‘Eens kijken wat ik vandaag om zeep kan helpen, zo denkt niemand’

Wereldverbeteraars aller provinciën, verenigt u! Wanneer je heel opportunistisch bent, zou je die slogan aan het We Doen Het Samen Festival kunnen hangen. Hoewel actieve burgers zich a priori kenmerken door het heft in eigen hand te nemen, is het hartstikke fijn als je met je initiatief hulp krijgt, dat je kennis over bepaalde zaken met lotgenoten kunt delen en dat je van elkaars ervaring en adresboekjes kunt profiteren.

Dat is dan ook de insteek van het festival dat 30 maart in de Prodentfabriek in Amersfoort plaatsvond. Op het festival zijn talloze workshops en lezingen, waar je “praktische tips, inzichten en financiële mogelijkheden voor je project of initiatief” kunt opdoen. Daarnaast is op het festival de vertoning van (en debat over) Vrouwen van Venserpolder en Holwerd aan Zee, twee kakelverse Human-films over actief burgerschap.

Een van de workshops wordt gegeven door Juul Martin, die samen met Mieke Miltenburg oprichter is van de School voor Wereldverbeteraars. Als iemand ervaring heeft met dit soort initiatieven is hij het wel, getuige ook het boek Handboek voor Wereldverbeteraars dat hij schreef over zijn jarenlange ervaringen met talloze projecten, zoals bijvoorbeeld het Huis Van Overvloed, een huis volledig gebouwd van spullen die “over waren”. 

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Tijdens een aantal van deze projecten werd Martin bijgestaan door Miltenburg. ‘Juul denkt vaak: Als ik dit voor elkaar krijg, dan is de wereld leuker. Bij het Huis van Overvloed ben ik geïnteresseerd geraakt en besloot in mijn vrije tijd zijn andere projecten helpen te organiseren. Tegelijkertijd werkte ik als coach, waarbij ik mensen begeleidde om hun doel te bereiken. Op een gegeven moment gingen die twee dingen zo door elkaar lopen, dat ik de tweedeling niet meer kon maken.’ 

Zodoende ontstond bij Martin en Miltenburg het idee van de Deelwinkel, in een winkelstraat in Nijmegen. ‘We zaten ingeklemd tussen de Bristol en Xenos,’ zegt Miltenburg. ‘Je kon er niks kopen, wel kon je leren hoe je spullen, hulp en kennis met elkaar kunt delen. We waren daar de platform- en deeleconomie aan het promoten, organiseerden deeldagen en waarmaakdagen. Na verloop van tijd deelden we eigenlijk niets meer, behalve kennis over hoe je dingen zonder al te veel budget voor elkaar krijgt.’ 

Zo groeide vanuit de Deelwinkel heel organisch het idee voor de School voor Wereldverbeteraars. ‘We halen heel veel voldoening uit mensen leren hoe je wereldverbeterende zaken voor elkaar krijgt,’ zegt Miltenburg. ‘Maar je moet ons niet alleen zien als een school waar je iets leert, ook als een school vissen. Een gemeenschap van mensen die hun eigen koers varen en hun eigen ding doen, maar wel profijt hebben van het optrekken met andere mensen, die ook vanuit een passie of verlangen de wereld willen verbeteren.'

Op de school leren ze je met meerdere programma’s de “special skills van het lukken”, zoals bouw-aan-je-droom-maand. ‘Deelnemers zijn allemaal op hun eigen manier hun droom aan het bouwen,’ zegt Miltenburg. ‘Het varieert hoe ver ze daar in zijn, maar allemaal hebben ze een verlangen om iets aan de wereld te verbeteren. Met drie plenaire bijeenkomsten en een mentorgesprek ga je volle bak aan de slag met die droom. Wat heb jij nodig om dat doel te bereiken? Wat kun je al, wat heb je al geregeld en wat heb je nog nodig? We leren je hoe je anderen erbij betrekt, hoe je de baas bent zonder de baas te hoeven spelen en hoe je anderen vraagt om kennis, hulp en spullen.’ 

Een ander programma op de School voor Wereldverbeteraars is de zogeheten Waarmaakchallenge, waar je in teamverband in korte tijd iets echts en nieuws in de wereld zet. Op het We Doen Het Samen Festival zal Juul Martin een beknopte versie van deze workshop geven. Miltenburg doet niet alleen de durftevragen-sessie, ook loopt ze rond om mensen vragen te stellen naar hun ideeën en uit te dagen verder te denken. ‘Ook lopen mensen rond die mee hebben gedaan met Bouw Je Eigen Droombaan en vertellen over hun ideeën.’ 

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Hoewel ze nog niet eens zo gek lang bezig zijn met de School, merkt Miltenburg dat een community ontstaat van gelijkgestemden. Laatst was Miltenburg mentor van Dick, een vijftiger die lang in de zorg werkt en daar een beetje gefrustreerd is geraakt. Dat mensen, zodra ze in het vakje ‘bejaarden’ zitten, niet meer meedoen met andere dingen, daar is Dick boos over, of zoals Miltenberg zegt: ‘Daar had hij buikpijn van.’ Dick loopt met plannen voor bestaande zorginstellingen, die weliswaar een pand hebben maar niet precies weten wat ze ermee moeten en voor welke doelgroepen.

‘Zijn idee is dat iemand die valt in het in het vakje senior en mantelzorger is, best bereid is om zijn of haar partner bij de dagopvang achter te laten en een paar uur te werken bij de groenvoorziening met autistische jongeren, die moeite hebben om hun dag zelf in te vullen. Nou, je gaat mij niet vertellen dat niemand oren heeft naar het idee van Dick.’ 

Tekst gaat verder onder de afbeelding

‘Als het aan Miltenburg ligt, wordt wereldverbeteren de gewoonste zaak van de wereld. Zoals openbaar vervoer: rijk en arm, jong en oud, iedereen gebruikt het. ‘Niemand gaat ’s ochtends zijn bed uit met het idee: laat ik de boel eens flink verzieken vandaag,’ zegt Miltenburg. ‘Eens kijken wat ik vandaag om zeep kan helpen, zo denkt niemand. Volgens mij is iedereen een geboren wereldverbeteraar. Alleen doet iedereen dat op zijn eigen schaal; de één redt de bossen in Indonesië, de ander beheert het groen in zijn buurtje.

'Ik heb het idee dat mensen zich steeds meer realiseren dat ze dingen zelf in de hand hebben. Dat ze niet vragend kijken naar bestuurders of ambtenaren, maar het heft in eigen hand nemen. Op het festival wil ik mensen die met een al dan niet concreet plan rondlopen, inspireren om niet alles dood te analyseren en plat te plannen, maar gewoon aan de slag te gaan.'

Kijk hier voor meer info over het We Doen Het Samen Festival