“We zeiden altijd dat we onze medewerkers door een wasstraat haalden: we hielpen ze aan werk, gaven ze een doel in het leven. Maar pas dankzij de serie zag ik dat ik er ook mezelf mee door een wasstraat heb gehaald. Ik werkte met mensen met begeleidingsbehoefte, zoals wij dat noemen. Ik dacht er verder niet over na, dat was gewoon zo gelopen. Toen het plan voor de serie ontstond, vroeg ik: ‘Wat gaan jullie dan filmen? Zo spannend is het toch niet om auto’s schoon te zien worden in een wasstraat?’ Maar toen ze de teaser kwamen laten zien … Ik dacht: hè, is dit mijn bedrijf? Het was een openbaring. Wat ik deed, leek misschien simpel, maar ik besefte dat ik er mijn roeping mee had gevonden. Het gaat mij erom mensen iets te leren en ik wil iets voor anderen kunnen betekenen. Laten zien dat er voor iedereen plaats is in de maatschappij. Tegenwoordig kan ik het verhaal van de serie overal vertellen, en waar ik ook ga: het wordt opgepakt en mensen laten zich erdoor inspireren. “De wasstraat’ heeft levens veranderd. Dat is ongelooflijk waardevol. Ik wilde een steen in de rivier verleggen en dat is gelukt.”
Martin, Tim en Ineke hebben een gedeeld ideaal: met hun werk willen ze laten zien dat er voor iedereen een plek onder de zon is. Martin: ‘Ik wilde een steen in de rivier verleggen en dat is gelukt.’
‘Het programma heeft ook mijn leven veranderd’
Martin Kniest runde de wasstraat uit de gelijknamige televisieserie. Hij helpt inmiddels op andere manieren statushouders aan het werk.
‘Mijn documentaires geven je een andere blik op mensen’
Tim Bary is documentairemaker. Zijn meest recente film is ‘Ruurdt’ (2024).
“In mijn werk wil ik vooroordelen wegnemen. Ik hoop dat je door mijn films anders gaat kijken naar de wereld en meer begrip krijgt voor mensen van wie je in eerste instantie misschien alles denkt te weten. Mensen stoppen elkaar snel in hokjes. Ruurdt, de oudere Fries over wie ik een documentaire heb gemaakt, wordt in het hokje ‘alcoholistische zwerver’ geplaatst. Ik laat zijn menselijke kant zien. Ik kwam hem tegen in de kringloop; omdat hij bleef rondspoken in mijn hoofd zocht ik hem op en ging ik hem daarna met de camera volgen. De eerste keer dat ik bij hem thuiskwam, vond hij een brief van de GGD waarin stond dat ze zijn overvolle boot zouden komen opruimen. Hij zag dat als een bedreiging. Daarmee had ik het kader van mijn documentaire: ik volgde een man die misschien zijn paleisje uit moest. Dat is een relevant onderwerp, want er zijn veel mensen die niet in het systeem passen, zoals Ruurdt. Hij inspireerde me: een man die zo optimistisch is met zo weinig. Maar ik zag ook de worsteling van de mensen die Ruurdt willen helpen. Ze proberen van alles, maar het lukt niet. Ook dat verhaal moest worden verteld. Omdat ik zelf alles film en regisseer kom ik makkelijker dicht bij de emoties en de kwetsbare kanten van de mensen die ik portretteer. Het geeft mij zelf ook een andere blik op de wereld.”
‘Soms moet ik wel mijn activistische kant wat bedwingen’
Ineke van den Hurk werkt als redacteur, regisseur en podcast-presentator bij 3FM HUMAN.
“Bij alles wat ik maak vraag ik me af: past dit bij HUMAN? Dat is het geval als een programma je niet te veel vertelt wat je moet doen, maar je wel vragen laat stellen over wat je aan het doen bent. Ik moet soms mijn eigen meer activistische kant wat bedwingen, maar eigenlijk vind ik het ook mooier als mensen op eigen kracht tot een bepaald inzicht komen dan dat je iets aan hen opdringt. Een van de onlineprogramma’s waaraan ik meewerk is ‘Pride in mijn dorp’: over hoe het is om queer te zijn op het platteland. In het tweede seizoen liepen bij een aflevering de emoties hoog op. Het was pittig, de ME stond zelfs klaar, maar gelukkig ging het goed. Er was uiteindelijk maar één iemand die protesteerde. Ook die demonstrant hebben we gesproken. Zo kan de kijker zelf zijn mening vormen. Jezelf kunnen zijn is een humanistisch recht; dat met je dorp vieren past voor mij ook bij de humanistische waarden. Maar het is óók je vrije keuze om daar niet aan mee te doen of om ertegen te zijn. Na afloop van het evenement vertelde een dorpsbewoner dat hij die middag voor het eerst iemand had gesproken die trans is. Natuurlijk is het fijn dat het programma veel likes en views haalt, maar voor mij is de impact van het evenement zelf misschien nog wel het belangrijkst. Het maakt dit soort ontmoetingen mogelijk.”
Van boven naar onder: Martin Kniest, Tim Bary en Ineke van den Hurk.
Dit artikel verscheen in de 35 jaar HUMAN krant. Vrienden van HUMAN ontvangen dit op de deurmat. Nog geen vriend? Meld je aan!