentator Stef Biemans leidt iedere aflevering op eigen wijze in en introduceert de lokale correspondenten. De verhalen laten de kracht zien van mensen die onder welke omstandigheden dan ook oplossingen vinden en hun leven zelf vormgeven.

Stream via NPO Start, of kijk hieronder wanneer je de volgende aflevering kunt zien!