16 april

Het virus maakt volatiel, onevenwichtig. Dat geldt ook voor de wetenschap. De ene dag verwacht de universiteit van Oxford een antivirus in de herfst, de andere dag voorspelt een Harvard-professor nog jarenlange lockdowns.

Als de wetenschap al geen heldere lijn ziet, wat moeten wij dan? Hoe moeten wij onze toekomst plannen, hoe moeten wij omgaan met onze angsten? Ik worstel ermee. Vannacht heb ik wakker gelegen van vragen als: hoe gezond blijft mijn familie? Hoe zal de arbeidsmarkt straks voor mijn afstuderende kinderen zijn? Hoe lang gaat het duren voor ik mijn dierbaren weer een knuffel kan geven?

En nu, tijdens mijn middagboterhammetje, denk ik ook aan meer praktische zaken. Zoals: welke evenementen kunnen we bij Human de komende jaren nog live organiseren, en welke moeten noodzakelijkerwijs digitaal? Welke contacten kan ik de komende jaren via telefoon en beeldscherm blijven onderhouden, wie moét ik weer in levenden lijve gaan zien?

Niet dat ik op al deze vragen nu al sluitende antwoorden heb. Ik ben al tevreden als ik een ‘houding’ kan vinden. Uit ervaring weet ik hoe lastig het is om na jaren van relatieve voorspoed en geluk voorbereid te zijn op tegenspoed. Je moet van een ‘periode van de stier’ omschakelen naar een ‘periode van de beer’.  De termen komen uit de beurswereld waar ups en downs aan de orde van de dag zijn.

De beweging van een beer is het omlaag slaan van een prooi met zijn klauw. Dat in tegenstelling tot de stier. Die beweegt met zijn hoorns omhoog. Ook voor de periode van de stier heb ik een strategie, alleen is die helaas niet actueel.

In zo’n beerperiode meet ik mezelf de houding aan van de stoïcijn. Zoals hun belangrijkste denker Seneca schrijft: het lot wijst aan wie meewerkt de weg, maar het sleurt de onwillende mee. Kortom: beweeg mee. Organiseer bijvoorbeeld geen groot live evenement zolang er nog een lockdown dreigt, maar verzin levensvatbare alternatieven.

Omdat mijn oude vader mij juist in deze periode oproept optimistisch te blijven, krik ik mijn aloude levenshouding voor slechte tijden op met een vleugje Louis van Gaal. Die gelooft veel meer in de maakbaarheid van het leven dan de Stoïcijn, getuige zijn tegelspreuk: 'kwaliteit is het uitsluiten van toeval'.

Ik hoop nu zelf een houding te vinden die in het midden uitkomt, iets humanistischer dan de voetbaltrainer en met iets meer vertrouwen in de wetenschap dan de Stoïcijn. Vrij naar Seneca en Van Gaal: probeer de pijlen van het lot zo goed mogelijk te kennen, en ze zullen je niet snel raken.

Intussen richt ik al mijn hoop op een spoedige terugkeer van de stier.