Ama heeft haar master strafrecht onderbroken om een jaar als voorzitter te werken voor de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). Dat ze zich inzet voor de belangen van studenten, komt door de coronacrisis. “Ik vond het heel raar dat het onderwijs aan het begin van de coronaperiode zomaar online werd gegeven. Er was weinig oog voor wat dat voor studenten betekende. Met een paar medestudenten ben ik toen de actiegroep Ik wil naar School begonnen."
Eind vorig jaar werd bekend dat de helft van de studenten psychische klachten ervaart. Toch blijft het hoger onderwijs en het mbo in 2022 opnieuw langer dicht. Welke problemen brengt dat met zich mee? Hoe ga je daarmee om? En wat kunnen we eigenlijk verwachten van studeren in het jaar 2022? 3FM HUMAN sprak Ama Boahene (24), voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), erover.
Tijdens een protest voor fysiek onderwijs leerde Ama mensen van de LSVb kennen. "Ik dacht: dit wil ook. Ik heb hier veel vrijheid en mogelijkheden om me in te zetten voor de onderwerpen die ik belangrijk vind.”
Het hoger onderwijs gaat nog niet open voorlopig. Waarom is dit een probleem?
“Het mentale welzijn van studenten gaat door de coronacrisis achteruit. We zitten al bijna twee jaar in de coronacrisis. Studenten hebben daardoor veel uren op hun kamer doorgebracht en weinig contact met vrienden en studiegenoten gehad. Als je twee jaar geleden bent begonnen met studeren, heb je waarschijnlijk nog heel weinig studiegenoten en docenten ontmoet.
Ook de kwaliteit van het onderwijs is online slechter dan in het echt. Via Zoom is het veel moeilijker om een goede les te geven, vragen te stellen en discussie te voeren.”
Een lege collegezaal van de Universiteit van Utrecht. Het hoger onderwijs blijft nog even dicht.
Krijgen jullie veel klachten binnen van studenten over het thuiswerken?
“Ja, we horen vooral dat mensen de muren op zich af zien komen. Veel studenten hebben een kleine kamer en wonen soms met veel mensen in een huis. Ze hebben geen rustige werkruimte.
Ook klagen studenten over dat ze geen sociale dingen kunnen doen. Hun hele leven speelt zich af op hun kamer: het sociale leven, studie, werk – als je überhaupt nog een baantje hebt – en sport. Dit wordt een keer te veel.”
Halverwege het jaar komen als het goed is langetermijnplannen betreft corona. Heb je al een idee wat corona op lange termijn voor studenten gaat betekenen? Worden jullie bij het maken van deze plannen betrokken?
“Ik weet niet wat de plannen worden, maar ik vind het wel goed dat ze komen. Nu worden steeds maatregelen aangekondigd voor drie weken. Het is beter te doen als je weet dat je twee maanden online onderwijs krijgt en het daarna klaar is, dan dat het telkens wisselt. Het is belangrijk dat er meer perspectief komt.
We hebben regelmatig contact met Kamerleden en het ministerie van Onderwijs over wat de coronasituatie voor studenten betekent. Helaas wordt niet altijd naar onze adviezen geluisterd. Wij vinden bijvoorbeeld dat de scholen open moet blijven, maar die zijn nu weer dicht.
Gelukkig zie je op de lange termijn wel dat studenten serieuzer worden genomen. Het onderwijs was in het begin van de coronacrisis helemaal geen grote prioriteit. Nu wordt expliciet gezegd dat het het doel is om scholen open te houden. Ook krijgen studenten aandacht in de persconferenties, terwijl dat in het eerste jaar nauwelijks gebeurde. Het heeft dus wel zin om van ons te laten horen.”
Heb je tips voor studenten die door het thuiswerken last krijgen van depressieve klachten, eenzaamheid en concentratieproblemen?
“Probeer waar het kan toch om mensen op te zoeken voor sociaal contact. Als je een kwetsbare student bent en het niet goed met je gaat, geef dit dan aan bij je school. Soms zijn er uitzonderingen mogelijk en kun jij bijvoorbeeld wel naar je hogeschool of universiteit komen.
Als het echt niet goed gaat, zou ik sowieso proberen hulp te zoeken. Dat kan binnen je onderwijsinstelling of daarbuiten. Ik denk dat het niet goed is om het in je eentje op te lossen.”
Naast de coronacrisis, zitten studenten van nu ook met het leenstelsel. Dat wordt in 2023 afgeschaft. Jullie hebben aangegeven boos te zijn over de compensatie voor studenten uit het leenstelsel. Hoe zit dat?
“Het kabinet wil een miljard euro extra uittrekken voor de compensatie. Vanaf 2015, toen het stelsel werd ingevoerd, tot 2023, hebben er ruim 1 miljoen mensen onder het leenstelsel gestudeerd. Als je die miljard over hen verdeelt, houd je nog geen duizend euro per persoon over.
Studenten hebben vaak schulden van 40.000 of 50.000 euro. Met duizend euro ben je dus totaal niet geholpen. Die schuld draag je wel 35 jaar met je mee, wat het heel lastig maakt om bijvoorbeeld een huis te kopen. Zeker omdat de mensen die net voor of na jou hebben gestudeerd die schulden niet hebben. Dat is oneerlijk.
Wij willen dat de studenten die onder het leenstelsel hebben gestudeerd hetzelfde bedrag krijgen als dat de studenten uit het oude stelsel hebben gehad. Pas dan is het eerlijk. Daarover zijn we in gesprek met de politiek. Op 5 februari gaan we ervoor protesteren op de Dam."
Een student protesteert tegen het leenstelsel, en voor betere compensatie, bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, in december 2021.
In hoeverre vind je dat de belangen van studenten worden meegenomen?
“Veel te weinig. Studenten van nu zitten met een opeenstapeling van problemen: de coronacrisis, veel thuiszitten, het leenstelsel, een woningmarkt die moeilijk te betreden is. Als student is het lastig om een kamer te vinden in jouw stad, daarna kom je heel moeilijk aan een huur- of koophuis.
En onze generatie moet waarschijnlijk ook nog een klimaatcrisis oplossen. Al die problemen blijven bestaan onder het huidige kabinet. Er gaan deels wel dingen aangepakt worden, maar het is te weinig om echt iets te veranderen voor studenten.”
Met welke thema's gaat het LSVb dit jaar aan de slag?
"Het openen van de scholen. We willen in ieder geval meer perspectief. Als de scholen voor twee maanden sluiten en je mag daarna weer naar school voor je lessen, weten studenten waar ze aan toe zijn.
Ook gaan we protesteren voor een betere compensatie van het leenstelsel. Ik denk dat dat echt een belangrijk verschil zou kunnen maken voor veel studenten die in financiële problemen zitten.
In het algemeen denk ik dat in het politieke beleid dat gemaakt wordt, meer rekening moet worden gehouden met de positie van jongeren. Er moet niet gekeken worden naar wat het op korte termijn betekent voor de mensen die nu aan de macht zijn, maar wat het betekent voor de generaties waar wij toe behoren.
We gaan protesteren en met de politiek in gesprek om dit waar te maken. Verder vragen we aandacht voor problemen via de media. Zo proberen we de rest van de samenleving bewust te maken van hoe het is om nu student te zijn."
Wat kunnen studenten zelf doen?
"Actievoeren en niet zomaar alles accepteren. Het is goed om van je te laten horen en aan protesten mee te doen. Daarnaast kun je tijdens verkiezingen stemmen op een partij die echt iets wil verbeteren voor jongeren."
Hoe kun je als student, ondanks al deze problemen, positief blijven?
"Veel problemen worden nu niet goed aangepakt, maar straks heeft onze generatie het voor het zeggen en dan kunnen we echt dingen veranderen. Haal hoop uit wat wél gelukt is en uit dat een heleboel mensen het ook willen veranderen.
We zijn nog niet tevreden met de compensatie voor het leenstelsel, maar dat stelsel wordt wel afgeschaft. Protesteren helpt dus, maar je moet geduld hebben. Ook door de woonprotesten zie je dat er steeds meer aandacht komt voor de woningcrisis. Ze kunnen niet meer om ons heen!"
3FM made by HUMAN
Dit is een productie van ons jongerenplatform bij 3FM. Samen met de dj's en andere programma's van 3FM zetten zij belangrijke sociaal-maatschappelijke onderwerpen voor jongeren op de agenda. Wil je ook iets agenderen? Mail naar socialmatters@3fm.nl.