Na jaren van afwezigheid komt de populaire Sloveense sterfilosoof Slavoj Žižek op donderdag 28 mei naar Amsterdam. Hij houdt twee lezingen, georganiseerd door Brainwash en Human. Wat verklaart volgens filosoof Gijs van Oenen en Denker des Vaderlands Marli Huijer zijn populariteit?

Žižek is een van de meest uitdagende en omstreden filosofen van onze tijd. Hij betoogt dat we de menselijke vrijheid en gelijkheid aan het verliezen zijn. Op 28 mei onderzoekt hij de gebeurtenis in de ware zin van het woord. Wanneer doet een verandering er echt toe?

Betoverd door het woord
Zijn avondlezing was binnen tien minuten uitverkocht. Daarom is er een middaglezing in de Westerkerk in Amsterdam toegevoegd, waarna Denker des Vaderlands Marli Huijer hem interviewt.

Huijer vindt het moeilijk te beantwoorden wat nou precies de populariteit van de Sloveen verklaart. “Ik denk het ook vaak bij Peter Sloterdijk: hoe kan het dat zij verkopen? Wellicht is het de demagogie. Ze zijn woordkunstenaars door wie wij betoverd worden.”

Events
Zijn boek ‘Event’ is volgens Huijer vrij makkelijk te lezen, onder andere dankzij de vele verwijzingen naar films. “Event gaat over gebeurtenissen die we op geen enkele manier hebben voorzien en opeens lijken op te duiken. En ook wat het voor ons betekent als deze ons leven volledig op z’n kop zetten.”

Onverwacht je been breken, een geliefde verliezen, een aanslag die niemand had verwacht. Huijer: “Wat zegt dat over wie wij zijn, over hoeveel controle we hebben? En vooral: hoe moet je je daartoe verhouden? Ik ben bij denkers met grote theorieën benieuwd hoe ze met kleine, alledaagse zaken zoals ongelukjes of de liefde omgaan. Žižeks boek wordt opgedragen aan een vrouw, The event of his life, dat betekent dat zij uit het niets aan hem is toegekomen. Daar zou ik iets over willen horen.”

Popmuziek
Dat de avondlezing zo snel was uitverkocht, is volgens Gijs van Oenen ‘popmuzieksnelheid’. “Wat mensen in Žižek zien is, hoop ik, een voorbeeld van ongebonden filosoferen, met een enorme vrijheid van improvisatie gebaseerd op een even grote hoeveelheid kennis.”

Wat Van Oenen, universitair hoofddocent praktische filosofie aan de Erasmus Universiteit, zelf aantrekt is de ‘beweging’ in zijn denken. “Het gaat hem meer om de beweging dan om de positie. Je zou hem de paardsprong in het filosofische schaakspel kunnen noemen.”

Geen act maar noodzaak
Žižek heeft volgens Van Oenen een uitzonderlijke sensitiviteit voor degenen met wie hij interacteert tijdens fora en discussies. “Dat is geen act, zoals velen lijken te denken, maar eerder een noodzaak die uit zijn uit zijn innerlijk komt.”

Voor wie dit Žižek live wil zien doen: er zijn nog enkele kaarten voor de middaglezing op donderdag 28 mei.