Tijdens de 32ste editie van IDFA viel één van de twee Human-fims op het documentairefestival in de prijzen. Regisseur Reber Dosky won met zijn 'Sidik en de panter' de IDFA Award for Best Dutch Documentary. Het is al de tweede keer dat Dosky met een film voor Human deze prijs won. Eerder won hij met 'Radio Kobani' deze prestigieuze award in 2016. Namens heel Human willen we Reber feliciteren met zijn zeer verdiende prijs!
Amper een week na de première op IDFA van zijn Human-film 'Sidik en de panter', won Reber Dosky de IDFA’s Competion for Dutch Documentary. In de film volgt Dosky in het landschap van zijn jeugd de wijze Sidik Barzani. Zwervend door de bergen van Iraaks-Koerdistan speurt hij naar tekens die kunnen duiden op de terugkeer van de mythische panter. We spraken hem over zijn bejubelde film.
Reber, terwijl je de film aan het afmaken was, viel Turkije Noordoost-Syrië binnen. Wat deed dat met jou?
“Het heeft het proces voor mij ontzettend beïnvloed, ik was constant bezig met de situatie in Noordoost-Syrië. Het was moeilijk om met mijn hoofd daar te zijn en tegelijk hier te functioneren. Toch geeft het ook een enorme kracht om door te gaan, ik wil laten zien wat mijn volk meemaakt.
Als je naar de film kijkt, lijkt het alsof de tijd heeft stilgestaan. De spelers zijn veranderd, maar de situatie voor de Koerden blijft hetzelfde. Al sinds 1928 strijden de Koerden: tegen het Iraanse regime, tegen de Ayatollah, tegen Saddam Hussein en nu tegen Erdogan en Assad. De Koerden worden vaak alleen geassocieerd met 'de terroristische PKK', maar de geschiedenis van de Koerden is geen PKK-kwestie. Alle Koerdische partijen zijn ontstaan om hun eigen bevolking te beschermen.”
Je hebt eerder heftige films gemaakt over het lot van de Koerden in Noordoost-Syrië, wat is de boodschap van 'Sidik en de panter'?
“De situatie voor de Koerden heeft mij gedwongen om deze films te gaan maken. Ik moet iets betekenen voor die mensen van mij. In deze film wilde ik aan de wereld laten zien waarom we zo gek zijn op ons land. En zoals al mijn films is ook deze film hoopvol. Er is een geschiedenis van pijn en daarna gaan we weer de schoonheid in. Ondanks alles wat er is gebeurd, verliezen de Koerden nooit hun hoop.”
Wat heeft het maken van deze film met je gedaan?
“Het was een persoonlijke reis door mijn eigen geschiedenis. Ik ben geboren in de bergen waar ik gefilmd heb, terwijl mijn moeder aan het vluchten was voor het regime van Saddam. Ik hou van dat land, van de bergen. Er zit in de film ook een scene waar ik zelf in voorkom, dan bezoek ik de plek waar mijn opa vermoord is door het Saddam regime.
Het was heel pijnlijk, maar tegelijk was het ook een opluchting. Mijn familie wilde daar nooit naartoe, we wilden niet accepteren dat hij vermoord is. Voor hen allemaal heb ik een stap kunnen maken in het accepteren van zijn dood.”
"Als ik klaar ben met deze ellende zou ik heel graag een film met een seksscene willen maken."
Wat is de volgende stap die je gaat nemen?
“Ik wil nog heel veel. Ik ben pas op mijn 33ste begonnen met film maken, maar ik ben ontzettend blij dat ik die keuze heb gemaakt. Ik zou wel films willen maken die niet meer over het Midden-Oosten gaan, maar op dit moment kan ik dat nog niet.
Film is voor mij een manier om mijn trauma’s te verwerken. Als ik bepaalde snaren niet kan raken, dan probeer ik dat via film te doen. Nu heb ik het gevoel dat ik nog niet alles verwerkt heb, ik moet nog doorgaan met de therapie die voor mij het filmen is. Als ik klaar ben met deze ellende zou ik heel graag een film over liefde willen maken, met daarin een seksscene. In ‘Radio Kobanî’ en ‘Meryem’ filmde ik de kracht van vrouwen in tijden van oorlog. In een film over liefde zou ik het graag over de schoonheid van de vrouw willen hebben, over mooie lichamen.”
Op 24 november 2019 ging 'Sidik en de panter' in première op het IDFA. Vanaf 10 september 2020 draait de documentaire in de bioscoop. De film is een coproductie van Human en Dieptescherpte.