Na het zien van Sidik En De Panter werd Sidik Barzani door sommigen uitgelachen: denkt hij echt dat hij zijn land kan beschermen door het vinden van een panter? Barzani is ervan overtuigd. In Koerdisch Noord-Irak zet hij zijn gevecht door om het door oorlog geteisterde gebied tot beschermd natuurgebied te maken.

In de documentaire Sidik En De Panter gaat Sidik Barzani op zoek naar de mythische panter. Als hij kan aantonen dat het zeldzame dier zich in de bergen van Noord-Irak bevindt, kan het gebied beschermd natuurgebied worden. En zo misschien zelfs vrede brengen.

Sidik Barzani groeide op in Koerdisch Noord-Irak. Net als filmmaker Reber Dosky  - die Sidik En De Panter regisseerde - was zijn vader Peshmerga, een Koerdische vrijheidsstrijder. Na de revolutie in de jaren zeventig, moest de familie Barzani vluchten. Als zesjarig jongetje belandde Sidik Barzani in Iran. In Teheran deed hij een studie in tuinbouw, waarna hij in 1991 terugkeerde naar zijn geboortegrond.

Hoe komt het dat u op zoek bent gegaan naar de panter?

"Toen ik opgroeide in Iran, hoorde ik veel verhalen over mijn geboortegrond in Irak. Over de bergen, de cultuur, de dorpen. Vanaf het moment dat ik terugkwam in Zuid-Koerdistan (Noord-Irak) wilde ik meer leren over de natuur in mijn geboortestreek, maar ik kwam erachter dat er nog veel miste in de boeken die ik las.

Ik begon vogels te fotograferen en ik hield data bij. Tijdens mijn onderzoek hoorde ik steeds verhalen over de panter. Als kind had ik al verhalen gehoord over dat beest. Bijvoorbeeld over wat je moet doen als je hem tegenkomt. En uit de nieuwe verhalen die ik hoorde bleek dat de panter daadwerkelijk in het gebied leefde.

Dit gebied kent een bloedige geschiedenis, er is zo veel gestreden. Ik begon te denken aan een alternatieve oplossing om ons land en de natuur te redden. Wat als we van het gebied een nationaal park kunnen maken? Want in dit gebied woont een prachtig dier dat bijna uitgestorven is, de panter.

Dus ik begon met zoeken naar de panter en dat doe ik nog steeds."

© Still / Sidik En De Panter

Sidik Barzani installeert een wildcamera

Hoe gaat u te werk?

"De Koerden hebben een gezegde: onze enige vrienden zijn de bergen. Die hebben ons beschermd, we voeden ons met wat er hier uit de natuur komt... Het heeft ons zo veel gegeven. Maar het werkt ook andersom: deze bergen verdienen ons respect. Het is onze taak om deze omgeving te beschermen.

Sinds een tijd heb ik wildcamera's die ik in de natuur achterlaat zodat die wilde dieren kunnen filmen. De Koerdische natuurbeschermer Hana Ridha was de eerste die de panter met een wildcamera vond. Dat was echt een geweldig moment. En we zijn er nu zelfs achter dat de panter zich voortplant in het gebied.

We denken dat het om het Perzische luipaard gaat, maar welke soort het is en hoeveel ervan zijn, dat weten we nog niet. We moeten de aanwezigheid van de panter in dit gebied nog verder gaan onderzoeken. De film Sidik En De Panter heeft me veel bevestiging gegeven dat ik met dit werk door moet gaan. Ik kreeg zo veel lovende reacties en het werd me duidelijk dat de wereld hierin geïnteresseerd is."

Hoe leerde u Reber Dosky kennen?

"In 2003 was ik op een klein filmfestival in Dohuk, een stad in het zuiden van Koerdistan (Noord-Irak). Ik was daar naar een film van Reber Dosky gegaan (Lokroep, red.) omdat er een vogel op de poster stond, hopend dat het over natuur zou gaan. De vogel staat symbool voor Koerdistan, helaas voor mij ging de film niet over natuur.

Maar ik kwam wel in contact met Reber op het filmfestival. We dronken een kopje koffie samen en ik vertelde hem wat ik in het dagelijks leven doe. Ik nodigde hem bij mij thuis uit en hij is me regelmatig komen opzoeken. Hij vond mijn verhaal interessant en ging vaak met me mee de bergen in. Uiteindelijk besloten we een film te gaan maken.

Hij leek me een goede regisseur en via zijn werk kon ik de prachtige natuur hier met de wereld delen. En het is een ander verhaal over de Koerden. Koerden worden gezien als mensen die vechten of vluchteling zijn. We hebben een slecht imago, maar met deze film kunnen we dat veranderen en laten zien dat we ook met het behoud van de natuur bezig zijn."

Hoe vond u het om een hoofdrol in een film te krijgen?

"In het begin was ik erg nerveus. Ik zei tegen Reber: 'Misschien ben ik niet de juiste persoon hiervoor.' Ik wilde mezelf veranderen, zodat ik beter overkwam op de camera. Maar Reber zei tegen me dat ik gewoon moest doen wat ik altijd doe, dat ik mezelf kon zijn.

Dus ik deed wat ik normaal ook doe. Ik werk in de bergen, ik zoek dieren, ik installeer wildcamera's...

Mijn lievelingsscene is aan het einde van de film wanneer kinderen in de sneeuw spelen. Dat was gewoon een heel erg gelukkig moment. En het landschap is zo prachtig."

Hoe waren de reacties?

"Er waren mensen die het hilarisch vonden dat ik dacht dat ik het land zou beschermen door het vinden van de panter. Die vonden het een belachelijk idee. Iemand vroeg me: 'Gaat de panter soms voor je vechten?'

Maar de meeste reacties waren heel positief. De film zet mensen aan het denken over het landschap, over hoe we het gebied moeten beschermen. Door de documentaire ben ik erachter gekomen dat de wereld meeleeft en geïnteresseerd is in het verhaal van dit gebied. Dat heeft me veel kracht gegeven, en de energie om door te gaan met mijn missie. Ik ben gelukkig niet de enige die om dit verhaal geeft.

We kunnen anders denken over ons land, over grenzen en over hoe je in vrede kan leven met je buren. De panter kent geen politieke grenzen, die loopt zo naar Turkije, naar Iran en dan weer terug naar Irak. Ik hoop dat wij, Arabieren, Turken, Koerden, gaan samenwerken om dit gebied te beschermen."

© Still / Sidik En De Panter

Beeld van de wildcamera's waarop een panter te zien is

Meer films van Reber Dosky