Twee jaar geleden zette Human een aantal burgerinitiatieven in de schijnwerpers. Hoe is het inmiddels met deze lokale helden en hun projecten?

Een flinke dosis enthousiasme en optimisme is één ding. Maar wat blijft er over van goede ideeën na een paar jaar? Zijn de doen denkers en de durvers dan nog net zo enthousiast? Of hebben hobbels op de weg de motivatie inmiddels doen weglekken?

Twee jaar geleden organiseerde Human het We Doen Het Zelf Wel Festival, waar twaalf 'lokale helden' de kans kregen om hun burgerinitiatief onder de aandacht de brengen. We vroegen ons af welke vruchten drie van deze initiatieven inmiddels hebben afgeworpen. 

1. Bouwen in Boekel

Oorspronkelijke plan:
Na de geboorte van hun zoontje, tien jaar geleden, besloten Ad Vlems en Monique Vissers om hun leven radicaal om te gooien. Ze verruilden hun huis in Tilburg voor een container op een braakliggend terrein in Boekel. Hier moest een duurzaam ecodorp verrijzen.

© Ad Vlems

De bewoners van het ecodorp in Boekel.

Hobbels:
Twee jaar geleden waren Monique en haar dorpsgenoten druk aan het bouwen, maar was de financiering nog niet rond. Dat leverde veel stress op. Als dat geld niet zou komen, was al het werk voor niets, en zou iedereen weer van het land gestuurd worden. Een samenwerking met Triodos Bank liep uiteindelijk op niets uit.

'Het einde van 2018 was echt heel heftig,' vertelt Monique. Toen waren er veel mensen ziek vanwege de druk en de spanning. Ook voor mezelf loopt de hoeveelheid optimisme die je voor zo'n project moet opbrengen na tien jaar wel een beetje op zijn einde.'

Gaat het lukken?
Inmiddels heeft de Duitse GLS Bank het project omarmd. Ook andere partijen lijken het het ecodorp nu financieel een warm hart toe te dragen. 'Het is nog nooit zo definitief geweest,' zegt Monique. Eén van de laatste 'kleine' hobbels: binnen vier maanden honderdtachtigduizend euro via crowdfunding binnenslepen.

Verder groeit het dorp nog steeds. Van veertien volwassenen twee jaar geleden, via negentien volwassenen en zeven kinderen op dit moment, naar straks 36 woningen. Eindelijk kan het dorp volgens Monique een mentale omslag gaan maken van spanning naar een meer ontspannen blik op de toekomst. 

'We hoeven straks veel minder beslissingen te nemen. Dan kunnen we veel meer gaan genieten en ons richten op de toekomst: hoe gaan we ons dorp inrichten met 36 huishoudens? Dat wordt een stuk luchtiger. Leuke dingen doen met elkaar en de vooruitgang letterlijk zien. Ik verheug me er enorm op.'

2. Geduld in Garnwerd

Oorspronkelijke plan: 
In 2014 dreigde de school van de zoon van Sonja Hofstee te sluiten in het Groningse dorp Garnwerd. Samen met dorpsgenoten stak Sonja daar een stokje voor. Met succes, want de school bleef over. 

Maar Sonja en een aantal andere actieve dorpsbewoners keken verder dan alleen de school. Er kwam een plan voor een ontmoetingsruimte waar het hele dorp kon samenkomen: opvang voor de kinderen, horeca, een bezoek aan de huisarts, fysiotherapie en hulpvoorzieningen voor ouderen en nog veel meer. Mocht de school toch ooit verdwijnen, dan was in ieder geval dat dorpshuis er nog.

Hobbels:
Nadat de school mocht blijven, lekte de energie voor het nieuwe plan een beetje weg. 'De actievoerders rondom de school waren ongeduldige types,' zegt Sonja. 'Dat heb je ook nodig als actievoerder. Maar voor de ontwikkel- en bouwfase van zo'n ontmoetingsruimte zijn hele andere mensen nodig. Mensen met veel meer geduld.'

Ook lag het project een jaar stil omdat het dorp overgeheveld zou worden naar een nieuwe gemeente. De oude gemeente wilde daarom niet meer in het project investeren.

Gaat het nog lukken?
Inmiddels zit er weer schot in het project. Sonja: 'Het grappige is dat de ouderen in ons dorp de kar nu trekken. Die hebben het meeste belang bij zo'n ontmoetingsruimte. En ze hebben meer geduld.'

Naast de ouderen heeft ook bouwbedrijf Van Wijnen het voortouw genomen in de ontwikkeling van het project. Zij organiseren inspraakavonden, de crowdfunding, subsidies, ontwerpen de plannen en wat niet al. 'Dat doen ze gratis, omdat ze graag willen leren hoe ze op een andere manier kunnen ondernemen,' zegt Sonja.  'Hun winst zit volgens mij in het onderhoud van het gebouw.'

'Het gaat héél, héél langzaam, maar wel de goede richting op. We zitten nu wel over het point of no return . Als ik moét schatten, dan denk ik dat het geheel staat rond 2021. Wat mij betreft was het er al lang geweest, maar ik ben dan ook het ongeduldige type.'

Tekst gaat door onder banner

3. Buddies in Arnhem

Oorspronkelijke plan:
Na de komst van het grote aantal vluchtelingen in 2015, vonden een aantal Arnhemse burger dat zij meer begeleiding verdienden dan het COA hen gaf. Ze zetten een buddyproject op – 'Arnhem voor vluchtelingen' – met als doel om vluchtelingen beter te laten integreren in de Nederlandse samenleving.

© Human

Twee deelnemers aan het buddyproject in Arnhem in 2017.

Geslaagd?
'Dat is heel wisselend', zegt Mariël Hutten, destijds coördinator van het project. 'Sommige jongens zijn zo intelligent en gedreven, die redden zich wel. Maar dan heb je het over twintig tot dertig procent.'

Volgens Mariël kun je helaas niet verwachten dat het allemaal succesverhalen zijn. 'Met de rest gaat het minder goed. Dan hebben ze toch moeite met Nederlands, of ze hebben weing doorzettingsvermogen. Integreren is gewoon erg ingewikkeld. Erg zwaar. Het zijn vaak getraumatiseerde mensen. Dat vergt veel aandacht.' 

Mariël denkt overigens wel dat Arnhem het goed doet in vergelijking met andere plekken in Nederland. 'Juist door het netwerk dat we hier hebben gecreërd.'

Wat nu?
Na drie jaar vonden de organisatoren, waaronder Mariël, en de vluchtelingen het tijd voor een nieuwe stap in de integratie. Ze doopten hun initiatief om tot 'Boost Arnhem', waar de focus ligt op het vinden van werk en het leren van de taal.

'Maar we zijn pas begonnen in januari', zegt Mariël. 'Het is nog wel even zoeken naar de juiste vorm. Het blijkt lastiger dan ik dacht om zakelijke trainingen toe te voegen aan de oude opzet.'

 

Ook interessant