Op dit kamp mogen jongeren eindelijk zichzelf zijn

Met volstrekt onbekenden een week weg op Hojokamp (homojongeren-kamp), je moet het maar durven. Elk jaar gaan er 65 queer tieners mee. Vijf dagen lang is een weiland in Brabant de meest genderdiverse en queer-friendly plek van Nederland. De jongeren doen er spelletjes, maken muziek, maar voeren ook moeilijke gesprekken over hun weg naar zelfacceptatie en het uit de kast komen. Filmmakers Chris Westendorp en Lucas van der Rhee volgden hen voor de documentaire Queerkamp.

Lucas: “Het is meer dan alleen een zomerkamp: het is als therapie. Het programma is goed georganiseerd. Elk dagdeel is er natuurlijk tijd om te hangen, of om samen een spel te doen. Maar minstens zo belangrijk zijn de serieuze oefeningen zoals ‘Over de streep’, waarin de jongeren wordt gevraagd naar voren te stappen als zich kunnen vinden in de stelling. Dat is een emotionele workshop waarin ze zonder te praten veel leren over zichzelf en elkaar."

Chris: "Als de jongeren zich herkennen in elkaars ervaringen, is dat vaak genoeg om een eerste stap naar vriendschap. De begeleiders, vaak oud-deelnemers, hebben eerder veel gehad aan het kamp, bijvoorbeeld omdat ze er vrienden voor het leven hebben gemaakt. Zij begeleiden nu anderen omdat ze dat ook de nieuwe generatie gunnen: vrienden krijgen."

Lucas: "Sommige jongeren die nu meegaan, willen op hun beurt later zelf weer komen helpen. Het is een heel gedreven groep. Ze zijn nog zoekende naar hun identiteit, maar er sluimert al activisme in hen. Ergens naartoe gaan om helemaal jezelf te zijn, is al een vorm van verzet."

Chris: “Allerlei verschillende jongeren, tussen de 13 en 23 jaar. Sommigen noemen zich homo- of panseksueel, anderen gebruiken de parapluterm ‘queer’. Er zijn ook best veel jongeren die trans of non-binair zijn. Zij zijn al in transitie of denken erover na om in transitie te gaan.”

Lucas: “Veel van hen hebben ouders die helemaal achter ze staan en hun identiteit omarmen, maar een paar hebben het wel moeilijk thuis. Alle jongeren kunnen goed verwoorden wie ze zijn en wat ze voelen. Dat vind ik knap, want zo ver was ik op die leeftijd nog helemaal niet met het durven laten zien wie ik ben.”

Chris: "De jongeren lieten ons alles filmen, ook bij de kwetsbare scènes als ‘Over de streep’ of ze moesten huilen. Ze zeiden vaak: 'Als ik hiermee een andere jongere kan overhalen om mee te gaan, is het goed.’ We hadden een open en vertrouwelijke sfeer, en als ze iets niet op beeld wilden, was dat ook oké."

Chris: “Voor deze film paste dat het beste. We wilden de jongeren gewoon precies in beeld brengen zoals ze zijn. Daarom volgden we gewoon wat ze van nature al deden.”

Lucas: “Ja, de film is echt gemaakt vanuit de jongeren. We hebben bewust geen interviews afgenomen. Juist de eerste stappen in vriendschap zijn vaak zonder woorden. Vandaar dat we ons focusten op het onderlinge contact, de blikken en de lichaamstaal."

Chris: “Ik ben nu bezig met de verfilming van Alleen met de Goden, een prachtig boek van Alex Boogers. Ik schrijf het script. Ook zoeken Lucas en ik naar een leuk nieuw project om samen aan te gaan werken.”

Lucas: "Ik werk momenteel aan een script voor een fictiefilm en daarnaast aan een lange documentaire In de Naam van de Zoon. Die gaat over de zoektocht naar vertrouwen die ik verloor in mijn lichaam en leven nadat ik een hartstilstand overleefde. Het is een intiem portret van mijn moeder en mij waarin ik gedurende tien jaar de relatie tussen ons en onze relatie tot de dood en geloof vastleg."

Lucas: “We hebben gekozen voor Veranderen: Methode van Édouard Louis. Het boek past bij het thema van de film omdat het proces van veranderen centraal staat in dit verhaal. Louis is ook een queer schrijver en in het boek beschrijft hij hoe hij verandert om bij een andere wereld te horen: Eentje van een hogere klasse, die duurdere woorden gebruikt en zich makkelijker door het leven beweegt. Als hij die status eenmaal bereikt heeft blijkt hij daar toch ook niet helemaal te passen. Dat vind ik tekenend aan het boek: Je moet soms wel tien verschillende werelden aanraken om te vinden in welke jij het beste past.”

Chris: “Wat me ontroert aan de jongeren die we hebben ontmoet op het kamp is dat ze ook de tijd hebben en nemen om te veranderen. Ze staan midden in een proces, richting meer zelfacceptatie, misschien zijn ze zelfs nog aan het zoeken naar hun identiteit, maar het veranderen is al een staat van zijn op zich.”