‘Opvoeden is niet leuk en opgevoed worden ook niet’

Twijfelen, twijfelen, twijfelen. Misschien heb je wel last van het ‘schippersyndroom’: constant wikken en wegen of je wel het juiste doet binnen de opvoeding. Je bent lang niet de enige met het ‘schippersyndroom’, volgens Frank Meester en Stine Jensen. In hun theatertour leggen ze uit dat juist in deze tijd veel mensen twijfelen. Dat blijkt ook uit het publiek. Wanneer wordt gevraagd wie zich in dat beeld herkent, gaan een hoop vingers gaan de lucht in.

Frank Meester legt uit dat dit iets van deze tijd is. Hoe dat komt? ‘Door de pil,’ zegt Meester. We kunnen tegenwoordig voor een groot deel zelf bepalen of we wel of geen kinderen willen. Dus als je dan het besluit neemt om voor kinderen te gaan, dan is dat een heel bewuste keuze. ‘En dat wil je goed doen.’

Daarnaast leven we volgens de opvoeders in een post-traditionele samenleving. Oftewel, tradities verdwijnen. Dus ook de standaard vader- en moederrollen. En dat brengt twijfel met zich mee.

Uit alle dilemma’s waar je mee kunt worstelen, steken voor ouders er drie met kop en schouders bovenuit, volgens Stine en Frank. 

•  Luisteren of autoriteit

Luister je naar wat je kind wilt, of gaat het om autoriteit? Oftewel: hoe streng moet je zijn?

• Persoonlijk geluk of goed burgerschap

In hoeverre moet je meegaan met het persoonlijke geluk van je kind? Uiteindelijk moet je kind ook goed kunnen meedraaien in de maatschappij. Waar ligt die balans?

• Genderneutraal of jongen/meisje

Maak je verschil tussen jongens en meisjes, of probeer je je kinderen zo neutraal mogelijk op te voeden?

Tekst gaat verder onder de banner

Opvoeding was ook bij de grote klassieke filosofen een thema. Zo vond Socrates dat je vooral moet luisteren naar de kinderen. Stel vragen aan ze. De kennis zit al in ze, je moet het er alleen nog uit halen. Frank Meester geeft een voorbeeld. Zijn kinderen hadden iets verkeerds gedaan en hij vroeg aan ze wat een gepaste straf zou zijn. ‘Twee dagen geen computer,’ antwoordden ze. En daar hielden ze zich keurig aan.

Plato kwam met een ander idee. Volgens hem gaat opvoeden om goed burgerschap. Iedereen moet op dezelfde manier worden opgevoed, zodat ze later een goede burger worden. Bij Aristoteles ging het juist om persoonlijk geluk. Voor hem was het vinden van geluk het hoogst haalbare in een leven. Dit moet je gebruiken in je opvoeding om te zorgen dat je kinderen goede burgers worden.

Rousseau gooide dat laatste helemaal overboord. Het ging hem puur en alleen om het persoonlijk geluk van je kind. Kant kwam met een ander begrip: het categorisch imperatief. Dit houdt in dat alles wat je doet, een algemene regel zou moeten zijn. Meester legt dit uit met een voorbeeld: ‘Als ik een hele doos koekjes op eet, dan zou dat de algemene regel moeten zijn. Maar dat betekent dus dat iemand anders ook die doos koekjes op zou mogen eten. Dat moeten we niet willen.’

Om een opvoeddilemma op te lossen kun je deze filosofen in het achterhoofd houden. Zo wordt er een dilemma uit de zaal uitgekozen, en bekeken van de verschillende kanten. Maar er helemaal uit komen, dat kan niet altijd.

Gelukkig is dat niet erg, volgens Jensen en Meester. Schipperen is juist goed. ‘Je mag schipperen omarmen,’ vindt Jensen. ‘Dat betekent namelijk dat je alle waarden afweegt.’

Klik hier voor meer informatie over Het opvoedcircus en klik hier voor het nieuwe boek van Frank Meester en Stine Jensen: Hoe voed ik mijn ouders op?