Maandag 29 juli doet een foto van een teletekstpagina de ronde op sociale media. ‘Woon-units voor vluchtelingen.’ luidt de kop. Het kabinet zou gemeenten toestemming hebben gegeven woonunits voor vluchtelingen te plaatsen bij mensen in de tuin. Het leidt tot ongeloof en verontwaardigde reacties. De NOS laat de volgende ochtend op sociale media weten dat het om een nepbericht gaat. Dan is de foto al veelvuldig gedeeld en geliked.
Ondanks taalfouten, licht afwijkende vormgeving en de geplaatste punt achter de titel – iets wat de teletekst redactie nooit doet – zijn er Twitteraars die het bericht voor waar aannemen. ‘Ik denk dat de veronderstelling was dat dit bericht er zo echt uit zag dat het ons verstandig leek onszelf hiertegen in het verweer te stellen,’ vertelt Gelauff.
De NOS grijpt lang niet altijd in wanneer er sprake is van nepnieuwsverspreiding onder naam van de NOS. Gelauff: ‘Je moet per onderwerp kijken hoe je het aanpakt. Hoe echt het lijkt, hoe groot het is, wat de reacties zijn. Maar ook wat het bereik is. Als een betrokkene tien volgers heeft en jij reageert met veel meer volgers, dan kan je je natuurlijk afvragen of het middel erger is dan de kwaal.’