De media kleurden het virus vlak na de uitbraak gifgroen, als een alien. Dat was symbolisch bedoeld, begrijp ik uit een instructief fimpje van Medialogica Kort, omdat we overvallen waren door iets onbekends. Later, toen we meer vertrouwd raakten met het virus, werd het blauw, de kleur van zekerheid. Dit was ter geruststelling van het grote publiek, dit was een teken van hoop. Helaas: het echte virus blijkt kleurloos. 

Daarmee maakt het virus de omgekeerde loopbaan van Mark Rutte. Als premier begint hij tien jaar geleden met een kabinet, gedoogd door de PVV van Geert Wilders, waarvan hij zelf zegt: ‘dat rechts Nederland er zijn vingers van zal aflikken’, ofwel: een knetterrechts kabinet. Inmiddels heeft Rutte zich het pak van de staatsman aangemeten, en lijkt hij vrij van kleur. Líjkt.

Human-hoofdredacteur Marc Josten vraagt zich af hoe we met mensheid, macht en media uit deze wereldwijde crisis komen. Daarom houdt hij op human.nl een persoonlijk ‘medialogisch’ verslag bij tijdens de corona-crisis.

Verre van kleurloos

Hoe ik hier zo op kom? Gisteravond spreek ik een vriendin die na lange omzwervingen over de wereld in corona tijd is neergestreken in het goede oude Nederland. Ze vraagt mij of ik na het uitbreken van deze crisis optimistisch ben over de toekomst. Mijn antwoord is even saai als dubbelzinnig: ik verwacht geen betere toekomst maar hoop er wel op. Mark Rutte gebruik ik als voorbeeld.

Je denkt dat hij zijn knetter-rechtse veren heeft afgeworpen en dat hij, gedragen door de uitzonderlijke situatie, inmiddels boven de partijen staat. De realiteit gebiedt mij te zeggen dat dezelfde Mark Rutte die lof verdient als grote communicator in deze crisistijd nog steeds een andere kant heeft die uit het zicht lijkt verdwenen.

Want hij is als premier nog steeds medeverantwoordelijk voor het kabinetsbeleid om geen vluchtelingkinderen op te nemen uit Griekenland, om landen als Spanje en Italië die buitensporig getroffen zijn door het virus een koude schouder toe te keren, en hij is nog steeds leider van een partij die zonder enige aarzeling in de Staten van Brabant is gaan regeren met Forum voor Democratie van Thierry Baudet. Daar mag iedereen van vinden wat hij of zij wil, maar dat is niet kleurloos, dat is ouderwets knetterrechts.

Lege KLM desk in de vertrekhal van Schiphol in tijden van het coronavirus.

Roze toekomst?

Omdat mijn negentigjarige vader mij nog steeds tot optimisme maant, spreek ik hier toch mijn hoop uit. Dat er wel een diepgewortelde wens tot verandering leeft in dit land, en dat Mark Rutte daar de personificatie van zal zijn.

Dat hij in gesprek gaat met Schiphol om van luchthaven te transformeren in een hogesnelheidsstation, dat hij de KLM alleen redt op voorwaarde dat de maatschappij alle korte afstandsvluchten schrapt, dat hij een einde maakt aan het milieu- en dierenleed in republiek Brabant, en dat hij Nederland van de periferie terugplaatst in het centrum van Europa met een even humane als financieel gedegen politiek.

Pas dan durf ik de toekomst de kleur te geven die ik mijn kinderen en kindskinderen met hart en ziel toewens: roze.

Marc Josten, hoofdredacteur van Human, was net begonnen met het vervolg op zijn boek 'Weerwoord' (2017), een journalistiek onderzoek naar de werking van publieke opinie. Titel en motto waren al klaar: 'Medialogica. Over macht, media en manipulatie'. Als beelden het van feiten winnen. In politiek, media en bedrijfsleven. Thuis en op de werkvloer.

Maar toen brak het Corona-virus uit. Het degradeerde de onderzoeksvraag van een belangrijke hoofdzaak tot een belangrijke zaak. De nieuwe belangrijke hoofdzaak is opeens: hoe komen we met mensheid, macht en media uit deze wereldwijde crisis? Omdat er nog geen horizon in zicht is, veranderde het boek tot nader order in dit corona-dagboek: Waarheid, leugen en gezond verstand in crisistijd.

Meer berichten over corona