De Nederlander is ambitieuzer dan politici denken

Waarom zou je zelf bedenken wat belangrijk is voor Nederland, als de Nederlanders dat prima zelf kunnen aangeven? Met die gedachte hielp Sven Smit, senior partner bij organisatie-adviesbureau McKinsey, de enquête Namens Nederland op te zetten vijf jaar geleden, in samenwerking met ondere andere de organisatie NL2025 en het ideeënplatform Namens Nederland. Dit jaar wordt de enquête opnieuw afgenomen onder de inwoners van Nederland. "Het is de grootste enquête die we kennen," zegt Smit. "Meer dan 170.000 mensen doen er al aan mee."

Het doel van de enquête is om te ontdekken hoe je zou willen dat Nederland er over tien jaar uitziet. Maar dat is nog niet alles. Het is namelijk de bedoeling dat je in de vragenlijst aangeeft hoeveel uur je extra zou willen werken om belangrijke thema’s, zoals het onderwijs, te verbeteren. "Deze opzet maakt de vragenlijst uniek," zegt Smit. "Want het betekent dat mensen niet alleen een wensenlijstje neer kunnen leggen, maar ook aangeven hoeveel ze willen opgeven voor dat wensenlijstje."

Hoeveel de Nederlander wil werken voor beter onderwijs, meer gezondheidszorg en het tegengaan van klimaatverandering ligt stukken hoger dan de ambities die politieke partijen in hun verkiezingsprogramma zetten. Dat blijkt uit eerdere enquêtes van Namens Nederland en ook uit de voorlopige resultaten van de enquête van dit jaar.

Uit de enquête komt naar voren dat mensen bereid zijn om gemiddeld vier uur per week extra te werken, als ze daarmee thema’s als gezondheidszorg en onderwijs kunnen verbeteren. Smit: "Als we al die tijd en dat extra werk zouden benutten, dan kun je een beleidspakket samenstellen waar bijna tachtig procent van de mensen het mee eens is. Dat is een stuk ambitieuzer dan wat er nu in het land gebeurt."

NL2025 kiest er bewust voor om bestaande initiatieven te steunen in plaats van zelf op te starten. "Wij willen als beweging niet zelf verzinnen waar we aan bijdragen, maar we helpen op gebieden waarvan de Nederlander heeft gezegd dat dat wenselijk is," zegt Smit. "Ook in onze bijdrage aan initiatieven gaan we niet zelf bedenken wat zou kunnen werken, maar we kijken naar initiatieven in het land die al resultaat boeken en ook al enige schaal hebben. Wij proberen dan om dat initiatief op te schalen. Bij LeerKRACHT bijvoorbeeld leveren we een bijdrage waarmee we willen proberen om het programma bij twee, drie of wel vijf keer zoveel scholen terecht te laten komen."

Met de enquête van 2020 willen de initiatiefnemers van de vragenlijst laten zien dat zelfs tijdens deze Covid-periode de Nederlander niet uit het veld geslagen is. Smit: "Mensen willen nog steeds een stap omhoog doen in het onderwijs, de gezondheidszorg en duurzame groei. Met deze resultaten kunnen we op basis van wat de Nederlanders als voorkeur hebben een stip op de horizon zetten en zeggen: is dit niet waar we met z’n allen naartoe moeten werken?"