We moeten het hebben over abortus

Eén op de vijf mensen krijgt te maken met onbedoeld zwangerschap. In 2018 leidde dat  in Nederland tot 31.002 abortussen in klinieken. "Je kent veel meer mensen dan je denkt die abortus hebben gedaan, of daarmee te maken hebben gehad als zaadgever," zegt Eva de Goeij. De Goeij leidt samen met Hannah Hamans bij het Humanistisch Verbond een project dat moet bijdragen aan het doorbreken van het taboe op abortus: Open Over Abortus. "Wij stellen voor om te luisteren zonder oordeel, zonder je mening te geven," zegt Hamans.

"Enerzijds is het heel mooi dat we in onderzoeken zien dat steeds meer mensen achter het recht op abortus staan," vertelt De Goeij. "Uit ons onderzoek bleek dat nu zo'n 75 procent van de Nederlanders te zijn. Tegelijkertijd praten mensen er nooit over, en voelen mensen die abortus gaan doen zich heel alleen in hun keuze."

"Iedereen heeft altijd wat te zeggen over andermans abortus. Daardoor voel je je niet veilig om te spreken," zegt Hamans.

"Het is best een lastige keuze," vult De Goeij aan. "Het maakt veel los. Net als met andere keuzes in het leven is het gewoon heel fijn om dat te kunnen delen met je naasten. Dat geeft een gevoel van verbinding en steun. Bovendien vind je het ook fijn als er iemand meegaat naar medische behandelingen, als je bijvoorbeeld een gebroken arm hebt, een blindedarmontsteking, noem maar op. Abortus is ook een medische behandeling."

"Ik denk dat het belangrijk is dat je open staat voor het gesprek als het terloops voorbij komt," zegt De Goeij. "Met nieuwsgierigheid en openheid, in plaats van met een mening. Bovendien hoef je het niet altijd op een politieke manier te bespreken, of het moet mogen of niet, maar juist op het persoonlijke vlak. Luisteren naar de ervaring van iemand.

"Bovendien hoef je niet alleen te luisteren, je kunt ook lezen. We hebben inmiddels meer dan honderd verhalen op onze site gezet. Mensen hebben vaak een mening vooraf, over zichzelf. 'Ik zou nooit voor abortus kiezen als ik zwanger word. Maar toen kwam ik zelf in die situatie en koos ik er wel voor'."

De Goeij: "Ik ben me hier anderhalf jaar geleden over gaan uitspreken. Van de mensen die me sindsdien hebben aangesproken is tachtig procent man. Ook mannen die ik helemaal niet goed kende, zoals oud-collega's bij mijn vorige werkgever die ineens vertelden dat ze jaren terug met hun vriendin naar de abortuskliniek zijn geweest. Ik heb daardoor de indruk dat mannen veel makkelijker over abortus praten, dan de vrouwen die het doen.

Bij het Fiom is er zeker ook aandacht voor de rol van de zaadgever. Ook via onze site hebben mannen hun verhaal gedeeld. Iedereen mag z'n verhaal daar delen." 

"Ik denk dat het met verschillende dingen te maken heeft, maar populistisch-rechts is daarin wel een belangrijke factor," zegt De Goeij. "Het gaat niet alleen over religie, maar ook over conservatieve waarden, en een stereotypering van de traditionele rol van vrouwen.

"In Amerika is ook veel onderzoek geweest, waaruit bleek dat veel Trumpstemmers inmiddels bij hem weg zijn gedwaald. Maar waarom ze toch nog op hem stemmen is omdat hij tegen abortus is. Abortus is al zo veel jaren een splijtzwam waarmee je dus stemmen kunt winnen."

Collega Hamans: "Ik vraag me dan af: waarom maak je je zo druk om de keuze van een ander?"

"Voorheen ging veel overheidssubsidie naar Siriz, een organisatie die onder het mom van keuzehulpverlening vooral promootte je zwangerschap te houden," vertellen De Goeij en Hamans. "Dat was niet neutraal. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) bepaalt nu uiteindelijk nog steeds wie geld ontvangt voor keuzehulpgesprekken, en Siriz is daarin nog steeds een grote partij. Maar medewerkers van Siriz worden nu getraind door Fiom, waar onafhankelijke keuzehulp juist wél belangrijk is. Maar het blijft vreemd dat een organisatie met een anti-abortuskern, Siriz, onafhankelijke keuzehulp aan kan bieden.

"Tegelijkertijd heeft de rechter onlangs zich uitgesproken over initimdatie door anti-abortusdemonstranten, rondom abortusklinieken. Dat valt volgens die rechter niet onder het demonstratierecht. Ik vind dat er concreet nog maar weinig is gebeurd. Mensen worden nog steeds geïntimideerd rondom die klinieken."