10 momenten uit Schuldig: de podcast

Miss Ambulia, de duif die Dennis vlak voor de opnames van Schuldig moest verkopen om zijn winkel en huis te redden, heeft Dennis ondertussen teruggekocht met vakantiegeld van z’n vader. Destijds is zij verkocht voor 2100 euro en nu heeft hij haar voor 2300 euro terug. Niet erg zakelijk misschien, maar Ambulia hoort thuis vindt Dennis. 

Carmelita's nagels zijn een symbool geworden voor haar levensstijl. Op social media kreeg ze vooral veel commentaar op het feit dat ze ondanks haar schulden nog steeds haar nagels laat doen. Zelf zegt ze: ‘Anderen roken of hebben huisdieren, dat kost toch ook veel geld? Dat doe ik allemaal niet. Ik laat alleen mijn nagels doen.’

Haar omgeving reageerde negatief op haar deelname aan de serie, omdat ze vonden dat Carmelita ‘de vuile was buiten hing’. Ze deed juist mee aan het programma om dit taboe rond schulden te doorbreken.

Carmelita leeft nog steeds van dertig euro per week. Ze zit nog niet in de schuldsanering, waarom weet ze zelf ook niet. Nadja Jungmann, expert op het gebied van de schuldhulpverlening, zegt dat hulpverleners vaak tegen een ‘bureaucratische wand’ lopen, omdat schuldeisers lang op zich laten wachten. Hier zijn ze niet altijd open over, waardoor mensen zoals Carmelita niet weten wat schuldhulpverleners eigenlijk allemaal doen.

Omdat ze een gevoelige snaar raakte, hebben een aantal mensen na het zien van Schuldig Dittes rekeningen betaald. Ditte is nu dus volledig schuldvrij.

Ondanks dat ze geen geldproblemen meer heeft, voelt Ditte zich nog steeds schuldig. Ze heeft sinds de kanker veel lichamelijke klachten en pijn, maar ze moet blij zijn dat ze nog leeft. Ook voelt ze zich nog schuldig over haar geldproblemen en dat ze er niet genoeg voor anderen kan zijn. Schuldgevoelens mogen haar teisteren, schaamte voelt ze echter nooit. 

Volgens bureaucratieprofessor Albert Jan Kruiter gaat Nederland met zelfredzaamheid om zoals men vroeger met heksen omging: we kijken of ze blijven drijven en zo niet dan blijken ze toch niet zelfredzaam te zijn. In plaats daarvan moeten we erkennen dat sommige mensen het gewoon niet redden in onze ingewikkelde samenleving. 

Deurwaarder Ed vindt schulden nog steeds vooral het probleem van degene die ze gemaakt heeft. ‘Er blijft altijd een harde kern van mensen die niet met geld om kunnen gaan.’

Desondanks heeft ‘afgestompte Ed’ hoop voor de toekomst: ‘Als we jongeren waarschuwen voor schulden, kunnen we het misschien afleren. Schulden moeten de nieuwe heroïne worden - dat gebruikt ook niemand meer.’

In Nederland lijkt de moraal rond schulden te veranderen. Volgens Albert Jan Kruiter was het een aantal jaar geleden een moreel vraagstuk, nu is het meer een praktisch vraagstuk geworden. Vooral in steden gaan wethouders mee in praktische oplossingen voor mensen die diep in de schulden zitten. Schuldig heeft hierbij een grote rol gespeeld.