Krijg ik het juiste nieuws?

Conclusies van de Luistervink

De Luistervink bij deze aflevering was psycholoog Kees Kraaijeveld. Aan het slot van het vragenvuur deed hij een poging om de perspectieven die uit de dampen van de dialoog opstegen, te schetsen.

‘Ik ben eigenlijk wel blij. Blij dat jullie zo heftig spreken over de waarheid en de taak van de journalistiek. Ik vind het leuk, die grote woorden. Ik ben het helemaal met je eens dat het controleren van de macht hoort bij de zoektocht naar de waarheid. Want als de macht iets doet wat niet oké is, is het aan de journalistiek om die tegeltjes te lichten, toch? Dat is de eerste opdracht die hier heel duidelijk op tafel ligt.

‘Daar horen de journalistieke gedragscodes bij. Wat misschien nog wel beter kan, is om niet alles zomaar journalistiek te noemen. Maar journalistiek en de waarheid, en vermaak en opinie een beetje uit elkaar te houden. De nieuwsconsument, de burger, zou dat fijn zou vinden, hebben we gehoord.

‘Het ging ook over mediawijsheid. Daar ligt een taak die niet hoort bij de journalistiek, maar bij de kijkers thuis. En bij hun rol als burger en als opvoeder. Je kunt nog zulke goede inhoudelijke verhalen maken, maar als mensen er niet naar kijken omdat ze liever roddel, nieuws en sport en zo zitten te kijken, dan heb je ook een probleem. Dus een andere morele opdracht die hier naar voren komt, is dat je als burger en opvoeder ook een morele plicht hebt om jezelf te informeren.

‘Ik denk dat dat vroeger, om maar even iets nostalgisch te noemen, meer voor de hand lag dan nu. Want je kan nu zo veel informatie tot je nemen, dat goede informatie letterlijk die bruine boterham met kaas is die je ook moet eten, terwijl je in een goed gevulde snoepwinkel staat. Je moet het toch doen, anders kun je niet goed meedoen aan de samenleving.

‘En dan die mediawijsheid. Daar kunnen mensen bij geholpen worden. Dat gebeurt nu ook gelukkig op school. Om je goed bewust te zijn van die dingen: Wat kun je geloven en wat niet? Hoe kweek je die onderbuik van 'dit klopt wel en dit niet'? Dat is belangrijk.

‘En tenslotte nog die bescheidenheid die erbij hoort. Dankzij de sociale media kan iedereen heel makkelijk overal over meepraten. Je de vraag stellen 'weet ik hier genoeg van om er een mening over te hebben'? Dat lijkt me ook heel belangrijk.’

© Anna van Kooij