Medialogica over hoe een kunstwerk na een fel online protest van een skatebaan wordt verwijderd. Cancel culture, of een zelfreinigend vermogen van de kunsten?

Het is in de media aangehaald als het Nederlandse voorbeeld van cancel culture: het verwijderen van het kunstwerk Destroy My Face van Erik Kessels. In september dit jaar presenteert de fototentoonstelling BredaPhoto het werk op een skatebaan van Pier15. Daarop zijn foto’s geplakt van ‘vrouwengezichten’ die plastische chirurgie ondergingen. Het gaat hier niet om echte gezichten, maar om artificiële afbeeldingen die op basis van een algoritme tot stand zijn gekomen. Skaters zouden de gezichten langzaam maar zeker kapotrijden. Volgens Kessels is het kunstwerk een aanklacht tegen het schoonheidsideaal dat ons via sociale media wordt opgedrongen.

Volgens critici is het een zeer vrouwonvriendelijk werk. Onder de naam We Are Not A Playground beginnen de tegenstanders een petitie. De sneeuwbal die online begint te rollen veroorzaakt een lawine van reacties waar niemand meer controle over heeft. Binnen no time ondertekenen duizenden mensen uit onder meer de kunstwereld de petitie. Ook binnen de vrouwelijke skatewereld wordt er via sociale media met afgrijzen gereageerd. Kessels en het skatepark worden voor vrouwenhaters uitgemaakt. Als de sponsoren van Pier15 zich dreigen terug te trekken, wordt het kunstwerk verwijderd, nog voordat er een echt gesprek heeft plaatsgevonden.

Hoe kan een online protest ertoe leiden dat het kunstwerk van Erik Kessels binnen een week wordt verwijderd? Wat betekent het voorval voor het publieke debat over de kunsten? Wat beweegt de actievoerders? En is hier nu sprake van cancel culture?

In de uitzending staat een spelfout in de naam van de stichting van Nanja van Rijsse. De juiste naam is: Women Skate The World.

Erik Kessels is beeldend kunstenaar, ontwerper, medeoprichter van het communicatiebureau KesselsKramer en maker van het kunstwerk Destroy My Face.

Rinse Staal is bedrijfsleider bij skatepark Pier15 in Breda waar het kunstwerk Destroy My Face kort te zien was voordat het onderwerp werd van een hevig online protest, dat leidde tot verwijdering van het kunstwerk.

Nanja van Rijsse is mede-oprichter van Women Skate the World, een organisatie die inclusie en diversiteit in de skatewereld nastreeft. Zowel online als in de traditionele media sprak zij zich uit tegen de aanwezigheid van het kunstwerk Destroy My Face in skatepark Pier15.

Mechteld Jungerius en Rachel Morón studeerden samen aan de Design Academy en vormen nu het activistisch collectief We are not a playground, waarmee ze de culturele wereld kritisch onder de loep nemen. Ze publiceerden een open brief gericht aan BredaPhoto en Pier15, waarin ze opriepen te hervormen en het kunstwerk Destroy My Face te verwijderen. Ze stonden daarmee aan de basis van het protest tegen het kunstwerk van Erik Kessels.

Fleur van Muiswinkel is sinds april directeur van het BredaPhoto Festival. Ze is opgeleid als kunsthistoricus en curator. De afgelopen jaren was zij verantwoordelijk als artistiek coördinator voor de Contour Biënnale in Mechelen.

Jan Hoek is kunstenaar en fotograaf en was dit jaar een van de gastcuratoren van BredaPhoto. Ook was hij een van de ondertekenaars van de open brief, die opriep het werk van Erik Kessels van BredaPhoto te verwijderen.