De jonge documentairemakers volgden een jaar lang een behandelgroep voor mensen met een lichte verstandelijke beperking (LVB). Rick en Diederick hebben beiden een baan in de zorg en jongeren met een LVB fascineerden hen, omdat ze in veel gevallen tussen wal en schip raken. Rick: "We zagen jongeren met een LVB in groepen waarbij ze zich niet thuis voelden, bijvoorbeeld bij mensen met het syndroom van Down. We hadden het gevoel dat de zorg nog niet altijd een goed antwoord heeft op deze groep."
Steeds meer mensen krijgen de diagnose LVB, op dit moment hebben 450.000 jongeren in Nederland dat stempel. Het IQ varieert bij hen tussen de 50 en 85. "We wilden weten wat voor jongeren het zijn, hoe je ze kan herkennen en hoe het is om voor hen te zorgen.”
Stranden in de maatschappij
"De jongeren staan met één been in de zorg en met één been in de samenleving," vertelt Diederick. "Je ziet niet dat ze gehandicapt zijn. Dus als ze in de stad lopen tussen onbekenden dan weet niemand dat ze een achterstand hebben.” De jongeren kunnen interactie en communicatie niet altijd begrijpen en raken daardoor sneller in conflict. Ze sluiten bijvoorbeeld per ongeluk een veel te duur telefoonabonnement af. Voor veel LVB-jongeren is regulier onderwijs niet haalbaar en is het lastig een baantje te vinden en te houden. Rick: “Ze stranden vaker in de maatschappij en komen dan in detentie terecht. Van de zeshonderd veelplegers in de Randstad heeft zestig procent een licht verstandelijke beperking. Onze maatschappij is niet op hen ingericht."
Het tweetal volgt in de film de 24-jarige Lisanne die de groep begeleidt. Diederick: “Het is heel prettig werken met Lisanne omdat ze heel open is. Ze doet zich totaal niet anders voor als de camera aan staat en vraagt zelfs om feedback."
“Ze heeft het vaak niet makkelijk,” vertelt Rick. “Een cliënt is soms als een kwetsbaar kaartenhuis dat je voorzichtig opbouwt en als je iets verkeerd doet dondert het weer in elkaar. Lisanne haalt haar energie uit de allerkleinste verbeteringen.”
Dilemma's
De filmmakers willen de kijkers mee laten denken met Lisanne’s dilemma’s. Een van de jongens die ze begeleidt is bijvoorbeeld heel angstig voor verandering en weigert elke vorm van zorg. Diederick “En ja, wanneer zet je de zorg stop omdat hij niet meewerkt als dat betekent dat hij dan op straat komt te staan?”
De film ‘Zag je het maar’ is in het voorjaar af en wordt te zijner tijd uitgezonden door Human. Bij de financiering van de film heeft het duo hulp gekregen van meer dan honderd geldschieters via Cinecrowd. De eindredactie van de film is in handen van de veelbekroonde regisseur John Appel.
Wat doe je als je cliënt een bepaalde droom heeft waarvan jij weet dat die niet haalbaar is? En wat doe je als een cliënt zegt geen zorg te willen maar wel zorg nodig heeft? In de documentaire 'Zag je het maar' geven filmmakers Diederick Helder (26) en Rick Kluskens (22) inzicht in de dilemma's rond de zorg voor licht verstandelijk gehandicapten.