Wat gebeurt met je online data als je overlijdt?

Van Bilsen’s vader stond nog vol in het leven. “Hij was geschiedenisleraar op de middelbare school en bevond zich altijd tussen leerlingen. Daarnaast was hij actief in de politiek en ging veel naar feestjes, waardoor hij enorm veel contacten had. Hij heeft altijd veel van zijn leven op social media gedeeld, ook tijdens zijn ziekte.”

De hoeveelheid data was een schat aan informatie voor Van Bilsen. Toch heeft het vier jaar geduurd voordat ze de computer van haar vader durfde te openen. “Ik was bang om dingen tegen te komen die ik liever niet wilde weten of zien. Mijn vader was de laatste jaren van zijn leven vrijgezel. Je weet nooit helemaal zeker wat je tegenkomt. Het voelt toch een beetje gek om in mails te neuzen en persoonlijke berichten te lezen.” 

Uiteindelijk heeft haar man het materiaal van haar vaders computer afgehaald. “Gelukkig heeft hij niks raars gevonden. Ik ben echt ontzettend dankbaar voor de foto’s en de herinneringen en deel deze regelmatig op Facebook. Omdat ik van zijn profiel een in-memoriam-pagina heb gemaakt kan ik hem taggen, zodat ook zijn vrienden de berichten kunnen zien.”

Onderzoeker Kwey zegt dat het soms nog erg omslachtig is om digitaal nalatenschap goed te regelen. “In het geval van Facebook hoef je na iemands overlijden enkel een overlijdensakte op te sturen om het profiel om te zetten in een in-memoriam-pagina. Maar in het geval van Apple is een wachtwoord de enige manier om in het account te komen.”

Ook Van Bilsen vond het lastig op alle accounts te komen van haar vader. “Mijn vader was enorm warrig. Hij had zijn wachtwoorden op briefjes geschreven, soms waren ze doorgestreept, het was echt heel rommelig. In zijn e-mail konden we gelukkig wel komen, maar de inloggegevens van zijn Apple-account hebben we nooit kunnen achterhalen. 

“Hij had een iPad die hij op het laatst heel veel heeft gebruikt toen hij in het ziekenhuis lag. Hij maakte daar filmpjes en foto’s mee die ik graag zou willen hebben, maar we hebben het wachtwoord niet. We hebben geprobeerd Apple te bellen, maar zelfs bij de Apple Store kunnen ze me hier niet bij helpen.”

Ook Rowan Olierook, namens Human kerngroeplid van Netwerk Mediawijsheid, weet hoe belangrijk het is om je digitale nalatenschap te regelen. Olierook: “Als je komt te overlijden laat je alles achter: je huis, je spullen, al je boeken. En je data gaat naar Google.” 

Onlangs heeft ze haar eigen digitale nalatenschap geregeld. “Als ik kom te overlijden, wordt mijn vriend medebeheerder van mijn Facebook-account. Van Google krijgt hij een mail zodat hij in mijn account kan.” 

Aanleiding voor Olierook om haar digitale testament op te stellen was het overlijden van een studiegenoot. “Haar Facebookprofiel is nog altijd online en volgens Facebook leeft ze nog. Soms krijg ik nog suggesties om haar uit te nodigen voor feestjes, of krijg ik een reminder voor haar verjaardag.” 

Sommigen gebruiken haar profiel ter nagedachtenis en sturen haar nog berichten. Anderen feliciteren haar nog voor haar verjaardag die niet weten dat ze niet meer leeft. “Elke keer dat ik een melding krijg, herrijst ze uit de dood. Aan de ene kant is het fijn, maar zo’n digitaal kerkhof is ook heel confronterend. Dat zette me aan het denken over mijn eigen profiel.”

Volgens Olierook is het niet moeilijk je eigen erfenis te regelen. “Je volgt gewoon een handleiding en dat is heel makkelijk. Als je Google-account dan een tijdje inactief is, krijg je eerst zelf een reminder. Na een aantal maanden inactiviteit krijgt je omgeving een mail waarin ze specifieke data kunnen downloaden. Je kan zelf aangeven wie wat kan zien.” 

Toch vond Olierook het ook best ongemakkelijk haar digitale testament op te stellen. “Ik moest een mail opstellen die mijn vriend zou krijgen als ik dood ben. Dat is niet definitief en ik kan daar eens in de zoveel tijd naar kijken. Ook kan ik een andere contactpersoon opgeven, mochten we bijvoorbeeld uit elkaar gaan. Maar het voelde toen ineens wel heel serieus.”

Kwey hoopt dat het digitale nalatenschap in de toekomst toegankelijker wordt voor nabestaanden. “Het rouwproces is per slot van rekening al moeilijk genoeg. Bovendien kan data die iemand achterlaat ontzettend waardevol zijn als herinnering.”

Overigens hoef je volgens Kwey niet een pagina online te houden, verwijderen is ook een optie. “Als je er maar voor zorgt dat je de boel aan iemand anders nalaat.”