De Oeigoeren zijn een overwegend islamitisch volk, dat leeft in de Chinese provincie Xinjiang. Veel Oeigoeren willen zich afscheiden van China. In 2014 vallen er tientallen doden bij een serie aanslagen. Volgens de Chinese regering zijn de daders extremistische Oeigoeren. China slaat hard terug, en sluit honderdduizenden Oeigoeren op, in zogenoemde heropvoedingskampen. China spreekt van terreurbestrijding, andere landen van misdrijven tegen de menselijkheid.
Iemand die de situatie met eigen ogen zag, is Qelbinur Sedik. In 2019 vlucht de Oezbeekse naar Nederland. Volgens Sedik gaf zij Chinese les aan Oeigoeren in de zogenoemde heropvoedingskampen. ‘Mijn eerste keer in zo'n kamp was in maart 2017 in het mannenkamp Safang Guo. Wat ik daar heb gezien, kan ik nog steeds niet vergeten. Gevangenen sliepen op de betonnen vloer van hun cel. Ze kregen drie keer per dag een stuk gestoomd brood.’
‘Ik heb er vier maanden lesgegeven,’ vertelt Qelbinur Sedik. ‘De laatste twee maanden hield dat in: de Han-Chinezen prijzen en revolutionaire liederen zingen, die ik ze moest leren. In alle liederen die ze leerden, werd China geprezen. Elke dag kwam er politie de klas in om gevangenen op te halen. Meestal vier of vijf tegelijk, maar soms wel tien. Binnen een halfuur hoorde je dan hun geschreeuw door het hele gebouw gaan. Omdat de ondervragingsruimte zich onder mijn klaslokaal bevond, kon je alles heel goed horen.’