Why We Hate

Evolutionair antropoloog Brian Hare zoekt de oorsprong van haat in ons verre verleden. Om precies te zijn bij de over het algemeen agressieve chimpansees en voornamelijk zachtaardige bonobo's. Met beide soorten is de mens voor 99% identiek. Wat brengt het ene of het andere gedrag in hen naar boven? 

En om te begrijpen hoe onze hersenen werken, kijkt Hare naar psychologen en neurowetenschappers die pestgedrag bestuderen. Een fenomeen dat in elke samenleving voorkomt, wat suggereert dat dit gedrag niet wordt bepaald door cultuur, maar door instincten die we allemaal delen.

Cognitief wetenschapper Laurie Santos stelt zich de vraag waarom liefde voor onze eigen groep ons ertoe kan brengen andere groepen te haten. Volgens haar is stammenstrijd de bepalende factor in onze waarneming van de wereld om ons heen. We zijn niet in staat het perspectief van de andere kant te zien. 

Als voorbeeld van extreme tribale loyaliteit kijkt Santos naar de onvervalste haat van hardcore voetbalsupporters in Londen jegens de fans van rivaliserende teams. Maar ook het langdurende conflict tussen Israëliërs en Palestijnen wordt versterkt door de psychologische processen die tribalisme aansturen: elke partij wordt gemotiveerd door het eigen historische verhaal van onrechtvaardigheid. En in de Verenigde Staten zijn de scheidslijnen tussen democraten en republikeinen zo diepgeworteld dat de communicatie tussen beide partijen meestal onmogelijk is.

Journalist en auteur Jelani Cobb onderzoekt hoe propaganda, ontmenselijking en internet haat kunnen aanwakkeren, versterken en verspreiden. Hij bestudeert o.a. de propaganda ten tijde van de Rwandese genocide in 1994 vanuit het perspectief van daders, slachtoffers en neurowetenschappers. In Charleston, South Carolina ontdekt Cobb dat bepaalde monumenten haatsymbolen zijn geworden. En hij kijkt naar de rol van internetalgoritmen bij het verspreiden van ideeën.

Extremisme-expert Sasha Havlicek onderzoekt wat mensen aantrekt in ideologieën die haat en geweld aanwakkeren. Havlicek praat met voormalig islamitisch militant Jesse Morton en voormalig nazi-skinhead Frank Meeink. Zij vertellen wat hen tot haat en extremisme bracht, hoe hun overtuiging hen tot daden bracht die hen in de gevangenis deden belanden. Uiteindelijk slaagden ze erin zich los te maken van die ideologieën. Havlicek onderzoekt hoe extremistische ideeën hun weg vinden naar het grote publiek. Tegelijkertijd kijkt ze ook naar de factoren die individuen ertoe aanzetten wreed en onmenselijk gedrag naar anderen te vertonen. Ze maakt daarbij gebruik van voorbeelden uit zowel wetenschappelijk onderzoek als de echte wereld zoals bijvoorbeeld het Stanford Prison Experiment.

Als aanklager en speciaal adviseur bij het Internationaal Strafhof staat strafadvocaat Patricia Viseur Sellers regelmatig oog in oog met daders van genocide en misdaden tegen de menselijkheid. Zij probeert te ontdekken hoe haat mensen ertoe kan aanzetten de meest gruwelijke daden te plegen. Sellers vraagt zich af of we allemaal daders kunnen worden. En ze wil weten wat er nodig is om het ergste of het beste in ons naar boven te halen.

Neurowetenschapper Emile Bruneau onderzoekt hoe we ons vermogen tot kritisch denken, de plasticiteit van onze hersenen en middelen als onderwijs, mindfulness en samenwerking kunnen gebruiken in de strijd tegen de haat. Hij onderzoekt de misvattingen die ten grondslag liggen aan een langdurig conflict in Colombia en kijkt opnieuw naar de historische onderhandelingen die de apartheid in Zuid-Afrika hebben beëindigd.

In Duitsland probeert men van de holocaust te leren en om na te denken over hoe haat tijdens het nazi-tijdperk tot genocide heeft geleid. In Baltimore laat een mindfulness-instructeur zien hoe meditatie en ademhalingstechnieken ons kunnen leren om anders te reageren op haat, onrecht en negativiteit.

Regie: Geeta Gandbhir en Sam Pollard
Productie: Amblin Television (Steven Spielberg) en Jigsaw Productions (Alex Gibney)