Voor het eerst sinds een week of zes reed ik gisteren weer eens auto. Normaliter doe ik dat ook niet zo vaak, maar nu was het wel erg lang geleden dat ik het asfalt op geweest was. "Je mag nog maximaal honderd kilometer per uur," waarschuwde mijn vader. Dat was enigszins overbodig, aangezien mijn stokoude auto amper harder kan, maar inderdaad: ik was het even vergeten.

Dat was die ‘rotmaatregel’, die Rutte had moeten nemen tijdens de stikstofcrisis, "de ergste crisis in negen jaar in de negen jaar dat ik premier ben". Het is nog maar vijf maanden geleden, en hij zei het echt. Wat is dat ver weg.

Tijdens de kerstdagen zat ik gebogen over een essay over het thema mobiliteit in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, en die ‘rotmaatregel’, en vooral alle commotie eromheen, kwam als geroepen. Vrijheid is benzine, zo parafraseerde ik Peter Sloterdijks mobiliteitsfilosofie uit de vorige eeuw: in onze auto’s voelen wij ons vrij. Om me direct daarna af te vragen: kunnen we ons die houding nog permitteren? Moeten we niet heel anders gaan nadenken over mobiliteit? Zou niet ‘mobiliteit’, maar ‘nabijheid’ of ‘lokaal leven’ een beter ideaal voor de 21ste eeuw zijn?

Wat doet de Corona-crisis met ons denken?
'Het filosofisch kwintet' van Human is er in normale tijden voor reflectie nadat het stof is neergedaald. Maar het zijn geen normale tijden en daarom proberen presentator Clairy Polak en denker des vaderlands Daan Roovers beurtelings de coronacrisis in dagboekvorm te duiden. Persoonlijk, verdiepend en met het immer urgente motto dat doorgronden belangrijker is dan het twistgesprek.

© Jeroen Jumelet / ANP

Begin maart waren medewerkers van Rijkswaterstaat in de weer met het monteren van 100 kilometer-borden, vanwege de verlaging van de maximumsnelheid op snelwegen.

Lokaler leven

Mijn vragen werden sneller beantwoord dan de drukker drukken kon. Maximumsnelheid? Je bent nu blij als je überhaupt de weg op mag. Het aantal afgelegde kilometers per persoon drastisch terugbrengen? Wat dacht je van 65 procent vermindering van de automobiliteit in een paar weken, en tegelijkertijd het vrijwel stilleggen van de luchtvaart…?

We blijken in één klap veel lokaler te kunnen leven dan we de afgelopen decennia hebben gedaan.

Ik weet ook wel dat de situatie van nu niet een blijvende is, maar laat dit collectieve wereldwijde experiment een leerzame ervaring zijn die we niet meer vergeten. We kunnen veel meer dan we denken. We kunnen zélfs grotendeels op onze plaats blijven.

Meer berichten over corona