'Ik wil niet 70% van mijn inkomen uitgeven aan mijn huur'

"Huizen voor mensen, niet voor winst," klonk het vorige maand op het Amsterdamse woonprotest. Vandaag is Rotterdam aan de beurt en waarschijnlijk zullen er de aankomende maanden nog vele steden volgen in de reeks aan protesten tegen de woningnood.

Tijdens die protesten gaat er ook steeds vaker een stem op voor het kraken van panden. Er staan immers 91,5 duizend woningen in Nederland leeg; dan tellen we de 8 procent aan leegstaande winkel- en kantoorpanden niet eens mee. En al die duizenden panden staan leeg terwijl we een tekort hebben van 279 duizend woningen hebben.

Is kraken of anti-kraak de oplossing? En, waarin verschillen die twee eigenlijk? 3FM HUMAN zocht het voor je uit.

Milou* (26) en Pete (27) wonen samen in een kraakpand in Nijmegen. Milou kraakt nu zo'n drie jaar en woonde al in een fort, een boerderij en nu al twee jaar in een oude zeepfabriek. 

Pete kraakt al bijna tien jaar. Als we hem vragen op hoeveel plekken hij gewoond heeft begint kraakmaatje Milou te lachen: "Jij hebt wel echt op heel veel plekken gewoond," zegt ze, "dat is zo grappig, dan lopen we door Nijmegen en zien we allemaal panden die nu gerenoveerd zijn, maar waar Pete vroeger in woonde toen ze nog leeg stonden."

Pete leerde kraken van de oude garde krakers van Nederland. Hij was nog maar zeventien. Milou is vergeleken bij Pete dus een groentje. Milou: "Ik studeerde net af van de kunstacademie. En mijn eerste baan was parttime. Elke maand was ik zodoende bijna 70 procent van mijn inkomen kwijt aan mijn huur. Ik vond dat zo zonde. In plaats van nadenken over nieuw werk en mij ontwikkelen als kunstenaar moest ik vooral nadenken over hoe ik die hoge huur elke maand weer zou ophoesten.''

"Ik kende Pete en besloot toen dat ik ook wilde proberen om in een kraakwoning te wonen. Toen ben ik in een oud fort getrokken, het was een hele fijne creative omgeving waar mensen veel dingen zelf maken."

Het pand waar Milou en Pete nu in wonen stond al zeven jaar leeg en ook met het braakliggende terrein eromheen gebeurde niets. "We wonen hier nu twee jaar, voor niks. Onze elektriciteit komt van de zonnepanelen in onze tuin. We douchen en spoelen onze de wc door met water dat we opvangen in de tuin en water dat we zelf filteren," zegt Milou. 

"We hebben goede afspraken met de eigenaar," zegt Pete. "Hij vindt het eigenlijk wel best dat we hier zitten, zodra hij plannen heeft met het pand gaan we er ook uit."

*De echte naam van Milou is bij de redactie bekend

1. "Zoek eerst een pand dat leeg is en waar duidelijk niks mee gebeurt. Het is goed als het een beetje afgelegen ligt, want als je midden in een drukke winkelstraat iets probeert te kraken is de kans groot dat mensen je zien en daarna de politie bellen." 
2. "Als je eenmaal bent ingetrokken bel je zelf de politie op en zeg je: 'Ik heb dit pand in gebruik genomen, komen jullie even kijken?' Dat klinkt misschien gek, maar het is echt belangrijk dat je dit doet voordat de buurman belt. Anders is de kans groot dat de politie met zwaailichten langskomt omdat ze denken dat je aan het inbreken bent."
3. "Regel een advocaat die je kan helpen." Milou en Pete hebben een advocaat die vroeger als student zelf kraakte, en nu veel opkomt voor krakers en demonstranten. Als de politie is langsgekomen om te kijken, is het vanaf dat moment aan de politie om de eigenaar van het pand op de hoogte te stellen. Wanneer je dan het nummer van je advocaat meegeeft, kan de pandeigenaar meteen daarmee contact opnemen. 
4. "Probeer altijd zo vriendelijk mogelijk contact te hebben met de eigenaar, vaak kun je hele goede afspraken met ze maken. Laat bovendien merken dat je ook gewoon echt weer weg gaat als de eigenaar plannen heeft met zijn pand."

"Wij vinden het fijn om panden te kraken waar echt niks mee gebeurt," zegt Milou. "Panden die worden gebruikt als speculatie object. Die zijn van eigenaren die vaak veel pandjes hebben en die deze panden leeg laten staan tot een wijk populair wordt." 

Veel krakers hebben een slechte naam omdat ze vaak worden geportretteerd als mensen die panden vernielen. "Eigenaren zijn soms bang dat je iets helemaal leeg trekt of kapot maakt. Wij proberen wel echt duidelijk te maken dat het ons gaat om het bewonen van hun leegstaande pand. Vaak kom je dan ook tot een hele goede overeenkomst met de eigenaar."

"Zelf vind ik het wel gek dat je zo weinig rechten hebt als je anti-kraak woont, maar dat je wél elke maand huur betaalt," zegt Milou. "Er zouden gewoon meer huurrechten aan anti-kraak vast mogen zitten voor dat geld," zegt Pete. 

Pete en Milou snappen wel dat niet veel jongeren kraken. "Je hebt wel echt veel wilskracht nodig, en je moet ook echt inventief zijn als het aankomt op water en licht," zegt Pete. "Ja, en daarnaast is het natuurlijk ook strafbaar, en snap ik ook wel dat het mensen afschrikt," zegt Milou. 

Toch vinden zij hun manier van wonen perfect, zolang het zo karig blijft op onze huizenmarkt. 

Eke (28) woonde in de binnenstad van Den Bosch toen anti-kraak wonen voor het eerst op haar pad kwam. "Ik was er een beetje klaar mee dat al mijn geld naar mijn huur toe ging. Aan het einde van de maand hield ik eigenlijk niks over, terwijl ik zou willen sparen voor het kopen van een huis zonder op een houtje te hoeven bijten. Toen ik op zoek ging naar een nieuwe woonruimte tipte een vriendin van mij een boerderij in Lienden, dat was anti-kraak."

Bij anti-kraak wonen mensen tijdelijk voor een klein bedrag in panden die leeg staan. Ze bewaken op die manier een pand zodat er geen krakers in kunnen komen. "Er wordt wel van je verwacht dat je ook een beetje voor zo'n pand zorgt," zegt Eke. "Bijvoorbeeld, als de dakgoot lekt, dat je die dan maakt. Op dit moment woon ik in een villa met zesduizend m2 grond, daar hoort ook een hele siertuin bij, die proberen we met elkaar te onderhouden."

Eke is in het jaar dat ze nu anti-kraak woont al wel drie keer verhuisd. "Dat calculeer je wel een beetje in als je anti-kraak woont, maar het is niet altijd leuk. Onze vorige woning was een flat waar we drie maanden in hebben gewoond, we hadden net alles geverfd en toen moesten we er al weer uit. Dat was gewoon een beetje pech." 

Tot nu toe had ze wel altijd meteen weer een ander huis. "Wij hebben heel goed contact met onze contactpersoon van de anti-kraakvereniging waar we bij zitten. Ik weet dat het bij grotere verenigingen wel eens lastiger is, maar bij ons gaat het tot nu toe heel goed.

Elk huis is steeds weer even wennen. "Je woont steeds in een andere buurt, en elk huis heeft andere geluiden. Ik heb zelf heel veel spullen waarmee ik elke keer mijn eigen sfeer meeneem naar een huis," ze begint te lachen. "Veel spullen is niet perse handig als je anti-kraak woont, maar het helpt mij wel om me snel thuis te voelen."

In het begin was Eke wel eens bang om dakloos te worden, "Ik had echt vaak nachtmerries waarin ik met al die spullen op straat stond. Tegenwoordig heb ik daar wel iets meer rust in, maar ik zou niet de rest van mijn leven zo willen wonen." 

Uiteindelijk kan Eke het veel studenten en starters aanraden om een tijdje te proberen. "Het is echt een avontuur en je bespaart er een hoop geld mee!" 

3FM made by HUMAN

Dit is een productie van ons jongerenplatform bij 3FM. Samen met de dj's en andere programma's van 3FM zetten zij belangrijke onderwerpen voor jongeren op de agenda. Wil je ook iets agenderen? Mail naar socialmatters@3fm.nl.