'Nederland is nu een deel van mijn leven, maar Oekraïne zal altijd mijn thuis blijven'

Bijna drie jaar geleden kwam Anastasia naar Nederland, gedwongen door de oorlog in Oekraïne. Sindsdien probeert ze een nieuw leven op te bouwen. “Ik woon hier nu 2,5 jaar. Het is hier veilig en de mensen zijn vriendelijk. Toch mis ik Oekraïne, mijn eigen land, heel erg.”

De veiligheid en het rustige leven in Nederland bieden enige troost, maar het gemis van familie en vrienden is altijd aanwezig. Het leven in een nieuw land brengt uitdagingen met zich mee, zoals het leren van de taal, het maken van vrienden en het vinden van werk. 

Haar ervaringen tonen de uitdagingen waar veel Oekraïeners mee te maken hebben. Ze probeert hier een goed nieuw leven op te bouwen, maar tegerlijkertijd zitten haar gedachtes constant in Oekraïne. 

De afstand tot haar dierbaren in Oekraïne drukt zwaar op Anastasia. “Mijn moeder, oma, neefjes en nichtjes zijn daar nog. Het contact is beperkt; we bellen soms, maar mijn nichten en tantes die in het leger zitten, spreek ik hooguit eens per maand of zelfs minder,” vertelt ze.

Die familieleden bevinden zich in de frontlinie, midden in het conflict. “Ze staan letterlijk aan de eerste linie van het gevecht. Hun werk is gevaarlijk: ze onderscheppen raketten en bommen die door de Russen worden afgevuurd. Daarbij maken ze gebruik van geavanceerde systemen zoals HIMARS om hun taak uit te voeren.” Voor Anastasia is dat moeilijk, vooral omdat ze vroeger zo hecht waren. “We brachten veel tijd samen door. Nu voelt die afstand, zowel fysiek als emotioneel, erg groot.”

De zorgen om haar familie laten haar niet los. “Mijn moeder is daar nog. Hoe kan ik het dan echt loslaten?”. Ze probeert het van haar af te zetten, maar dat lukt niet. “Mijn gedachten blijven bij hen, vooral omdat mijn moeder in een gebied woont dichtbij de grens van Rusland, waar veel gebeurt. Dat geeft veel stress, maar ik kan het niet stoppen.” Ze vindt enige afleiding door Netflix te kijken of door sociale media te scrollen, maar de zorgen verdwijnen nooit volledig.

Ondanks de zorgen en het gemis, blijft ze zich richten op haar toekomst. “Ik werk hier en ben bezig om mijn Oekraïense diploma erkend te krijgen. Dat proces is traag en duurt al twee jaar. In Nederland kun je niet zomaar aan het werk, alles moet officieel zijn.”

Het gevoel van veiligheid in Nederland brengt soms ongemak met zich mee. “Ik voel me schuldig dat ik hier veilig ben, terwijl mijn familie dat niet is. Mijn moeder wil niet weg, ook al kan ze komen. Ze voelt zich thuis in Oekraïne, ondanks de onveiligheid.”

Ze weet ook dat er mensen zijn die niet weg kunnen, vooral jonge mannen die moeten blijven en vechten. Dat maakt het moeilijk om volledig van haar veiligheid te kunnen genieten.

De dreiging van een nucleaire aanval hangt als een extra gevaar over de oorlog in Oekraïne. Voor Anastasia, wiens familie nog in het land woont, is het een gedachte die ze liever op afstand probeert te houden. "Ja, daar ben ik zeker bang voor," zegt ze. 

Ze twijfelt niet aan de ernst van de gevolgen. "Zo’n aanval zou niet alleen Oekraïne treffen, maar ook Europa. De radioactieve straling zou zich verspreiden, en dat vind ik doodeng."

"Het zou een verschrikkelijke impact hebben op het leven in Oekraïne én Europa." Voor Anastasia, die al worstelt met de afstand tot haar familieleden in Oekraïne, is de nucleaire dreiging een extra last in een situatie die al ontzettend zwaar is.

Haar hoop voor de toekomst is simpel, maar krachtig: “Ik hoop dat de oorlog stopt en dat de mensen in Oekraïne snel in vrede kunnen leven. Of ik terugga naar Oekraïne weet ik nog niet. Ik heb hier al bijna drie jaar een leven opgebouwd. Teruggaan betekent weer opnieuw beginnen, werk zoeken en mijn studie voortzetten”.

Toch is ze dankbaar voor de steun en het warme welkom dat ze in Nederland heeft ervaren. “De mensen hier zijn vriendelijk en behulpzaam. Toen ik op mijn werk kwam en slecht Nederlands sprak, hielpen ze me door langzaam te praten, zodat ik het beter kon volgen. Dat waardeerde ik enorm.”

Vriendschappen vinden gaat langzaam, geeft ze toe. “Ik heb vrienden, maar vooral Oekraïense mensen die hier ook wonen, en een paar Nederlandse en Spaanse vrienden.” Inburgeren in een nieuw land is zo makkelijk nog niet.

Als er iets is wat haar frustreert, is het de complexiteit van de Nederlandse systemen. “Alles is zo ingewikkeld. Gezondheidszorg bijvoorbeeld: je wordt van de ene arts naar de andere arts gestuurd, en overal heb je verschillende instanties voor. Ik voel me afhankelijk van anderen die het systeem wel begrijpen. Ik wil zelfstandig zijn, maar het is lastig als je constant om hulp moet vragen”.

Net zoals de vrouwen uit de documentaire Nice Ladies probeert ze ondanks alles haar leven in Nederland op te bouwen, met hoop en doorzettingsvermogen, terwijl ze de band met haar thuisland blijft voelen. “Nederland is nu ook een deel van mijn leven, maar Oekraïne zal altijd mijn thuis blijven.” 

Een energiek cheerleadingteam van 50-plussers genaamd Nice Ladies uit Kharkiv, Oost-Oekraïne, bereidt zich voor op deelname aan het Europees kampioenschap. De brute Russische invasie van Oekraïne verandert alles. Teamlid Sveta vlucht met haar familie naar Nederland, terwijl aanvoerder Valia en coach Nadia achterblijven in de herhaaldelijk gebombardeerde stad Kharkiv. Lukt het de vriendinnen contact te houden en de hoop niet te verliezen?