Bart (22) was twaalf jaar toen zijn vader werd gediagnosticeerd met kanker. Tien jaar later overleed zijn vader aan de gevolgen van de ziekte. Bart kwam in een rouwproces terecht. Maar wat houdt rouwen op zo'n jonge leeftijd eigenlijk in? En waar kun je aankloppen voor hulp? Allerlei vragen waar Bart mee zat en niet makkelijk antwoord op kon vinden. Daar wilde hij iets aan doen en hij startte Rouwnetwerk Jong.

Bart zat in groep acht toen hij hoorde dat zijn vader ernstig ziek was. Een periode van behandelingen begon, en de vader van Bart hoorde dat zijn levensverwachting nog maar een aantal jaar was. “Toen was ik opeens heel actief bezig met de dood," vertelt Bart. "Ik ging nadenken over de tijd die we nog hadden en ook over wat we niet meer samen konden doen. Het besef dat pa er niet zou zijn als ik mijn diploma zou halen of als ik ooit zou trouwen, dat was echt heftig. Het voelde ook zo ongepast voor mijn leeftijd, je raakt dan echt je jeugdigheid kwijt." 

Bart hielp zijn vader een paar maanden met fysieke zorg. "Ik hielp hem met naar de wc gaan en maakte zijn eten klaar." Toen hij over overleed, was Bart 21 jaar. “Dan gaat de tijd opeens heel erg snel, je moet van alles regelen voor de uitvaart, pas daarna komt langzaam het besef.” Hij omschrijft de periode vlak na de uitvaart als een zwart gat.

Herkenning en erkenning

Op jonge leeftijd rouwen heeft een enorme impact op het leven van Bart. “Toen mijn vader overleed had ik geen energie voor sociaal contact en het was lastig om mijn bed uit te komen. Ik kon geen antwoord geven op de vraag hoe het met me ging, want dan had ik het gevoel dat ik moest liegen.”

Erover praten was niet altijd even makkelijk. “Het was lastig met mensen over mijn verlies te praten wanneer zij niet hetzelfde hadden meegemaakt.” Bart vond wel steun bij twee vriendinnen die ook hun vader waren verloren. “Ik had heel veel aan de erkenning en herkenning van mijn twee vriendinnen. Maar ik was me er ook van bewust dat ook veel andere jongeren rouwen en dit vangnet niet hebben.” Jaarlijks verliezen zo’n zesduizend kinderen één of beide ouders.

Rouwnetwerk Jong

Bart ging op zoek naar informatie en hulpmiddelen voor rouwende jongeren, maar kon nergens een fijne, centrale plek vinden. “Toen ben ik met twee vriendinnen Rouwnetwerk Jong gestart. Wij hebben een website met een overzicht van veel hulpmiddelen die je kunnen helpen, wanneer je als jongere aan het rouwen bent. Zoals bijvoorbeeld TED-talks, documentaires en podcasts over rouw. Je vindt er ook informatie vanuit de Rijksoverheid, over bijvoorbeeld erfrecht."

Behalve op hun website is Rouwnetwerk Jong ook actief op Instagram en organiseren ze evenementen waar ze met jongeren spreken over verlies. Het netwerk blijft zich de komende tijd uitbreiden om meer steun, positiviteit, herkenning en erkenning te delen met rouwende jongeren. “In maart start de eerste praatgroep van Rouwnetwerk Jong met sessies in Utrecht.”

Bart runt het netwerk niet alleen, een groep jonge vrijwilligers ondersteunt hem. Hun doel is op een laagdrempelige manier gratis steun te bieden. “We delen verhalen voor wie wil praten, en boeken voor wie wil lezen. Iedereen rouwt op zijn eigen manier.” 

Ook is er via dit netwerk een link naar professionele hulp. “Hoe vind je nou eigenlijk een huisarts, psycholoog of een steungroep? Dat zijn allemaal vragen waarmee wij je kunnen helpen.” Als je een vraag hebt over dit proces kan je informatie vinden op de website, een mail sturen of via Instagram contact opnemen.

Samen praten over rouw

Vorig jaar november was het eerste live-evenement van Rouwnetwerk Jong. Twee sprekers gingen met een groep jongeren in gesprek over rouw. “Wat ik me goed herinner is dat er een moment was waarop iedereen opeens loskwam. 75 mensen die allemaal iets durven te zeggen over hun verlies, hoe spannend en verdrietig het ook is, dat was echt heel indrukwekkend.”

"Er was een persoon die twijfelde of zij naar ons evenement durfde te komen. Ze was bang voor de confrontatie met het onderwerp rouw. Uiteindelijk is ze toch gekomen, heeft gepraat in de groep en veel overwonnen. Achteraf was zij echt heel blij dat ze was gegaan, het had wat losgemaakt. Daar ben ik echt trots op."

Bart beschrijft de sfeer op het evenement als intens, maar ook luchtig. “Natuurlijk is er gehuild en was het lastig, maar het hele punt van zo’n avond is dat iedereen het verdriet van verlies voelt. We zitten hier, we moeten allemaal door, maar dat hoeft niet op een negatieve manier.”

Rust vinden

“Voor mij is de dood definitief, ik denk niet dat er nog iets is na de dood. Of je gelooft in een leven na de dood of niet, het is denk ik net waar je zelf rust in kan vinden. Mijn vader geloofde in reïncarnatie, dat vond ik eigenlijk heel prettig. Hij was daardoor namelijk niet bang voor de dood.”

Sinds het overlijden van zijn vader staat Bart anders in het leven. “Ik geniet meer van de kleine dingen. Zoals een koffietje op het terras of ontbijten met mijn broer en moeder. Maar ik ben me ook bewust geworden van het feit dat het leven niet altijd loopt zoals je wil.”

3FM made by HUMAN

Dit is een productie van ons jongerenplatform bij 3FM. Samen met de dj's en andere programma's van 3FM zetten zij belangrijke sociaal-maatschappelijke onderwerpen voor jongeren op de agenda. Wil je ook iets agenderen? Mail naar socialmatters@3fm.nl.

Ook interessant