Stine begint het interview met een vraag over het optimisme. Kun je horen of iemand een optimist of pessimist is door zijn of haar taalgebruik? Volgens George Lakoff wel. ‘Je kunt al veel horen door simpelweg naar de geluidsstructuur van iemands taal te luisteren.’

Het gesprek gaat al snel over hoe metaforen een rol spelen in de politiek. Conservatieven en progressieven hebben een verschillende opvatting over wat een overheid moet zijn. De opvatting van de progressieven komt tot uiting in de metafoor van de verzorgende familie. De hoofdtaak van de ouders in die familie is om zich in te leven in hun kinderen. Empathie staat centraal.

Conservatieven daarentegen hebben een andere opvatting over wat een overheid moet zijn. Die komt tot uiting in de metafoor van de patrchiale familie. De vader heeft daar absolute macht, zijn wil is wet. Lakoff legt uit hoe die verschillen in metaforen zorgen voor een andere visie op de wereld.

Vanwege de familie-metafoor kunnen conservatieven voor elkaar zorgen als de beste, maar wel alleen voor hun eigen groep, stelt Lakoff. 

Stine vraagt aan Lakoff hoe je die eigen groep groter kunt maken. Volgens Lakoff is er een probleem. Progressieven denken te veel in termen van beleid. Het lukt ze niet om losse vraagstukken aan dieperliggende waardes te binden, zegt de filosoof.

Metaforen bepalen dus onze visie op de wereld. Maar wat is een mteafoor eigenlijk precies?

Lakoff: een neurale verbinding tussen twee delen van je brein. Hij geeft een voorbeeld. Waarom is in onze taal 'meer' altijd gekoppeld aan 'hoger' en 'minder' aan 'lager'? Waarom zeggen we dat de aandelenmarkt vandaag ‘omhoog schoot’?

Omdat in het dagelijkse leven een glas water voller wordt naarmate je water erbij giet, zegt Lakoff. Een stapel boeken wordt hoger naarmate je meer boeken erop legt. Je brein legt de verbinding tussen abstracte concepten en  de fysieke wereld.

Welke metaforen hebben Lakoff's jeugd eigenlijk bepaald, wil Stine weten. Lakoff vertelt dat hij als kind van zijn moeder altijd de boodschappen moest narekenen. Om zo te controleren of hij niet werd bedonderd. Die instelling heeft grote invloed gehad op de rest van zijn leven.

Dan gaat het ineens over jezelf presenteren. Stine is onder de indruk van de Amerikaanse speechcultuur. Waarom is kunnen speechen zo belangrijk? Lakoff: ‘Omdat je je waarden moet kunnen articuleren. De kracht van woorden is de kracht van wat die woorden betekenen.’

Ook Trump spreekt in het openbaar. Hoe moeten media met hem omgaan, wil Stine weten. Lakoff spreekt van de truth-sandwich. Eerst vertel je hoe het zit. Dan verwijs je naar de onwaarheid die is verteld. En vervolgens herhaal je hoe het zit.

Door polarisatie komen de waarheden van verschillende kampen steeds verder uit elkaar te liggen, vindt Lakoff. Hij snapt wel wat er met het idee van alternatieve feiten wordt bedoeld.

Hij legt uit: Voor sommige wereldbeelden zijn bepaalde waarheden noodzakelijk. Sommige dingen moeten wel waar zijn om in een bepaald wereldbeeld te passen. Een wereldbeeld legt een waarheid aan je op. En wereldbeelden werken via je brein. Dus als je hersenen zijn ingesteld op een bepaald wereldbeeld, dan zul je alleen maar feiten kunnen begrijpen in het licht van dat wereldbeeld

Nu vertelt Lakoff over zijn fameuze boek Don’t think of an elephant, waarin hij onder andere uitlegt wat frames precies zijn. Je kan zeggen: ‘denk aan een olifant’, of’ denk niet aan een olifant’, maar het resultaat zal hetzelfde zijn: je denkt aan een olifant.

Het punt? Voor politieke doeleinden maakt het niet uit of je je beweringen positief of negatief formuleert. Het onder de aandacht brengen van een bepaalde onderwerp is al voldoende. In die zin kan je een politieke tegenstander in de kaart spelen door zijn beweringen te ontkennen.

Ook empathie en boeddhisme beïnvloeden de manier waarop we naar de wereld kijken, zegt Lakoff. Wanneer je het vermogen hebt om vanuit het perspectief van de ander, de rivier, de boom te kijken, dan kun je één worden met alles in de wereld. Empathie kan zo polarisatie tegengaan. 

Ook biologisch is er een onderbouwingt, zegt Lakoff. Onze spiegelneuronen zorgen ervoor dat we fysiek reageren om wat een ander meemaakt. Zo zijn we fysiek verbonden met de mensen en dingen om ons heen.