het filosofisch kwintet

In 'Het filosofisch kwintet', waarin luisteren minstens even belangrijk is als spreken, is doorgronden het motto en het twistgesprek taboe. In krap een uur probeert presentator Arnon Grunberg, samen met zijn gasten, een actueel thema te doorgronden.

Kijk op NPO Start

Seizoen 2025: Monsters

“De oude wereld sterft, en de nieuwe wereld worstelt om geboren te worden; nu is de tijd van monsters”. Deze zin uit 1929, toegeschreven aan Antonio Gramsci, vormt het uitgangspunt van het nieuwe seizoen van 'Het filosofisch kwintet'. Arnon Grunberg gaat met verschillende denkers op zoek naar de monsters van deze tijd.

Meer over dit seizoen

Bekijk alle afleveringen
5. Waarheidsmachines

In tijden van onzekerheid bieden zich al sinds mensenheugenis aanbieders van waarheid aan, maar met de komst van sociale media is de markt van waarheidsverkopers gigantisch gegroeid. Met een telefoon in de hand kan iedereen waarheid aanbieden. In deze aflevering onderzoekt Arnon Grunberg met zijn gasten hoe het apparaat van de waarheidsproductie is gedigitaliseerd. Deze aflevering wordt opgenomen in het Forum in Groningen.
6. Geeft lijden het leven zin?

Veel meer dan zijn collega-dieren heeft de mens altijd gezocht naar de zin van het leven. Tegenwoordig is die zingeving sterk geïndividualiseerd en in compartimenten opgedeeld. Alles kan zingeving zijn: vrijdagavond cocaïne, zondagmiddag demonstreren, maandagochtend yoga. In deze aflevering onderzoekt Arnon Grunberg met zijn gasten pogingen tot zingeving. Deze aflevering wordt opgenomen in de Stadsschouwburg in Utrecht.
7. Schaffen we onszelf af?

Een land is een huis, maar hoeveel mensen passen er in een huis voordat het instort? En wat gebeurt er met een huis waar niemand meer in woont? In deze aflevering buigt Arnon Grunberg zich met zijn gasten over het sluipende monster van de vergrijzing. Wat betekenen demografische ontwikkelingen voor ons maatschappijen? Is vergrijzing een gegeven of is die vergrijzing ook een cultureel en existentieel probleem? Deze aflevering wordt opgenomen in de Stadsschouwburg in Utrecht.

Interviews

De keerzijde van onbeperkte vrijheid

Hoe maak je keuzes zonder een autoriteit die voorschrijft wat goed of fout is? Hoogleraar medische filosofie en ethiek Ignaas Devisch ziet dat we worstelen met de verantwoordelijkheid die bij keuzevrijheid komt kijken. HUMAN spreekt Devisch, te gast in de zesde uitzending van 'Het filosofisch kwintet', over het wegvallen van klassieke zingevingssystemen, ons verlangen naar rituelen en onze nood aan iemand die zegt dat het goed komt.
'Je kunt niet in je eentje liegen'

Hoe weten autocraten de macht te grijpen en anderen voor hun karretje te spannen? Volgens Bettina Stangneth zijn zij bij uitstek meesters in de kunst van het liegen. Maar iedere leugenaar, stelt Stangneth, heeft ook een gelover nodig. Zelfs wanneer we de beloften van autocraten als leugens herkennen, kiezen we er soms voor om ons achter hen te scharen. HUMAN sprak met Stangneth, te gast in de vierde aflevering van dit seizoen, over opportunisme, hoop en hoe iedere tijd zijn eigen autocraten baart.
'Hoe ben je een goed roofdier?'

Zijn wij natuur of staan we erboven? En hoe maken we van ons afval weer iets vruchtbaars? HUMAN spreekt filosoof Jasmijn Leeuwenkamp voor 'Het filosofisch kwintet', waar ze te gast is, over het onderscheid tussen mens en natuur en Donna Haraway's idee van 'staying with the trouble'.
De monsters onder ogen komen

Wie bestempelen we als monster, en waarom? Volgens filosoof Marli Huijer hebben monsters een duidelijke functie: ze laten zien waar onze grenzen liggen, wat we normaal vinden en waar we bang voor zijn. We spreken Huijer voor 'Het filosofisch kwintet', waar ze te gast is, over hoe we 'monsters' onder ogen kunnen komen.

Ter nagedachtenis aan Clairy Polak

Luister Wat blijft over Clairy Polak

Wat blijft van journalist Clairy Polak? In deze aflevering van Wat blijft volgt Lotje Ijzermans haar spoor terug met collega-journalist Jeroen Pauw, goede vriendin Daan Roovers en goede vriend Bo van der Meulen.
Clairy Polak: 1956 - 2023

Op donderdag 31 augustus is Clairy Polak overleden. Ze was al enige tijd ongeneeslijk ziek.

Mis niks van HUMAN

Met de HUMAN nieuwsbrief ontvang exclusieve previews en inspirerende kijk-, lees- en luistertips. Schrijf je nu in! Al 70.000 anderen gingen je voor.