Volgens deze acteur zijn vrouwen onder de 35 te 'woke'

Laurence Fox is acteur. Hij is man, wit, en 41 jaar. En hij heeft de aandacht getrokken met een uitspraak in een Brits televisieprogramma waarin hij vertelde dat hij ooit een vriendin dumpte omdat ze te 'woke' was. Ze was jonger dan hij. Hij voegde eraan toe dat hij sindsdien weigerde vrouwen onder de 35 te daten, want die zijn te woke.

Nu vind ik 'woke' inmiddels een beetje een vervelend woord. Wat ooit begon als een activistische term uit de Afro-Amerikaanse beweging – de term dateert uit 1962 en je was 'woke' als je sociaal en raciaal bewust was – is inmiddels een tamelijk brede reclamekreet die je op conferenties juichend naar je hoofd geslingerd krijgt ('who's woke today!'). Het betekent zoiets als 'bij de tijd' of 'up to date'.

Het is verworden tot een term die mensen wat hooghartig opdeelt in twee: zij die 'woke' zijn en zij die het niet zijn. Woke is geen oproep, het is een oordeel.

Voor Laurence Fox betekent 'woke' zoiets als 'irritant politiek-correct.' Hij doelt op vrouwen die leven in tijden van #metoo, hem als dader zien en zichzelf als slachtoffer. Het werd Fox uiteraard niet in dank afgenomen – de woke-goegemeente lag niet te slapen – en zijn uitspraak ging zelfs de wereld over.

De vraag is of het verstandig is om op elke provocatieve scheet van een man te reageren die de gehele vrouwensoort gemakshalve opdeelt in twee – het is vermoedelijk precies het effect dat ze beogen –, anderzijds: je kunt je wel afvragen of zo'n getal – 35 – nu arbitrair is of niet. Is het een vruchtbaarheidsgrens? Of een generationele aanname over wie sociaal bewust is opgevoed?

Ouder of jonger dan 35 – ik heb de tweedeling vaker gezien en gehoord als het om on- en offline zou gaan. Je bent boven de 35 als je nog in termen van off- en online denkt. En jonger dan 35 als je 'onlife' bent. Leeftijd gekoppeld aan technologische innovaties.

Terug naar Fox. Ik heb zijn uitspraak met ambivalente gevoelens gelezen. Eerlijk is eerlijk: ik veerde toch ook heel even op van een man die niet naar het biologische cliché leeft en automatisch jonger wil en er ook vanuit gaat dat zij ouder wil. Maar de koppeling van 35 plus aan een mate van verminderde 'woke-heid' – lees: minder gedoe als het om zijn gender conventies gaat – is beledigend.

In stukken over #metoo dook dit ook vaak op – overigens vaak opgevoerd door vrouwen zelf – al ligt de leeftijd daar velen malen hoger (zeg 55 plus). Van Fay Weldon en Margaret Atwood tot Aleid Truijens en Beppie Melissen in Nederland: een leeftijdsargument dook op om te kunnen uitleggen waarom vrouwen bepaald mannelijk gedrag hadden geaccepteerd en zelfs vergoelijkt.

In de film 'Bombshell' wordt juist korte metten gemaakt met deze generatiekloof-achtige manier van denken. Het zijn de vrouwen van 35 plus die het juist aandurven om misstanden aan te kaarten. Vrouwelijke autonomie wordt pas bereikt wanneer zij niet meer behaagziek is, haar carrière niet op het spel hoeft te zetten of al ontslagen is – dan valt het masker en kan zij eerlijk zijn.

Het is in 'Bombshell' juist de jonge vrouw die nog gevangen zit in het systeem, en zich aanpast en in bochten wringt om mee te kunnen doen – hoe woke de teksten ook zijn die ze intussen uitspreekt. Op de filmposter van Bombshell zie je drie vrouwen, boven en onder de 35, en hun blonde haren lopen in elkaar over. De suggestie is dat zij één zijn, een en dezelfde vrouw. Zo'n poster is niet nieuw. Ook 'The Hours' liet drie vrouwen van verschillende leeftijden – uit verschillende decennia zelfs – vervloeien tot één.

Terug naar Fox. Wie wil hem nog daten? Ik zeg altijd maar zo: voor mij geen mannen boven de 35 meer, die zijn gewoon nog niet woke genoeg.