Karo (29) uit Beverwijk heeft een complexe posttraumatische-stressstoornis (cptss) en is uitbehandeld. Haar psychisch lijden is uitzichtloos en ondraaglijk, verder leven wil ze niet meer. Daarom is ze een euthanasietraject gestart. Xena Maria Evers volgde haar in de laatste maanden richting haar zelfgekozen dood.
Dit programma omvat een heftig verhaal dat je als schokkend kunt ervaren.
Het is niet dat Karo per se dood wil, ze wil alleen niet meer op deze manier verder. Het vooruitzicht dat ze nog tientallen jaren van crisis- en gesloten opnames voor de boeg heeft, onder de medicijnen zit en experimentele behandelingen moet ondergaan, om alsnog weer af te glijden en zichzelf te beschadigen, is iets wat ze pertinent niet wil. In haar relatief korte leven heeft ze zo’n 200 hulpverleners gezien. In februari 2022 besluit ze voor euthanasie te willen gaan. Ze is klaar hier op aarde, ze wil rust.
Karo woont zelfstandig in een appartement in Beverwijk. Wanneer het niet goed gaat - ‘pittig depressief’ noemt ze dat - ligt het huis vol afwas en afval. Bovendien verwaarloost ze zichzelf. ‘Zelfhaat maakt meer kapot dan je lief is,’ zegt ze hierover. Werken kan Karo niet en ze is daardoor veel thuis bij haar ‘hulpkat’ Juna. Slapen is een probleem, vanwege herbelevingen van haar trauma, paniekaanvallen en nachtmerries. Soms gaat het zo slecht, dat ze zich vrijwillig laat opnemen. In de zomer ervaart Karo litteken-stress, of ze korte mouwen moet dragen waardoor littekens van haar zelfbeschadiging zichtbaar zijn.
Toelevend naar de beoogde einddatum 2 december wil Karo nog een aantal dingen doen voor de laatste keer. Afspreken met vriendinnen, haar eigen uitvaart vormgeven, een tattoo zetten en een concert bezoeken van haar lievelingsband Within Temptation. Vlak voor hun optreden in Amsterdam ontmoet Karo zangeres Sharon en gitarist Ruud, waar ze haar wens uit de doeken doet.
Met Karo wil goed dood wil HUMAN laten zien wat het inhoudt om als jongere ondraaglijk psychisch te lijden en de afhankelijkheid van anderen voor een menswaardige dood. Nagenoeg tot het einde blijft Karo in onzekerheid of haar verzoek wordt ingewilligd of niet. Filmmaker Xena Maria Evers volgt haar op de huid in de laatste maanden en laat zien waarom Karo het belangrijk vindt om afscheid te nemen en dingen voor de laatste keer te doen. Door haar te volgen in deze laatste onzekere fase wordt een beeld geschetst van een euthanasietraject in Nederland. Wat brengt zelfbeschikking en de regie op je eigen dood? Hoe reageert haar omgeving op haar doodswens? En waarom wil ze dit eigenlijk laten zien?
Waarom maakt HUMAN deze film?
In Nederland zijn (helaas steeds meer) jongeren die kampen met mentale gezondheidsproblemen. Voor mensen die zijn uitbehandeld en die fysiek dan wel psychisch ondraaglijk en uitzichtloos lijden, is in Nederland een euthanasiewet opgetuigd. Wanneer aan de eisen van deze wet wordt voldaan, is het mogelijk om menswaardig uit het leven te stappen. Dit heeft HUMAN met deze film in beeld willen brengen.
Hoe is HUMAN bij Karo terecht gekomen?
Met ons jongerenplatform bij NPO 3FM organiseert HUMAN in samenwerking met MIND/Korrelatie al zes jaar de themaweek #openup, waarin we jongeren stimuleren om open te zijn over psychische problemen. In de allereerste #openup-week hebben we via MIND Karo kunnen interviewen over haar problematiek en waarom ze openheid over mentale gezondheid zo belangrijk vindt. De afgelopen jaren hebben we van een afstand Karo gevolgd in haar strijd. Toen duidelijk werd dat ze een euthanasietraject ging volgen, wilde Karo dit traject in beeld brengen om mensen die in soortgelijke situaties zitten te helpen en steunen.
Hoezo volgt HUMAN zo’n schrijnend moment in het leven van iemand?
HUMAN vindt praten over geestelijke problematiek belangrijk en met deze film willen we een bijdrage leveren om dit uit de taboesfeer te halen. Net als Karo wil HUMAN het gesprek op gang brengen over hoe het komt dat een stijgend aantal jongeren kampt met psychische problemen, moeite heeft met leven en de dood als enige uitweg ziet. Bovendien kende Karo mensen die niet in staat waren om een euthanasietraject te voltooien en door middel van suïcide een einde aan hun leven maakten. Deze film wilde Karo derhalve ook in hun naam maken. Tenslotte wilde ze laten zien dat uitbehandelde mensen ook menswaardig uit het leven kunnen stappen. Hoe schrijnend dit ook moge zijn, vindt HUMAN dit een belangrijke boodschap.
Waarom wordt er niet gepraat over Karo’s trauma’s?
Media hebben een verantwoordelijkheid om zorgvuldig om te gaan met thema’s als mentale gezondheid en trauma’s. Spreken over dit onderwerp kan mogelijk triggerend werken, voor zowel mensen die deze media-uitingen consumeren als voor de mensen die in beeld gebracht worden. Karo heeft in de gesprekken met HUMAN aangegeven dat ze wil meewerken, maar het niet over de aard van haar trauma’s wilde hebben, omdat dit triggers voor haar bevatte en dat de kans op herbeleving van de trauma’s, met alle gevolgen van dien, groter zou zijn. Dat wilde HUMAN zo veel mogelijk voorkomen.
Wat is complexe PTSS (CPTSS) eigenlijk?
Wanneer je een schokkende gebeurtenis hebt meegemaakt, ervaar je psychische stressklachten. Je hebt PTSS als het je niet lukt om de schokkende gebeurtenis te verwerken en hier last van blijft houden. Complexe PTSS is een vorm van PTSS, maar duurt langer en de symptomen zijn ernstiger. Vaak is er sprake geweest van langdurig traumatische ervaringen, waar je niet aan kon ontsnappen. (Bron)
Wat vindt haar familie ervan dat Karo zo dicht op de huid is gevolgd?
Toegegeven, aanvankelijk vonden ze het spannend. Maar ook zij wilden de laatste wens van hun zieke dochter zoveel mogelijk respecteren. Voordat de film in de openbaarheid kwam, hebben de regisseur en eindredacteur samen met de familie de film gekeken en bepaald of zij ook achter dit portret stonden. Dat doen ze en ze zijn heel blij met het integere document over de laatste maanden van hun dochter. Wel hebben ze aangegeven dat ze zo kort op de sterfdatum zelf niet naar buiten willen treden met hun verhaal. Daar zijn ze niet klaar voor, nu nog niet in ieder geval. Dat besluit respecteren wij.
Waarom heet de film Karo wil goed dood?
De oorsprong van het woord euthanasie is Oudgrieks, waarbij εὖ (eu) "goede" betekent en θάνατος (thanatos) "dood", kortom de goede dood, ook wel milde dood of genadedood. Omdat je menswaardig en zonder teveel lijden zelf verkiest dood te gaan, wordt euthanasie over het algemeen als een goede dood beschouwd. Vandaar dat Karo zo wil gaan.