Wat de coronacrisis betekent voor het klimaat

Het PBL voerde een studie uit naar de effecten van de coronacrisis op de Nederlandse uitstoot van broeikasgassen in 2020. Aan het einde van dit jaar moet de uitstoot van broeikasgassen met 25 procent zijn teruggebracht ten opzichte van 1990. Voor 2030 is het klimaatdoel 49 procent minder CO2, één van de te reduceren broeikasgassen. 

Eind 2019 becijferde het PBL nog dat we een reductie van 26 procent konden halen, als alles meezat tot het einde van 2020. Met veel tegenslagen zou de reductie uitkomen op 19 procent, ver onder de door de rechter verplichte 25 procent.

Het Centraal Planbureau (CPB) bracht in maart al een studie uit over de gevolgen van de coronacrisis voor de economie. In vier scenario's wordt een economische neergang tussen de 1,2 en 7,7 procent geschetst. Het PBL zoomt op basis van dat rapport in op de sectoren verkeer, industrie, gebouwde omgeving en landbouw, en op de elektriciteitsvraag. In ons programma De Staat Van Het Klimaat kon je al zien dat dit de vier sectoren zijn waar de meeste winst te behalen valt. 

Het PBL heeft ervoor gekozen om voor twee scenario's van het CPB te schatten wat dat betekent voor de CO2-uitstoot. Als er sprake is van slechts een kortdurende crisis, levert dat volgens het PBL een reductie in uitstoot op van 24 tot 25 procent. Dit lijkt misschien net aan genoeg om de doelen uit het Urgendavonnis te halen.

In het scenario waarin het dieptepunt van de coronacrisis pas in het derde kwartaal van 2020 ligt, is de uitstoot zelfs gereduceerd met 27 tot 29 procent ten opzichte van 1990, zo schat het PBL. Daarmee wordt het Urgendavonnis van 25 procent reductie ruimschoots gehaald. Maar het PBL benadrukt dat het gaat om schattingen met veel onzekerheden. 

Ook wereldwijd lijkt de uitstoot van CO2 af te nemen. Carbon Brief, volgens het PBL een gezaghebbend platform van klimaat en energie, schat een afname van 5,5 procent. Het PBL ziet dat andere schattingen tot min of meer hetzelfde komen. 

In hoeverre deze geschatte daling van de uitstoot op lange termijn doorwerkt, hangt af van hoe de economie zich herstelt, of burgers en bedrijven na de crisis hun oude gewoontes weer oppakken, en hoe de overheid reageert op de crisis. Kiest de overheid bijvoorbeeld voor investeren in energie-infrastructuur om de economie op gang te helpen en te houden, of kiest het voor andere sectoren?

Eerder deze maand schreven 170 Nederlandse wetenschappers al dat het "een blunder" zou zijn om niet groener uit deze crisis te komen, in een manifest in Trouw. Ze roepen het kabinet op tot "doortastende maatregelen", en vragen de consument bij te dragen aan 'afname van luxueuze en verspillende' consumptie. 

Het kabinet zit overigens niet stil nu het Urgenda-vonnis binnen bereik lijkt te komen. NRC schreef vorige week dat het kabinet een uitstootplafond invoert voor kolencentrales, om te kunnen voldoen aan het Urgenda-vonnis. Sluiting van kolencentrales is niet aan de orde, maar het kabinet hoopt wel de benodigde extra uitstootbesparing te bewerkstelligen. 

Het kabinet stelt ook 150 miljoen euro beschikbaar voor huiseigenaren, huurders en bedrijven die hun panden willen verduurzamen met led-verlichting of milieuvriendelijke verwarmingsinstallaties.