Het is oktober 2019. Opeens verschijnen ze overal op de weg, online en in de media: trekkers als symbool van protest. Boeren vragen om meer waardering. Nederland moet weer trots op ze zijn. Een campagne moet zorgen voor meer sympathie en steun. Het lijkt een spontane actie, maar erachter zit een zorgvuldig geregisseerde operatie. Met als inzet de belangen van boeren en de betrokken industrie.

De toon van de actie verandert naarmate het protest aanzwelt. Een deel van de boeren heeft geen vertrouwen meer in de overheid en de stikstofcijfers van het RIVM. Ze vinden de meetpunten en berekeningen waarmee het RIVM het aandeel van de landbouwsector in de stikstofneerslag in kaart brengt onbetrouwbaar. Medialogica onderzoekt waar dat beeld van onbetrouwbare meetpunten vandaan komt.

Volgens sommige agrarische journalisten en boeren ontbreekt er informatie en onderbouwing in de publicaties van overheid en het RIVM. Het instituut zou onbetrouwbaar en niet transparant zijn. “Zonder gedegen onderzoek regeert het onderbuikgevoel en wordt er op basis van leugens, aannames en emoties beslissingen genomen”, aldus de woordvoerder van Farmers Defence Force. Maar hoe volledig en genuanceerd zijn de publicaties waar de boeren zich op baseren? En wat is het effect van de publicaties van de agrarische journalistiek op de beeldvorming?

In de uitzending van 26 mei 2020 over het Boerenprotest is onder meer gekeken naar het werk van onderzoeksjournalist Geesje Rotgers, meer specifiek haar onderzoek naar de betrouwbaarheid van meetpunten en berekeningen van het RIVM in het stikstofdossier. Dit onderzoek is volgens de redactie een belangrijke factor geweest in de beeldvorming rondom het RIVM en het stikstofdebat.

De uitzending zoomt in op verschillende publicaties, waar het onderzoek van Rotgers onderdeel van uitmaakt. Rotgers is van mening dat de publicaties waar in het programma naar wordt verwezen, niet als haar publicaties kunnen worden aangemerkt maar publicaties van derden betreffen.

In voorpublicaties in de VPRO Gids en het Nederlands Dagblad zijn citaten van de maaksters van de uitzending opgenomen, waarbij zij aangeven dat publicaties van Rotgers zijn gevonden waarin nuanceringen en wederhoor ontbreken. De eindredactie benadrukt dat dit niet álle publicaties van Rotgers betreft. Het gaat om een aantal media-uitingen die in het kader van het stikstofdebat voor de uitzending zijn onderzocht. Hoewel het onderzoek van Rotgers daarin een voorname rol speelt, zijn de uitingen niet enkel het werk van Rotgers.

Tjeerd de Groot is Kamerlid voor D66

Geesje Rotgers is onderzoeksjournalist voor onder andere het MesdagZuivelfonds en Stichting AgriFacts

Addo van Pul is onderzoeker bij het RIVM. Hij is expert op het gebied van stikstof

Bart Kemp is voorzitter van de boerenactiegroep Agractie. Hij was initiatiefnemer van het grote boerenprotest van 1 oktober 2019

Jeroen van Maanen is woordvoerder van boerenorganisatie Farmers Defence Force

Pieter Wolleswinkel is directeur van het veevoederbedrijf ForFarmers

Sybe Schaap is oud-senator VVD en voormalig dijkgraaf