Weg uit de schoolbanken en op naar het provinciehuis. In Friesland organiseert Jeppe Kok (22) met stichting Tienskip sinds anderhalf jaar projectdagen voor middelbare scholieren. Onder begeleiding van experts uit het politieke werkveld, leren de jongeren hoe ze problemen in hun eigen leefomgeving kunnen aankaarten en oplossen.

"Volgens mij ben ik bezig met het langstlopende profielwerkstuk in tijden," grapt Jeppe Kok. Zijn profielwerkstuk is waar het allemaal begon en waaruit Tienskip is geboren. Met Tienskip, een kruising van het Friese woord 'mienskip' (gemeen-schap) en tiener, wil Jeppe zich inzetten om jongeren meer wegwijs te maken binnen de lokale politiek. Samen met drie vrienden en een trouwe groep vrijwilligers organiseert hij projectdagen voor scholieren, waarop ze de theorie van democratie in de praktijk brengen. 

Want in maatschappijleerlessen wordt veel uitgelegd over onze democratie, over hoe belangrijk en nuttig deze is. Maar hoe je nou als burger daadwerkelijk iets kunt veranderen, dat vertellen ze niet. In dat gat springt Tienskip.

"Deze praktische maatschappijleer is juist de manier om mensen enthousiast te krijgen over de lokale politiek," zegt Kok. "Jongeren denken dat politiek ver van hun afstaat, waardoor het enthousiasme laag ligt en dat is gewoon heel jammer. Met Tienskip proberen wij te bewijzen dat politiek helemaal niet ver van je af hoeft te staan. Wij willen laten zien wat je allemaal met onze mooie democratie kan doen."

Tekst gaat verder onder afbeelding

Organisatie van Tienskip, van links naar rechts: Piter Reitsma, Jeppe Kok, Hindrik Talsma, Bram van Beekhuizen

De sleutel tot succes

Tienskip wil jongeren meer wegwijs maken binnen de lokale politiek, hoewel ze het woord 'politiek' juist proberen te vermijden. Het vertrekpunt van de projectdagen is dan ook de problematiek die de jongeren zelf zien. Volgens Kok ligt de sleutel tot succes namelijk in het 'klein houden'. Door in te spelen op de persoonlijke leefomgeving van de jongeren, betrekt Tienskip zowel politiek geïnteresseerde jongeren als jongeren die politiek in aanvankelijk helemaal niets vinden. 

"Ik geloof erin dat je jongeren eerst vragen moet stellen over wat bij hen speelt en wat er in hun ogen aangepakt moet worden. Wanneer je dat doet, dan ga je uit van het eigen belang. Daarover hebben ze natuurlijk een mening en dan kun je met ze in gesprek en maakt het niet hoe politiek actief iemand is. Iedereen heeft wel iets in zijn of haar omgeving waarvan je denkt: Dit moet anders worden geregeld."

Tekst gaat verder onder kader

Zo verloopt een projectdag van Tienskip

Voorafgaand aan een projectdag beantwoorden leerlingen enkele vragen over wat er speelt in hun omgeving of welke wensen zij hebben. Op basis van de antwoorden maakt de organisatie van Tienskip groepjes met overkoepelende thema’s. 

Op de projectdag schuift bij elke groep een expert uit het politieke werkveld aan: gemeenteraadsleden, mensen uit het bedrijfsleven of leden van politieke jongerenorganisaties. Met hun kennis begeleiden ze scholieren en brainstormen ze samen om van probleem tot oplossing te komen. 

Aan het einde van de dag presenteren alle groepjes hun plan (of initiatief) waarmee zij hun probleem willen oplossen. Zij moeten zo duidelijk mogelijk maken waarom hun plan steun moet krijgen, want uiteindelijk zullen de experts en de medeleerlingen stemmen op het beste idee.

Projectgroep aan het brainstormen

Verlichting in de buitengebieden

Het blijft niet bij het bedenken van oplossingen. Tienskip verzamelt alle problemen, oplossingen en ideeën en koppelt deze terug aan de gemeenteraad, zodat er ook echt iets met de initiatieven gedaan kan worden.

Aan de hand van de data van projectdagen, heeft de gemeente Leeuwarden bijvoorbeeld de verlichting in de buitengebieden aangepakt, een probleem dat door veel jongeren werd aangekaart. De leerlingen kunnen er ook voor kiezen om zelf verder te gaan met het uitwerken van hun plan, waarbij Tienskip een helpende hand kan bieden.

Actief burgerschap

De activiteiten van Tienskip passen binnen een breder ideaal, volgens Kok. Hij denkt dat democratie veel dichter bij de burger kan staan dan die nu doet. Door het aanbieden van hun praktische maatschappijleer, zet Tienskip in op de burger die participeert en hoe je als actief burger in de lokale politiek kan handelen: een dubbele agenda waar de hele maatschappij misschien wel iets aan heeft. 

"Ik denk dat mensen soms boos zijn wanneer iets niet wordt opgelost, maar dat ze tegelijkertijd niet beseffen dat ze daar zelf wat aan kunnen doen. Daarnaast moet de overheid een actievere houding aannemen tegenover burgers met initiatieven. Het potentieel dat actief burgerschap kan toevoegen, wordt tegenwoordig voorbij gestreefd en dat is gewoon heel erg jammer." 

Volgens Kok vindt op lokale schaal een decentralisatie plaats van een groot deel van de regelgeving. Tienskip denkt dat het instellen van een modulaire vergadertafel hiervoor een oplossing is. Zodoende kunnen burgers die te maken hebben met een bepaald probleem meepraten, en komt er naar alle waarschijnlijkheid betere regelgeving uit voort. Bovendien veroorzaakt dit een betere verstandhouding tussen burger en overheid. 

“Hoe meer contactpunten er zijn, en dat is inherent aan actief burgerschap, hoe meer ideeën er worden uitgewisseld," zegt Kok. "De lokale politiek weet beter wat voor problemen er spelen en burgers hebben meer grip op het beleid dat wordt gevormd. Met Tienskip proberen we dat stukje actief burgerschap op een jonge leeftijd al in de praktijk te brengen."

Tekst gaat verder onder afbeelding 

Leerlingen van Piter Jelles !mpulse in de Statenzaal in het provinciehuis van Leeuwarden

De toekomst van Tienskip

Het doel om op vernieuwende wijze jongeren wegwijs te maken binnen de lokale politiek slaat aan. Inmiddels heeft Tienskip 1500 jongeren bereikt met hun projectdagen in de gemeente Leeuwarden en inmiddels kloppen ook andere gemeentes op de poort van Tienskip.

Een verdere uitbereiding van Tienskip ziet Kok wel zitten. Hij zou graag met andere gemeentes willen kijken hoe ze het concept ook daar kunnen laten werken. Wel vindt hij het belangrijk dat Tienskip dicht bij jongeren blijft. 

"Het is voor mij belangrijk dat jongeren uit andere gemeentes de kar gaan trekken, want zij kennen hun woonplaats. Zij zouden op de voorgrond moeten treden met het organiseren van projectdagen, wij kunnen dan helpen achter de schermen. Eigenlijk zal je een soort lokale 'Tienskipjes' moeten hebben, waarbij iedere gemeente een eigen afdeling heeft. Ik denk, en dit is heel idealistisch, dat je burgers dan opleidt met een vorm van lokale politiek die in twintig jaar misschien gewoon realiteit is."

Dit is ook interessant