2Doc:

2Doc: Speciale Vlucht

Ze mogen niet blijven, maar kunnen ook niet weg. Hoe gaan wij om met een schijnbaar onoplosbaar dilemma dat vragen stelt aan de humane principes van onze samenleving?

Donderdag 5 februari, 23.55 uur op NPO 2

In het vreemdelingendetentiecentrum Frambois bij het Zwitserse Genève wachten uitgeprocedeerde asielzoekers en illegale immigranten op hun uitzetting. De spanning is er om te snijden.

Een aantal van hen leeft al jaren in Zwitserland, werkt, betaalt belasting en heeft een gezin gesticht. De opsluiting in Frambois kan zomaar twee jaar duren, alvorens ze zonder aankondiging op transport worden gezet. Degenen die weigeren mee te werken worden onder dwang, geboeid en geblinddoekt, op het vliegtuig gezet. Op een ‘speciale vlucht’.

In Frambois worden intense relaties aangegaan met medegedetineerden en de staf. Een hecht en betrokken team van bewakers aan de ene kant, een groep wanhopige mannen aan de andere kant. De aankondiging wie er per direct het land zal worden uitgezet roept bij beide partijen heftige emoties op.

Een film van Fernand Melgar

Speciale Vlucht (Vol Spécial) was de openingsfilm op het Movies that Matter Festival 2012.

Extra materiaal: reacties van experts

Het is de Zwitserse regisseur Fernand Melgar gelukt wat elders in Europa nog onmogelijk is: filmen in een vreemdelingendetentiecentrum. HUMAN vroeg vier mensen die met vreemdelingendetentie te maken hebben om een reactie op 'Speciale Vlucht'.

Annemarie Busser werkt bij Amnesty International, afdeling Nederland, bij het programma Vluchtelingen en Migranten. In 2005 publiceerde zij het boek 'Gevangen tussen grenzen: verhalen van vluchtelingen'. Aan de hand van elf levensverhalen beschreef zij de effecten van het Nederlandse en Europse asielbeleid.

Eric Nijman was tot 2012 directeur Bijzondere voorzieningen bij het ministerie van Veiligheid en Justitie. Hij was verantwoordelijk voor uitvoering van de vreemdelingenbewaring in heel Nederland. Daarna werd hij vestigingsdirecteur van de PI Amsterdam Over-Amstel.

Anton van Kalmthout is emeritus hoogleraar straf- en vreemdelingenrecht. Hij rapporteert aan de Raad van Europa over de situatie in onder andere vreemdelingendetentiecentra, die hij onaangekondigd bezoekt.

Jean-Michel Claude was toen de documentaire werd gemaakt directeur van het Zwitsers detentiecentrum voor vreemdelingenbewaring Frambois. Van de 28 vreemdelingendetentiecentra in zijn land, heeft die in Frambois het meest open regime.