Tim Hunt en de genderstrijd

Vrouwelijke wetenschappers worden óf alleen maar verliefd op mannelijke collega’s óf ze barsten bij het minste of geringste in tranen uit. Deze opmerking heeft de Britse biochemicus en Nobelprijswinnaar Tim Hunt de kop gekost.

Zijn opmerking leidde tot furieuze reacties van feministische actievoerders en vrouwelijke collega’s die hem ervan beschuldigen dat hij nog in ‘Victoriaanse tijden’ leeft.

Mad Max: Fury Road
Het incident past in een bredere context waarin de genderstrijd in alle hevigheid oplaait. Ook illustratief hiervoor is het debat naar aanleiding van de nieuwe film ‘Mad Max: Fury Road’ waarin de vrouwelijke hoofdpersoon een groepje seksslaven van een mannelijke heerser naar de bevrijding leidt.

Feministen noemen de film van de Australische regisseur George Miller een overwinning, terwijl verontwaardigde mannen het werk willen boycotten, juist omdat de klassieke mannelijke held in het verhaal door een vrouw vervangen zou zijn.

Naar aanleiding van een verhaal dat ik hierover in De Groene Amsterdammer schreef, reageert Tim Lebacq bij ‘Gawie Weet Raad’ op Facebook: ‘Als je de dynamiek en de evolutie van de mannelijke personages bekijkt, dan lijkt het meer een betoog voor de harmonie die nodig is tussen man en vrouw.'

Taxi Teheran
Een interessante opmerking. Ik moest meteen denken aan een ándere film waarin gender een subtiele subtekst vormt: ‘Taxi Teheran’ van de Iraanse regisseur Jafar Panahi.
 

In de film ‘vermomt’ Panahi zich als taxichauffeur en neemt hij alles wat in zijn auto gebeurt op met verborgen camera’s.

Opvallend is de openlijk subversieve rol van de vrouwen die bij hem instappen. Een lerares die tegen de doodstraf is; een advocate die het opneemt voor gevangenen van het regime; twee oude vrouwtjes die de mannelijke chauffeur (Panahi) gek maken met hun aanwijzingen.

Hana
En dan is er Hana. Tien jaar oud, nichtje van Panahi. En bijdehand. Bezig met een filmpje in het kader van een schoolopdracht. Van haar juf kreeg ze allerlei beperkingen opgelegd: mannen moeten stropdassen dragen, vrouwen moeten met hoofdbedekking op.

Terwijl Hana in de taxi wacht filmt ze een jochie dat geld in zijn zak steekt dat hij op straat had gevonden. Ramp! De jongen moet zich als held gedragen — thema van haar film is onbaatzuchtigheid — en nu gedraagt hij zich als schurk.

Hana roept de jongen bij zich. Ze sommeert hem het geld terug te geven, zodat haar film een ‘echte held’ heeft en daardoor zonder problemen aan de maatschappij kan worden getoond. Hij aarzelt, maar besluit dan toch het geld terug te geven. Helaas lukt dat niet; de eigenaar is nergens meer te bekennen.

Verprutst
Hana’s idee van moraliteit heeft een ironisch randje; Panahi illustreert hiermee vooral ook de gevaren van censuur. Maar toch: het ondermijnende ligt hier net als in ‘Fury Road’ in het idee van vrouwelijkheid als moreel kompas. Mannen hebben in beide films de wereld verprutst. Het is nu aan de vrouw om orde op zaken te stellen.

Genderstrijd
Wie hierin meegaat bereikt inderdaad een staat van evenwicht in de genderstrijd, zoals GWR-lezer Lebacq opmerkt. Wie hier tégen is, komt alleen te staan, zoals de jongen die in ‘Taxi Teheran’ in volkomen verwarring wordt achtergelaten door de brutaliteit van het meisje gekleed in een chador, dat aan hem precies vertelt hoe hij moet handelen om een goed mens te kunnen zijn.

‘Taxi Teheran’ is vanaf 11 juni te zien.