Kanariepietjes
"Cartoonisten en cabaretiers zijn als de kanariepietjes in de mijnen. Als zij hun mond beginnen te houden en aan zelfcensuur doen, zegt dat iets over de staat van de maatschappij. Behalve wat aanzet tot haat of geweld, moet in principe alles gezegd kunnen worden, dat is een fundamentele voorwaarde voor een vrije en open samenleving. Vrije meningsuiting is een van die kernwaarden die je als een noodzakelijke voorwaarde kan beschouwen voor allerlei andere waarden. Dat betekent overigens niet dat je niet moet nadenken over wat je met je woorden wilt bereiken."
Zelfcensuur
"Censuur is van alle tijden, maar de manier waarop de radicale islam zich nu gewelddadig verzet tegen kritiek op haar religie is nieuw voor onze liberale democratie in het Westen. Zeker sinds de jaren zestig zijn we er aan gewend geraakt dat we ongestraft geloofsovertuigingen en bijgeloof kunnen bekritiseren. Als een Hugo Claus of Gerard van het Reve het christendom bespotte dan kwam daar hoogstens een rechtszaak van, dat was het meest dramatische wat er in die periode gebeurde. Door de fatwa op Salman Rushdie, de toestand omtrent de Deense cartoons en recent natuurlijk door de aanslag op Charlie Hebdo zijn we grondig wakker geschud. Bevriende cabaretiers en comedians vertellen me dat ze niet alles meer durven te zeggen. Dat begrijp ik zeer want niemand wil dood, maar het is natuurlijk een slecht teken."
Boemerang
"We moeten de islamitische wereld er veel meer op wijzen wat het gevolg is van de daden die een aantal mensen in de naam van de islam stellen. Zelfcensuur is ook bijzonder negatief voor moslims zelf. De scheiding tussen politiek en geloof is niet alleen belangrijk voor vrijdenkers, maar voor iedereen. Sterker nog: gelovigen hebben er het grootste belang bij want als je de evolutie van godsdiensten doortrekt dan is de kans het grootst dat, welke religie je ook aanhangt, jouw religie in de minderheid zal komen. En als je de macht van het getal niet hebt, dan is vrijheid van meningsuiting het beste wat jouw vrijheid kan garanderen. Men moet beseffen: als je zelf pleit voor een ernstige beknotting van vrije expressie dan keert dat bijna altijd als een boemerang bij je terug."
De eerste aflevering van het Filosofisch Kwintet wordt live uitgezonden op 21 juni, Wereldhumanismedag. Uitzending bijwonen? Kom naar het Mag Het Licht Aan Festival in Amsterdam.