Luister de Tussenuur-podcast in Spotify, de 3FM app (Google Play of Apple), in iTunes, in Stitcher of op Soundcloud.
In Nederland zijn steeds meer niet-traditionele gezinnen met drie of vier ouders. De samenleving en regelgeving zijn hier echter nog niet echt op ingesteld. Hoe zit dat? In de nieuwe Tussenuur-podcast gaat het over dit soort regenboog- en meeroudergezinnen.
Host Joost Schulte ontvangt in de podcast van Tussenuur over regenbooggezinnen drie gasten. Zo is daar de 24-jarige Dora Laheij. Zij groeide op met twee vaders en twee moeders.
Haar biologische moeder wilde een kind en zag haar beste vriend wel zitten als biologische vader. Hij zag dat ook wel zitten. Later kreeg haar biologische vader een vriend en haar biologische moeder een vriendin. Zodoende: vier ouders! Zij deelde dit verhaal al eens in de Human-documentaire 'Dubbel geluk;, waarin documentairemaakster Esmée van Loon drie jongeren uit een regenbooggezin vraagt naar hun thuissituatie.
'Die met die vier ouders!'
Dora straalt wanneer ze vertelt over haar gezin. “Ik heb dubbel zoveel liefde gehad. Mijn ouders woonden in twee huizen naast elkaar, waardoor het één groot sprookjesgebeuren werd. Het is altijd een feest geweest.”
Dat ze twee vaders en twee moeders heeft, was op de basisschool totaal geen issue, maar op de middelbare school kreeg ze vaak vragen naar haar hoofd over haar thuissituatie. “Ik moest het altijd uitleggen, maar iedereen vond het vooral heel vet en interessant. Ik hield wel van die aandacht, maar werd ook aangeduid als 'dat meisje met met die vier ouders’. Maar ja, dat is gewoon een feit!”
Niet-heteronormatieve rollmodellen
Ze merkte dan ook dat haar opvoeding anders was dan die van kinderen uit een ‘normaal’ gezin. “Mijn vaders vervulden ook de rol van moeders als zij er niet waren, en andersom. Mijn rolmodellen waren dan ook niet hetero-normatief: mijn ouders hadden verschillende kanten.”
Er wordt vaak gedacht dat een hetero-vader en hetero-moeder noodzakelijk zijn voor een goede opvoeding. Loes van Rijn-van Gelderen, die ook aanschuift in de Tussenuur-podcast, doet aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar niet-traditionele familiesamenstellingen en ontkracht dit vooroordeel. “De structuur van een gezin maakt niets uit voor de ontwikkeling van kinderen en hun ouders."
Niet verbonden aan je kind
Doordat een meeroudergezin een relatief nieuwe gezinsvorm is, is er ook nog maar weinig onderzoek naar gedaan. Het erkennen van een meeroudergezin bij de overheid is nog niet mogelijk, dus het precieze aantal meeroudergezinnen in Nederland is ook niet duidelijk. Wel is er steeds meer belangstelling voor informatiebijeenkomsten van Stichting Meer Dan Gewenst, dat zich inzet voor LHBTQIAP+'ers met een kinderwens. Trokken ze in 2009 nog zo'n honderd bezoekers, inmiddels zijn dat er ruim zeven keer zo veel.
“Er is op dit moment nergens in de wereld zoiets als meerouderschap,” vertelt Luc Nibbeling. Hij is zelf wensouder en voorzitter van Stichting Meer Dan Gewenst. “Het is juridisch gezien niet mogelijk dat er meer dan twee personen verbonden zijn aan het kind. De Staatscommissie Herijking Ouderschap heeft een advies gegeven dat het juridisch mogelijk moet zijn om maximaal vier ouders verbonden te laten zijn aan het kind. Op dit moment is dat nog niet mogelijk en loopt er een politiek proces. Het gaat ontzettend traag.”
Ouders op de achterbank
Toch is er hoop voor meeroudergezinnen. “De coalitie gaat zorgen dat er waarschijnlijk twee ouders echt juridisch ouder zijn en dat de andere ouders deelgezag krijgen,” vertelt Luc.
Dit houdt in dat zij wel mee mogen naar doktersafspraken en ouderavonden, maar geen recht hebben om mee te beslissen. Nu is het nog zo dat als de officiële ouders van het kind gaan scheiden of komen te overlijden, de derde en vierde ouder geen gezag hebben over het kind. Luc: “Met het deelgezag zitten zij straks nog steeds op de achterbank. Het voelt als een schijnoplossing voor een probleem dat daadwerkelijk bestaat.”
Wil je de hele podcast luisteren? Check de Tussenuur-podcast in Spotify, de 3FM app (Google Play of Apple), in iTunes, check 'm in Stitcher of op Soundcloud.