Alles naar de haaien, maar we zijn oké, toch?!

Gerson Main en Freez namen begin dit jaar een Spoken Word Sessie op in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam. Freez (de artiestennaam van Deniz Wittebol) brak in 2019 door met zijn single 'Dronken Vannacht' en toerde daarna met Kenny B langs Nederlandse poppodia. Gerson speelde jarenlang in de band van onder andere Akwasi, Dio en Steffen Morrison. Sinds 2015 is hij frontman van zijn eigen band.

Freez: "Ik stel eigenlijk de hele tijd vragen. Mag ik dit doen en mag ik dat doen? Het zijn vragen waarop je eigenlijk zou antwoorden: ‘Doe maar niet’. Dat vind ik heel erg passen bij wat er nu aan de hand is. Dat we continu moeten bevragen wat wel en wat niet kan. En Ger geeft daar op zijn manier de hele tijd antwoord op."

Gerson: "Ik stel de vraag eigenlijk andersom, zo van: zou je dit dan doen als we het allemaal open zouden gooien, als al die mogelijkheden er zouden zijn? Deze tijd zorgt ervoor dat je heel erg aan het twijfelen wordt gebracht over de positie die je in kan nemen. Aan het einde zeggen we: 'Ja, het is allemaal niet wat het zijn moet maar eigenlijk zijn we, op de plek waar we nu zijn, best oké'."

Freez: "Precies dat. Het is allemaal krankzinnig en het gaat allemaal volledig naar de haaien natuurlijk. Het refrein begint letterlijk met: 'Ik heb verloren, ik geef toe, ik was allang niet meer zo moe. Maar volgens mij zijn we oké'. En dat is eigenlijk ook wel waar we nu in zitten; het is wat het is. Ik denk ook niet dat je er heel veel invloed op hebt, maar de invloed die je hebt is wel genoeg om te bepalen of je een mooie of een slechte dag hebt."

Gerson: "Ik ben er nog niet in geslaagd om dit echt als een tijdperk te zien. Ik heb nog geen samenhang gezien van alles. Deze tijd is aan de ene kant heel onzeker en aan de andere kant voel ik dat er heel veel dingen open staan. Dat er een hele hoop mogelijkheden zijn."

Freez: "Ik vind het wel lastig, moet ik zeggen. Zeker om er wat van te vinden en je eigen positie daarin. Ik heb vooral veel vertrouwen in de volgende generatie. De kinderen die nu veertien en vijftien zijn. Bij hen gaat ongelijkheid niet meer zo spelen, denk ik. Wij moeten dat nog allemaal uitzoeken."

Gerson: "Waar doel je nu op?"

Freez: "De coronacrisis brengt veel onzekerheid, maar ik vind vooral de gesprekken over Black Lives Matter heel lastig. Op een gegeven moment belde een vriendin me op die zei: 'Je spreekt je er weinig over uit.' Omdat ik dat gewoon heel moeilijk vond. Er waren mensen die zeiden: 'Je hebt donkere kinderen, moet je niet jouw verhaal delen?' Maar volgens mij is het laatste wat je moet doen als wit persoon om het om jou te laten draaien nu. Je moet als wit persoon echt alleen maar een podium geven en zelf even een stap opzij doen."

Gerson: "Ik denk dat het juist mis is gegaan, heel lang, doordat mensen stil zijn geweest. Maar ik begrijp het sentiment."

Freez: "Ik vind dat wel fijn, ook als het heel specifiek is. Zodat je in ieder geval een uitgangspunt hebt. Er is niets meer intimiderend dan een leeg vel papier en 'doe maar wat'."

Gerson: "Voorheen begon ik met het schrijven van een nummer met flarden van woorden. Dan begon het met een idee, met een jam, en daarna bekeek ik pas wat de betekenis ervan was. Dat is nu wel anders, tegenwoordig werk ik meer vanuit een verhaal. We zijn nu allebei met onze plaat bezig. Mijn plaat is heel conceptueel, dus ik ben vooral bezig met welke verhalen ik nog mis, om die dan toe te voegen."

Gerson: "Klopt, dat heeft er ook mee te maken, ja. Het begon altijd jammerdewise. Als ik begon met ideeën voor teksten, dan begon het altijd als een soort van jam."

Freez: "Ik probeer dat nog steeds te doen. Om fonetisch te mompelen, en dan schrijf ik een tekst. En dan blijkt het ergens over te gaan. Ik heb zelden een uitgedacht plan waarover het moet gaan. Sterker nog, soms kom ik er pas een lange tijd later achter, van: oh, maar dit liedje gaat daar helemaal niet over. Het gaat hierover. Dus het zijn echt losse flarden. Ik voel me ook altijd een beetje bezwaard als mensen heel veel waarde hechten aan iets dat je schrijft in een liedje. Ik heb dat ook maar gewoon verzonnen."

Gerson: "Maar dat is juist het mooie, toch?! Dat is het wonder. Je ideeën pluk je uit de lucht, je stelt je open om iets te laten gebeuren."

Freez: "Ik zag laatst dat iemand een tatoeage had gezet van een van mijn liedjes. En ik dacht: Oh man, wat doe je nou? Ik heb dat gewoon verzonnen omdat het rijmde. Daar voelde ik me echt heel schuldig over."

Freez: "Loop, droom, arriveer. En die woorden had ze getatoeëerd. Ik dacht: hoezo?"

Gerson: "Maar je bent toch ook gevleid door zoiets?"

Freez: "Uiteindelijk wel, maar op dat moment denk je wel..."

Gerson: "'Meisje, ik heb het niet eens zelf verzonnen, joh. Je moest eens weten'."

Freez: "Hahaha!"

Gerson: "Ik vind wel dat je tekort doet aan wat je aan het doen bent. Je hebt toch bepaalde beweegredenen omdat je iets wilt vertellen. Je weet misschien niet wat het is, maar je wilt het vertellen. En je bent ook heel blij wanneer het gelukt is."

Freez: "Dat is waar. Ik moet het ook wel nuanceren, want toevallig ben ik nu met een liedje bezig, dat ik schreef omdat het van me af moest. En dan is het echt niet zo willekeurig."

Gerson: "Misschien moet je die naar haar sturen, dat ze beter deze als tattoo kan zetten. 'Heb je nog plek over?'"

Freez: "Haha. Of juist een liedje van jou, zo van: Heb je dit wel eens overwogen?"

Gerson: "De plaat waar ik nu mee bezig ben, is echt een verhaal dat ik nu wil vertellen. Het reflecteert op waar ik sta in mijn leven en hoe ik het ervaar om ouder te worden. Daar ben ik heel veel mee bezig, ben er ook bang voor. En ik voel nu voor het eerst dat het ook een soort therapie is, al is het maar bezigheidstherapie. Door muziek probeer ik tot bepaalde antwoorden te komen. Maar dat is voor jou toch net zo?"

Freez: "Het gaat niet goed met mijn opa en hij sprak laatst uit dat hij zo bang is. Dat bleef lang rondgalmen in mijn hoofd, dat hij zo bang is om zijn vrouw achter te laten, waar hij al zeventig jaar mee is. Dat is dan echt iets dat ik wil vertellen. Om het te vatten. Omdat het allemaal zo absurd is dat je gewoon doodgaat. En om zoiets groots in een mooi klein concreet liedje te doen, dan gooi je wel echt alle willekeur uit het raam. Dat is wel echt precisiewerk. Dan wordt het bijna wiskunde."

Gerson: "We zitten vaak liedjes te schrijven puur om het schrijven. Dan zijn we of heel erg aan het lachen of dan kan het ons heel erg emotioneren. Deniz is dan aan het oefenen op toetsen en ik op gitaar. Het is een tweede natuur geworden. Dat we er ons werk van hebben gemaakt, dat is gewoon heel belonend."