In Jemen wordt crisis op crisis gestapeld

Jacqueline Parlevliet werkt in Jemen voor UNHCR, de VN-vluchtelingenorganisatie, als hoofd van de afdeling bescherming. De UNHCR beschermt vluchtelingen en ondersteunt hen bij opvang, terugkeer of vestiging in een ander land. Parlevliet brengt verslag uit van de situatie waarin vluchtelingen in Jemen verkeren. Ze werkt met de meest kwetsbare mensen en biedt hulp met juridische bescherming, maar helpt ook bij sociaal economische problemen die vluchtelingen ondervinden. 

Tekst gaat verder onder video

Al meer dan vijf jaar speelt zich in Jemen een burgeroorlog af en is de situatie door de Verenigde Naties uitgeroepen tot grootste humanitaire ramp in de wereld. Veel mensen zijn op de vlucht in het land. Inmiddels staat de teller op 3,6 miljoen ontheemden en kent Jemen ook nog zo’n 280.000 vluchtelingen uit voornamelijk Somalië, maar ook uit Ethiopië. 

Volgens Parlevliet vormen mensen die op de vlucht zijn vaak de meest kwetsbare groep binnen een gemeenschap. Naast het voortdurende conflict van verschillende strijdende partijen, heeft het land ook een voedselcrisis en verschillende gezondheidscrises. Voorkomende ziektes zoals cholera, malaria en dengue, verspreiden zich gemakkelijk vanwege de leefomstandigheden waarin veel Jemenieten en buitenlandse vluchtelingen leven. 

Mensen wonen dicht op elkaar en hebben weinig tot geen toegang tot goede watervoorzieningen en gezondheidszorg. Vanwege deze problemen, die al een lange periode spelen, bouwen de mensen weinig weerstand op en kunnen ze zich slechter weren tegen besmettelijke ziektes. De situatie verslechtert nu ook het coronavirus het land heeft bereikt.  

Tekst gaat verder onder afbeelding

Nu er nog een crisis is bijgekomen, gaan de benodigdheden van de vluchtelingenpopulatie in Jemen omhoog, terwijl er al een tekort aan financiële middelen bestond. De UNHCR moet hierdoor kritisch gaan kijken naar welke ondersteuningsprogramma’s nu het meeste prioriteit hebben, terwijl ze in hun werk alléén maar te maken hebben met kwetsbare mensen. Hierdoor ontstaan dilemma’s over wie ze wel en niet hulp kunnen bieden.

De VN-organisatie discussieert over het eventueel terug moeten gaan naar het bieden van alleen maar life saving activities, vertel Parlevliet. Denk hierbij aan activiteiten als financiële steun voor de aller armsten en het geven van noodhuisvesting. Op het moment zijn er 1700 kleine kampen in Jemen voor de ontheemden. Met het geven van extra steun kan de UNHCR de hulp die gegeven wordt, nog effectiever maken. 

Tekst gaat verder onder afbeeldig

Dit zal betekenen dat andere hulp, zoals onderwijsprogramma’s voor kinderen, noodgedwongen moet stoppen. Een erg moeilijke discussie, vindt Parlevliet:

"Ik weet dat onderwijs ontzettend belangrijk en waardevol is voor de ontwikkeling van kinderen en dat het ook een grote rol speelt in hun bescherming. Alleen nu moeten we echt gaan nadenken of dat het bieden van onderwijs op dit moment echt life saving is en of dat het essentieelste is wat we mensen nu kunnen bieden. We spreken dan over mensen die te maken hebben met crises gerelateerd aan het conflict, de voedsel- en gezondheidsproblemen en nu komt de coronacrisis daar nog bij."

De crisis in Jemen is groot en ernstig, maar Parlevliet merkt ook op hoe ongelofelijk vindingrijk en creatief de mensen in het land zijn en hoe zij zich ondanks de tegenslagen staande houden. Ze ziet hoe vluchtelingen oplossingen blijven vinden om de situatie waarin ze leven te verbeteren.

"In één van de ontheemde kampen ontmoette ik een vrouw die gevlucht was met haar kinderen," vertelt Parlevliet. "In het kamp startte zij een klein winkeltje en investeerde financiële hulp van het UNHCR in haar winkeltje, waardoor ze nu zichzelf kan voorzien in haar dagelijkse benodigdheden en niet meer afhankelijk is van onze steun."

Parlevliet ziet in de Jemenieten zelf de grootste hoop voor het land en merkt een groot gevoel van solidariteit tussen de mensen. Volgens Parlevliet wil iedereen graag vrede in Jemen en heeft iedereen het recht om toegang te hebben tot goede gezondheidszorg en leefomgeving, of je nu op de vlucht bent of niet.